شناخت گوهر وجود مردان در تحول روزگار

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:

فِی تَقَلُّبِ الْأَحْوَالِ عِلْمُ جَوَاهِرِ الرِّجَالِ.

در تغییر و تحول روزگار گوهر وجود مردان معلوم می شود.

نهج البلاغه: حکمت 208

اگر کسی از نظر مادی امکاناتش ضعیف باشد و از جهت شهرت و موقعیت اجتماعی و سیاسی غیر مشهور و بی بهره باشد معتدل بودن طبیعی است ولی اگر همین فرد تغییر و تحولی در زندگی اش رخ داد پول و مقامی پیدا کرد حالش تغییر نکرد گوهر وجودش نشان می دهد که آدم سلامتی است.

چقدر آدم های ضعیف النفس می شناسیم ظرفیت تغییر و تحول در زندگی را نداشتند و به محض آن که دنیادار شدند اول کاری که کردند ترک واجبات نموده حجاب و عفاف را کنار گذاشته و به خوش گذرانی های نامشروع روی آورده و همه مقدسات را به فراموشی سپردند.

هنر اینجاست که در تغییر و تحول روزگار رنگ نگیریم و متوجه این معنا باشیم که مال دنیا اولاد دنیا ریاست دنیا شهوات دنیا زر و زیور دنیا همه و همه وسایل امتحان و فته اند و مواظب باشیم ایمان که همه هستی ماست از کف نرود.

امام علیه السلام در بخشی از دعایی که زیاد می خواند عرض می کند:
اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِکَ اءَنْ نَذْهَبَ عَنْ قَوْلِکَ، اءَوْ نُفْتَتَنَ عَنْ دِینِکَ؛
پروردگارا به تو پناه می بریم که از گفتارت روی گردانیم یا از دین تو منحرف شویم.(1)

گاهی یک اقامت در کشور کفر برای آنکه ایمان قوی ندارد سبب می شود هر آنچه از اعتقادات و مبانی دینی داشته از یاد ببرد و همرنگ جماعت شود و چه بهتر این افراد ابتدا خود را بیازمایند که درصد ایمانشان تا چه حد است آیا رنگ عوض میکنند یا پایدار و مستقیم می مانند اگر واقعا توانایی حفظ ایمان ندارند حتی برای ادامه تحصیل از سفر به مناطق کفر پرهیز کنند.

امام علیه السلام در ابتدای همان دعایی که بدان اشاره رفت عرض می کرد:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یُصْبِحْ بِی ...وَ لا مُرْتَدّا عَنْ دِینِی، وَ لا مُنْکِرا لِرَبِّی، وَ لا مُسْتَوْحِشا مِنْ إِیمانِی، وَ لا مُلْتَبِسا عَقْلِی؛
حمد خدایی را که با عنایت او شب را صبح کردم در حالی که از دین برنگشته ام و منکر پروردگارم نشده ام و نگران ایمان نیستم و عقلم سر جای خود هست.

پی‌نوشت:
1- نهج البلاغه، خطبه 206

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.