امام سجاد علیه السلام فرمودند:
عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ: اَلوَرعُ فِی الخَلوَة وَ الصَّدَقَةُ فِی القِلَّةِ، وَ الصَّبرُ عِندَ المُصیبَةِ وَ الحِلمُ عِندَ الغَضَبِ، وَ الصّدقُ عِندَ الخَوفِ؛

نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: پرهیزکاری در خلوت، صدقه در حالت نیازمندی، شکیبایی هنگام مصیبت، بردباری هنگام خشم و راستگویی هنگام ترس.
الخصال، ص ۲۴۵
شرح حدیث:
اعتقاد یک «مؤمن»، این است که: خداوند در همه جا حضور دارد و از نهان و آشکار باخبر است. صدقه و انفاق خالصانه را خداوند پاداشی مضاعف می‌دهد. مصیبت‌ها نوعی امتحان است و شکیبایی بر آن، اجر الهی را در پی دارد. خشم، شعله‌ای شیطانی است و مهار آن «جهاد با نفس» است. صدق و راستی و راستگویی، نجات بخش انسان است. با این باورها، اگر کسی خلوت‌های خود را به گناه و خلاف نیالود، ایمان او واقعی است.
اگر کسی در عین تنگدستی و کمی ثروت، باز هم به اتکای جبران الهی، صدقه داد، مؤمن راستین است. اگر مصیبت را وسیله‌ای برای آزمایش دانست و صبوری کرد، اجر صابران را می‌برد. اگر هنگام خشم و غضب، خود را کنترل کرد و سخن بی‌جا و عمل نادرست انجام نداد، اعتقادش به خدا ریشه دار است. اگر هنگام خوف و خطر، باز هم به دروغ نپرداخت و گوهر صداقت خود را با چیزی مبادله نکرد، مؤمن حقیقی است.
با این نشانه‌ها، هر کس می‌تواند به خودش نمره و امتیاز دهد و میزان ایمان خویش را محاسبه و ارزیابی کند.
در کلاس ایمان، چه رتبه ای داریم؟

منبع: حکمت‌های سجادی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام سجاد علیه‌السلام)، پديدآورنده: جواد محدثی، ناشر: آستان قدس رضوی (به نشر)، 1390.