امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَنْ ظَنَّ بِکَ خَیْراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ.

کسی که به تو گمان خوب دارد، گمانش را تصدیق کن.
نهج البلاغه: حکمت 240
شرح حدیث:
حسن ظن مومن نسبت به مومن قابل قبول و تصدیق است این حالت حکایت از دل بی کینه و دور از حسد و کبر مومن می کند و اگر شخص با ایمانی شما را مخاطب قرار داد و با گمان خویش شما را به خوبی ها توصیف کرد سخنش را رد مکن فقط برای آنکه گرفتار عجب و غرور نشوی عرض کن بار پروردگارا تو آگاه از حال و وضع من هستی و تو خود می دانی که من که هستم و چه کردم . بنابراین با بزرگواریت با حسن ظن مردم خوب با من رفتار کن و لغزش هایم را ای ستار العیوب بپوشان.

امام سجاد علیه السلام در صحیفه سجادیه یک دعا را اختصاص به همین حقیقت داده که شما خواننده عزیز و گرامی را دعوت به عنایت ویژه به آن می نمایم.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَفْرِشْنِی مِهَادَ کَرَامَتِکَ، وَ أَوْرِدْنِی مَشَارِعَ رَحْمَتِکَ، وَ أَحْلِلْنِی بُحْبُوحَهَ جَنَّتِکَ، وَ لَا تَسُمْنِی بِالرَّدِّ عَنْکَ، وَ لَا تَحْرِمْنِی بِالْخَیْبَهِ مِنْکَ. وَ لَا تُقَاصَّنِی بِمَا اجْتَرَحْتُ وَ لَا تُنَاقِشْنِی بِمَا اکْتَسَبْتُ، وَ لَا تُبْرِزْ مَکْتُومِی، وَ لَا تَکْشِفْ مَسْتُورِی، وَ لَا تَحْمِلْ عَلَی مِیزَانِ الْإِنْصَافِ عَمَلِی، وَ لَا تُعْلِنْ عَلَی عُیُونِ الْمَلَإِ خَبَرِی أَخْفِ عَنْهُمْ مَا یَکونُ نَشْرُهُ عَلَیَّ عَاراً، وَ اطْوِ عَنْهُمْ مَا یُلْحِقُنِی عِنْدَکَ شَنَاراً شَرِّفْ دَرَجَتِی بِرِضْوَانِکَ، وَ أَکْمِلْ کَرَامَتِی بِغُفْرَانِکَ، وَ انْظِمْنِی فِی أَصْحَابِ الْیَمِینِ، وَ وَجِّهْنِی فِی مَسَالِکِ الْآمِنِینَ، وَ اجْعَلْنِی فِی فَوْجِ الْفَائِزِینَ، وَ اعْمُرْ بِی مَجَالِسَ الصَّالِحِینَ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ؛

خدایا بر محمد و آل او درود فرست بسترهای کرامت رابرایم بگستران و مرا از محل نوشیدن شراب رحمتت سیراب کن و در بهشت جایم ده و با رد کردن از در خانه ات مرا مرنجان و به نومیدی از رحمتت نومیدم مکن و مرا به گناهانم تقاص مفرما و به آنچه را که انجام داده ام سختگیری مکن و رازم را فاش و سرم را آشکار مفرما و کارم را در ترازوی عدالت مسنج وضع حالم را در برابر چشم بزرگان فاش مگردان.

خدایا آنچه برایم ننگ است از دید بزرگان در روز قیامت مخفی بدار و آنچه که نزد تو مرا رسوا می کند از آنان بپوشان.

الها به رضای خویش درجه و مرتبه ام را بالا بر و به مغفرتت کرامتت را نسبت به من کمال بخش و مرا از یاران دست راست قرار ده و با بردن در گروه ایمن شدگان آبرویم بخش و از جمله رستگارانم کن و مجالس بندگان صالحت را به وسیله من آباد کن دعایم را بپذیر ای پروردگار جهانیان.(1)

شرح ابن میثم
یعنى: مطابق گمان و نظر خیر او رفتار کن و تصدیق یک گمان، عبارت از مطابقت واقع و نفس الامرى که گمان وقوع آن مى رود، با واقع شدن و انجام گرفتن آن است و این عبارت امام (علیه السلام) وادار ساختن و ترغیب بر کار نیک است.(2)

پی‌نوشت‌ها:
1- دعای چهل و یکم صحیفه سجادیه
2- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 618 و 619

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.