ملاحظه درک مردم در پاسخ

امام رضا علیه السلام فرمودند:

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَیْدٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی الرِّضَا علیه السلام فَقَالَ لِی: قُلْ لِلْعَبَّاسِیِّ یَکُفَّ عَنِ الْکَلَامِ فِی التَّوْحِیدِ وَ غَیْرِهِ وَ یُکَلِّمَ النَّاسَ بِمَا یَعْرِفُونَ وَ یَکُفَّ عَمَّا یُنْکِرُونَ وَ إِذَا سَأَلُوکَ عَنِ التَّوْحِیدِ فَقُلْ کَمَا قَالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {قل هو الله احد*الله الصمد*لم یلد و لم یولد*ولم یکن لهو کفوا احد}وَ إِذَا سَأَلُوکَ عَنِ الْکَیْفِیَّهِ فَقُلْ کَمَا قَالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ:{لیس کمثله شی}(1) وَ إِذَا سَأَلُوکَ عَنِ السَّمْعِ، فَقُلْ کَمَا قَالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ: {هو السمیع العلیم}(2) کَلِّمِ النَّاسَ بِمَا یَعْرِفُونَ؛

محمد بن عبید می گوید: من بر امام رضا علیه السلام وارد شدم که حضرت به من فرمود: به آن شخص عبّاسی بگو: در امر توحید و غیر آن سخن نگو و با مردم به اندازه فهم و معرفتشان صحبت نما و از آنچه برایشان قابل فهم نبوده و منکر می شوند دهان فرو بند. اگر درباره توحید از تو سؤال کردند _ همان گونه بگو که خدای متعال فرمود: «ای پیامبر صلی الله علیه و آله ! بگو خدا بی نظیر و منحصر به فرد، بی نیاز و بدون فرزند است. او زاییده کسی نیست و هیچ کس همتای او نیست - سخن بگو». و چنانچه از چگونگی خدا پرسیدند، همان گونه بگوی که خدای متعال فرمود: خدا، مانندی ندارد. و اگر از شنیدن خدا سؤال کردند، همان گونه بگوی که خدا فرمود: «خدا، شنوا و آگاه است». با مردم به قدر معرفت و درکشان سخن بگو.

پی‌نوشت‌ها:
1- شوری، آیه 11.
2- بقره، آیه 137.

بحارالانوار، ج2، ص70.