حدیث مشتاقان بهشت

امام سجاد علیه السلام فرمودند:

مَن إشتاقَ إلَی الجَنَّةِ سارَعَ إلَی الحَسَناتِ وَ سَلا عَنِ الشَّهَواتِ، وَ مَن أشفَقَ مِنَ النّارِ بادَرَ بِالتَّوبَةِ إلَی اللهِ مِن ذُنُوبِهِ وَ راجَعَ عَنِ المَحارِمِ؛

هر که مشتاق بهشت باشد، به انجام خوبی‌ها می‌شتابد و از شهوت‌ها دوری می‌کند. و هر که از آتش دوزخ ترسان باشد، به سوی توبه به درگاه خدا می‌شتابد و از ارتکاب حرام‌ها برمی‌گردد.

تحف العقول، ص ۲۸۱

خداوند، بندگان را به مسابقه‌ای فراخوانده است که فرجام آن بهشت است. چشم اندازی چون بهشت، شوق را می‌افزاید. مشتاقان بهشت بسیارند، ولی شوق چه کسانی جدّی و واقعی است؟
همچنین خداوند، از آینده‌ای سخت و تلخ به نام «آتش جهنم» بیم داده است. دوزخ هم نتیجه‌ی عمل‌های بد و نافرمانی پروردگار است.
برای رسیدن به بهشت و رهایی از آتش چه باید کرد؟
در این حدیث، دو ویژگی برای مشتاقان بهشت و دو عملکرد برای بیمناکان از جهنم یاد شده است. مشتاق جنّت، باید برای انجام کارهای نیک بشتابد و خود را از شهوات و تمنیات نفسانی حرام دور کند. خائف از آتش نیز، باید هر چه زودتر از گناهان توبه کند و از آنچه خداوند حرام کرده است، دست بکشد و از راه شیطان به راه رحمان بازگردد. خداوند، بندگان نکوکار را دوست می‌دارد و از عاصیان بیزار است. «حسنات»، مایه‌ی قرب به خداست. «سیّئات»، نیز انسان را از رحمت الهی دور می‌کند.
سود دنیا و دین اگر خواهی
مایه‌ی هر دوشان نکوکاری است
راحتِ بندگانِ حق جستن
عین تقوا و زهد و دینداری است
(ابن یمین)
وقتی راه عصیان، بیراهه است و ما را از مقصد دور می‌کند، پس هر چه زودتر باید برگشت. این همان «مبادرت به توبه» است که در کلام امام آمده است.

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.