پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: اَکْثِروا ذکْرَاللهِ و ذِکرَ الموتِ و تِلاوةَ القُرآنِ و الصّلاةَ علی النّبی صلی الله علیه و آله فاِنَّ الصّلاهَ علی رسولِ الله عَشرُ حسناتٍ؛ خدا را و مرگ را بسیار یاد کنید. زیاد قرآن بخوانید و بر پیامبر صلی الله علیه و آله بسیار درود و صلوات بفرستید،‌ چرا که صلوات بر پیامبر خدا ده حسنه حساب می شود. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
یاد بسیار نسبت به خدا و مرگ، سازنده است.
یاد خدا، همدم دل در لحظات تنهایی است، مونس جان در غربت است، سبب دوری از گناه و افتادن در دام شیطان است.
یاد مرگ، هم جلوِ غرور و غفلت را می گیرد و ناپایداری دنیا را به یادمان می آورد و از دلبستگی به جلوه های فریبنده دنیا باز می دارد و اینها همه در رستگاری ما نقش مؤثر دارند.
تلاوت قرآن نیز، جان را صفا می بخشد و ثواب دارد.
صلوات بر پیامبر و خاندان پاک او نیز از بهترین عبادتها و ذکرهاست. چهار توصیه ای که در این حدیث آمده است، توصیه خداوند در قرآن هم هست.
آیه «اذکروالله ذکراً کثیراً» (2)، دعوت به فراوان به یاد خدابودن است.
آیه «کل نفسٍ ذائقه الموت» (3)، مرگ را که برای همه حتمی است، به یاد می آورد.
آیه «فاقرؤا ما تیسّر من القرآن» (4)، توصیه به خواندن قرآن دارد، هر قدر که بتوانیم.
آیه «إنّ الله و ملائکتهُ یُصَلون علی النّبی...» (5)، نیز، هم به صلوات خدا و فرشتگان بر حضرت محمد صلی الله علیه و آله اشاره دارد، هم به مؤمنان دستور می دهد بر آن حضرت درود و صلوات بفرستند.
چه بهتر که بر زبان انسان و در دل او، یاد خدا و قیامت و مرگ، و آیات وحی و صلوات بر پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله باشد، تا زندگی برکت یابد.
دلی که جای خدا باشد، جای شیطان نخواهد بود.
پی نوشت:
1. تحف العقول، ص 488
2. احزاب (33)، آیه 41.
3. آل عمران (3)، آیه ی 185؛ عنکبوت (29)، آیه ی 57.
4. مزمّل (73)، آیه ی 20.
5. احزاب (33)، آیه ی 56.
منبع: حکمت های عسکری (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسن عسکری علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1391)