امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَوَدَّةُ الْآبَاءِ قَرَابَةٌ بَیْنَ الْأَبْنَاءِ وَ الْقَرَابَةُ أَحْوَجُ إِلَى الْمَوَدَّةِ مِنَ الْمَوَدَّةِ إِلَى الْقَرَابَةِ.

محبت پدران باعث نزدیکی و خویشاوندی فرزندان نسبت به هم می شود و احتیاج خویشاوندی به دوستی و مودت از احتیاج دوستی به خویشاوندی بیشتر است.
نهج البلاغه: حکمت 300
شرح حدیث:
ره آورد دوستی پدران که رئیس خانواده اند باعث استحکام پیوند دوستی بین خویشاوندان می شود وقتی پدر خانواده به پسر و دختر و عروس و داماد و خواهر و برادر خویش لطف داشته باشد چون رشته تسبیح همه را به هم وصل میکند و الفت ها تشدید می شود.

بعضی از پدران و فرزندان خود را یله و رها می کنند و در هیچ کاری از ابتدای زندگی آنان دخالت و اعانت نمی کنند در نتیجه یک فروپاشی در مجموعه خانواده به وجود می آید بین برادرها و خواهرها قهر و جدایی می افتد همدیگر را ملاقات نمی کنند از سلامت و بیماری یکدیگر خبر ندارند و در حکم غریبه و بیگانه نسبت به هم هستند.

مردی در جمع پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلم و عده ای از اصحاب گفت: من هرگز کودکی را نبوسیده ام. وقتی رفت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند: این مردی است که در نظر من از دوزخیان است.(1)

یکبار رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم امام حسن و امام حسین علیهما السلام را بوسیدند. اقرع بن حابس گفت:
اِنَّ لِیَ عَشَرَهً مِنَ الاَولادِ ما قَبَّلتُ واحِداً مِنهُم؛
من ده فرزند دارم که تاکنون یکی از آنها را هم نبوسیده ام.
پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
ما عَلَیَّ اِن نَزَعَ اللهُ الرَّحمَهَ مِنکَ؟!
به من ربطی ندارد اگر خداوند رحم و مهربانی را از تو گرفته است.(2)

پدران می توانند حداقل در ماه یکبار همه فرزندان را بدون تشریفات و تجملات در پذیرایی دور هم جمع کنند تا الفت و مهربانی بین برادران و خواهران استوار بماند و یار و مونس همدیگر باشند.

شرح ابن میثم
لفظ «قرابة» را استعاره براى دوستى زیاد میان فرزندان آورده است، بنا بر این دوستى همانند خویشاوندى است، به وسیله بازگو کردن محبّت بین پدران- از باب گفتن لازم و اراده ملزوم- خبر از محبّت پسران داده است، چون دوستى و محبّت ما بین پدران باعث ریشه دار شدن محبّت و ارتباط بیشتر بین پسران مى گردد.

آن گاه امام علیه‌ السلام به برترى دوستى نسبت به خویشاوندى اشاره فرموده است به این ترتیب که خویشاوندى به دوستى در سود داشتن میان مردمان، نیاز بیشترى دارد، و دوستى در مفید بودنش از خویشاوندى بى نیازتر است«».(3)

پی‌نوشت‌ها:
1- کافی ج 6، ص 50
2- مکارم الاخلاق ج 1، ص 474
3- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 673 و 674

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.