امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
الدَّاعِی بِلَا عَمَلٍ کَالرَّامِی بِلَا وَتَرٍ.

کسی با بی عملی از خدا درخواست کند مثل تیراندازی است که از کمان بی زه تیر اندازد.
نهج البلاغه: حکمت 330
شرح حدیث:
درست است که خدای کریم و بزرگواری داریم اما بنده هم باید وقتی از خداوند درخواستی می کند عملی داشته باشد که مقدمه ارتباطش با حضرت معبود گردد.

نه من ز بی عملی در جهان ملولم و بس
ملالت علما هم از علم بی عملست
به چشم عقل درین رهگذر پر آشوب
جهان کار جهان بی ثبات و بی عملست

آدم بی عمل و تهدیست بی جهت دنبال سعادت و نیکبختی دنیا و اخرت نگردد چون بهشت و سعادت دنیا را در پرتو عمل می دهند کافی است مرور کوتاهی به آیات شریفه قرآن کنیم جواب را دریافت خواهیم کرد.

وَلِکُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَمَا رَبُّکَ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ؛
برای انسان ها به مناسبت اعمالشان درجاتی است و خدای تو از آنچه آنها انجام می دهند غافل نیست.(1)

وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَهٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ؛
و اما آنهایی که ایمان آوردند و اعمال شایسته کردند خداوند پاداش ایشان را کامل خواهد داد و خدا ستمکاران را دوست نمی دارد.(2)

وَبَشِّرِ الَّذِین آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ کُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَهٍ رِّزْقاً قَالُواْ هَ_ذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهاً وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَهٌ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ؛
و مژده آنان را که ایمان آورده و اعمال خوب بجا آورده اند برای آنها باغ هایی است که نهرها در آن جاری است و چون میوه ای از آن روزی شان شود گویند این مانند همان میوه هایی است که پیش از این روزی ما شده بود و از همان ها برای آنها آورده شود و در آنجا همسران پاکیزه دارند و ایشان در باغ ها برای همیشه زندگی می کنند.(3)

شرح ابن میثم
وجه شبه، بى فایده بودن است. نظیر همین است قول پیامبر صلّی الله علیه و آله: «احمق النّاس من ترک العمل و تمنّى على اللّه» نادانترین مردم کسى است که بندگى و طاعت را ترک گوید امّا از خدا آرزوى پاداش کند.(4)

پی‌نوشت‌ها:
1- سوره انعام، آیه 132
2- سوره مائده، آیه 9
3- سوره بقره، آیه 25
4- ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 692

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.