حدیث گنجینه‌های قرآن

امام سجاد علیه السلام فرمودند:

آیات القُرآنِ خزائِنُ، فَکُلَّما فُتِحَت خِزانَةٌ یَنبَغی لَکَ اَن تَنظُرَ ما فیها؛

آیه‌های قرآن گنجینه‌هایی است. پس هر گنجینه‌ای که گشوده می‌شود، سزاوار است که بنگری درون آن چیست.

کافی، ج ۲، ص ۶۰۹

برای تلاوت قرآن، آدابی گفته‌اند. بعضی از این آداب، ظاهری است و بعضی باطنی است. از جمله ی «آداب باطنی» در قرآن خوانی، تأمّل و تدبّر در قرآن است. قرآن با لحن گلایه آمیزی از کسانی انتقاد می‌کند که چرا در آیات الهی تدبر نمی‌کنند: «افلا یتدبّرون القرآن؟» (نساء (۴)، آیه‌ی ۸۲، محمّد (۴۷)، آیه‌ی ۲۴) و در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: «ای پیامبر! این قرآن را که مبارک است، بر تو نازل کردیم تا در آیاتش تدبر کنند و خردمندان از آن پند گیرند». (ص (۳۸)، آیه‌ی ۲۹)
پس این کتاب، برای اندیشه، تأمّل و ژرف نگری است، نه سرسری خواندن و رد شدن. تشبیهی که حضرت دارد، بسیار نیکو و زیباست. آیه‌های قرآن همچون گنجینه است، درِ هر گنجینه را که باز کنند، باید به درون آن نگریست که چه جواهری در آن نهفته است.
معدن را با استخراج به ثمر می رسانند. گنجینه‌ی آیات الهی هم با تفکّر و ژرف نگری، برای قاری روشن و قابل استفاده می‌شود. چه خوب است که تلاوت قرآن، با خواندن ترجمه‌ی آن همراه باشد.
از آن بهتر، مطالعه‌ی تفسیر قرآن است، برای معارف بیشتر. از آن برتر، نشان دادن رغبت به نکته‌های عمیق و ناب، که در بیانِ قرآن شناسان دیده می‌شود. با قرآن انس داشته باشیم، تا بهره‌ی بیشتری ببریم.

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.