شریک جرم

امام علی علیه السلام فرمودند:

الرَّاضِی بِفِعْلِ قَوْمٍ کَالدَّاخِلِ فِیهِ مَعَهُمْ وَ عَلَی کُلِّ دَاخِلٍ فِی بَاطِلٍ إِثْمَانِ إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ الرِّضَی بِهِ.

کسی به عمل مردمی راضی باشد شریک آنها محسوب می شود و هر که در باطلی وارد شود دو گناه مرتکب شده یکی به جا آوردن آن گناه و دیگری راضی بودن به آن.

نهج البلاغه، حکمت 146

بسیاری از گناهان و لغزش ها از تاییدها و رضا دادن به اعمال غیرشرعی اهل گناه و ظلم است. چه بسا حادثه ای در نقطه ای دور دست از کره خاکی اتفاق می افتد فرد ناآگاه و نادان آن را تایید می کند بدون آنکه تحقیق کند که حق بوده یا باطل و اگر باطل باشد شریک جرم محسوب می شود به همین دلیل باید مواظب زبان خود باشیم بی حساب کسی را تایید و یا تکذیب نکنیم.

گاهی بعضی به خاطر از دست ندادن موقعیت اجتماعی و سیاسی خود فاسق و ظالم را مورد تشویق و تبریک قرار می دهند قطعا در گناه آنان سهیم خواهند بود. وام داران سیاسی از روی آگاهی به عمل اهل باطل تن می دهند و شری جرم جنایتکاران و طاغوت ها می شوند و گاه خود همان عمل باطل را انجام می دهند که طبق بیان امام علیه السلام دو گناه مرتکب می شوند یکی به جا آوردن آن گناه و دیگری راضی بودن به آن.

ابن خلکان می گوید حجاج بن یوسف ثقفی همان خونخوار معروف به مرضی مبتلا شد که درونش کرم ها خونش را می خوردند و بالاخره سرمای شدیدی بر بدنش مستولی شد به طوری که منقل های پر از آتش را دراطرافش می گذاشتند پوست بدنش می سوخت ولی گرم نمی شد. در هنگام مرگ گریه می کرد وزیرش پرسید سبب گریه امیر چیست؟ با اندوه فراوان گفت از آن گریه میکنم که به مردم ظلم کردم مخصوصا به اولاد پیامبر صلی الله لعیه وآله وسلم و مردان پاکدامن. وزیر چاپلوس برای خوشایند او گفت هر چه امیر تاکنون انجام داده با دلیل و برهان بوده حجاج گفت اگر در روز قیامت هم من آزادانه حکومت کنم تو نیز وزیر من باشی این دلایل و براهین رواج دارد. اما آنچه مسلم است پیکر تو وزیر و من امیر در میان آتش های گداخته و سوزان جهنم برای همیشه خواهد سوخت . (1)

مردی به امام رضا علیه السلام عرض کرد از جد بزرگوارتان امام صادق علیه السلام نقل شد وقتی فرزندتان حضرت مهدی عجل الله تعالی ظهور کند بازماندگان قاتلین سید الشهدا حسین بن علی علیه السلام را می کشد مگر نه این است که قرآن می فرماید:

و لا تَزِرو وازِرَهٌ وِزرَه اُخری

هیچ کس وزر و وبال دیگری را بر دوش نمی کشد امام رضا علیه السلام در پاسخ فرمود: علت آن است که این بازماندگان وقتی از آنها سوال می شود که یزید بن معاویه و قاتلین حضرت حسین بن علی علیه السلام کارشان چگونه است می گویند کار درستی کردند و ما راضی به عمل آنها هستیم.

الرّاضِی بَعَمَلِ قَومٍ فَهُوَ مِنهُم

هر کس به عمل قوی راضی باشد او نیز از خود آنها محسوب می شود به همین دلیل امام عصر عجل الله تعالی آنان را به قتل می رساند.

پی نوشت:
1- اخلاق در قرآن، ج 3 ص 108 و ص 109

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.