پرسش :

لطفا این حدیث را شرح دهید. امام هادی علیه السلام فرمودند: اِلقَوا النِّعَمَ بِحُسنِ مُجاوَرَتِها، و التَمِسُوا الزِّیادَةَ فیها بِالشُّکرِ عَلَیها؛ با نعمتها، با همراهی مناسب برخورد کنید و با شکر نعمتها، آنها را افزایش دهید. (1)

پاسخ :
شرح حدیث:
توصیه ی امام هادی علیه السلام این است که برخورد و ملاقات(2) ما با نعمتها همراه با «حسن مجاورت» باشد؛ یعنی همسایه ی خوبی برای نعمتها باشیم.
خوش همسایگی با نعمت، به معنای قدرشناسی و استفاده ی عقلانی و خداپسندانه از آنهاست.
برای توجه به نعمت سلامتی، باید دوران بیماری را یاد کرد.
ارزش نعمت جوانی را با توجه به ضعفها و نارساییهای دوران پیری می توان شناخت.
درک نعمت آسایش و امنیت را، نگاه به کشورهای آشوب زده و مناطق ناامن آسان تر می سازد.
در مرتبه ی بعد، پرهیز از استفاده ی نعمت در راه گناه است که امام علی علیه السلام به شدّت از آن نهی فرموده است. (3)
هر که خواهان افزایش نعمت است، راهش شکرگزاری است و ناسپاسی سبب از دست دادن نعمت می شود.
این که بشریّت، امروز دچار غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است، بخشی هم به دلیل قدرنشناسی از وجود حجتهای الهی و رهبران آسمانی است.
در عصر غیبت، جبران دسترسی نداشتن به ائمه علیهم السلام، بهره گیری از فقها و علماست که با مکتب و مرام معصومین علیهم السلام آشنا بوده و سخنان آن بزرگواران را ترویج می کنند.
حدّاقل، قدردان نعمت فقیهان باشیم.
پی نوشت:
1. بحارالانوار، ج75، ص 370.
2. در برخی نقلها به جای «القوا»، کلمه ی «ابقوا» آمده است؛ یعنی نعمتها را حفظ و نگهداری کنید.
3. نهج البلاغه، حکمت 330.
منبع: حکمت های نقوی(ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام هادی علیه السلام)، جواد محدثی، ‌انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول(1391).