حج، برنامه بندگی‌

امام علی علیه السلام فرمودند:

فَرَضَ عَلَیْکُمْ حَجَّ بَیْتِهِ الحَرامِ الَّذی جَعَلَهُ قِبْلَةً لِلْأَنامِ، یَرِدُونَهُ وُرُودَ الأنْعامِ ویَألَهونَ الَیهِ وُلُوهَ الحَمامِ وَجَعَلَهُ سُبْحانَهُ عَلامَةً لِتَواضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَاذْعاناً لِعِزَّتِهِ.

خداوند، حجّ خانه خود را بر شما واجب ساخت، خانه‌ای که آن را قبله مردم قرار داد، مردم وارد آن می‌شوند و شیفته آن می‌گردند، آنگونه که حیوانات و کبوتران به آبشخور گوارا فرود می‌آیند، و آن را نشانه تواضعشان در برابر عظمت خدا و گردن نهادن به عزّت و قدرت الهی قرار داد.

میزان الحکمه، ج 2، ص 266

قبله، رمز «جهت‌گیری متّحد» و نشانه «همسویی» امّت محمّدی است. خداوند متعال کعبه و زیارت «بیت‌اللَّه» را واجب ساخته و شوقی زایدالوصف در دل مسلمین افکنده تا از سراسر جهان، عاشقانه به دیدار آن آیند و برای بوسیدن «حجرالأسود» و طوافِ «بیت‌العتیق» و حضور در صحرای عرفات و منا، لحظه شماری کنند.
زائران مشتاق، وقتی به این دیار می‌رسند، همچون تشنگانی‌اند که به آب رسیده‌اند. امّا باید از این زیارت، درس و برنامه زندگی و عبودیّت گرفت.
بنده، کسی است که عظمت الهی و نیاز خویش را بشناسد و عزّت و شکست ناپذیری خداوند را اذعان کند و بپذیرد. نتیجه چنین معرفت، فروتنی و خضوع در برابر اوست و چنین خضوعی رمز رفعت و بزرگواری است و تا کسی در برابر خدای عظیم، کوچکی نکند به بزرگی نمی‌رسد و تا انسانی به عبودیّت خود اعتراف نکند، عزّت و کرامت نمی‌یابد.
کعبه و حج، معیار شناخت تواضع و طاعت بندگان است. نشانه صدق در بندگی هم فروتنی و کنار نهادن کبر و خود بزرگ‌بینی است.