آئین دوست یابی

امام علی علیه السلام فرمودند:

اَعجَزَ النّاسِ مَن عَجَزَ عَنِ اِکتِسابِ الاِخوانِ وَ اَعجَزُ مِنهُ مَن ضَیِّعُ مَن ظَفِرَ بِه مِنهُم.

ناتوان ترین مردم کسی است که در دوست یابی ناتوان است و از او ناتوان تر کسی است که دوستی را که به دست آورد و بعد او را ضایع کند و نتواند او را نگه دارد.

نهج البلاغه، حکمت 11

امام علیه السلام به دو نقطه ضعف در آئین دوست یابی اشاره فرمود یکی ضعف در پیدا کردن دوست و دیگری ضعف در حفظ دوستی واز دست دادن دوست. هر دو از آن حالت انسان سرچشمه می گیرد که از طرح رفاقت و صمیمیت با مردم ناتوانیم حالا یا به علت بداخلاقی هایمان و یا به خاطر خودخواهی و از خود راضی بودنمان. پیداست مردم از آدم بداخلاق و بد زبان فراری هستند کسی حاضر نیست با آنها هم صحبت شود مسافرت برود و رفت و آمد داشته باشد و همین طور با آدم های متکبر و از خود راضی.

همان بزرگوار فرمود:

من لا صَدِیقَ لَه و لا ذُخرَ لَهُ (1)

کسی که دوستی ندارد اندوخته ای ندارد و نیز فرمود:

الصَّدیقُ اَقرَبُ الاَقارِب (2)

دوست نزدیکترین خویشاوند است.

گاهی خویشاوندان در گرفتاری ها و مشکلات زندگی انسان را فراموش میکنند ولی یک دوست خوب بهترین پشتوانه و مددکار ما میشود.

برای دوست یابی بهترین روش را قرآن و عرت برای ما بیان فرموده اند که اگر به آموزه های آنها عمل کنیم بدون دوست نمی مانیم.

اِنَّ الَّذینَ آمَنوا و عَمِلوا الصّالِحاتِ سَیَجعَلُ لَهُمُ الرَّحمانُ وُدّاً (3)

آنان که ایمان آورده و کارهای پسندیده می کنند به زودی خدای رحمان آنها را محبوب دل ها خواهد کرد. پس عامل محبوب شدن و برقراری دوستی ایمان و عمل صالح است. چنان که مولایمان علی علیه السلام تواضع و فروتنی را عامل حکومت بر دلها می شمرد.

مَن لانَت عَریکَتُهُ وَ جَبَت مَحَبَّتُهُ مَن کانَ عُودُهُ کَثُفَت اَغصانُهُ (4)

هر که نرم خو و فروتن باشد محبتش بر دلها لازم آید و هر که چوبش نرم باشد شاخه هایش انبوه شود کنایه از اینکه هر که ملایم و خوشرفتار باشد دوستانش زیاد شوند.

برای آن که دوستی ها پایدار بماند و دوستان چندین ساله را از دست ندهیم لازم است به نکات ذیل توجه کنیم:

1-احترام متقابل یادمان نرود و مواظب باشیم که حرمت شکنی نکنیم.

2-دوست خود را خجالت زده ننماییم.

3-شوخی های آزاردهنده نسبت به دوست شکننده دوستی است

4-دعوا و کینه به دل گرفتن

5-گوش دادن به حرف سخن چین و کسی که پشت سر دوست ما غیبت می کند.

6-حسادت به آنچه را دوست دارد.

اینها عوامل گسستن پیوند دوستی هاست.

پی نوشت:
1- غرر الحکم 1669 و 674
2- غرر الحکم 1669 و 674
3- مریم-96
4- غرر الحکم-8125

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.