امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
إِنَّ أَعْظَمَ الْحَسَرَاتِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ حَسْرَةُ رَجُلٍ کَسَبَ مَالًا فِی غَیْرِ طَاعَةِ اللَّهِ فَوَرِثَهُ رَجُلٌ فَأَنْفَقَهُ فِی طَاعَةِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الْجَنَّةَ وَ دَخَلَ الْأَوَّلُ بِهِ النَّارَ.

بالاترین ندامت ها در روز قیامت برای مردی است که ثروتی را در غیر طاعت پروردگار اندوخته و کسی وارثش شده که آنها را در طاعت پروردگار خرج کرده است دومی با آن ثروت به بهشت می رود و اولی با همان ثروت به جهنم می رود.
نهج البلاغه: حکمت 421
شرح حدیث:
ثروتی که در غیر طاعت پروردگار اندوخته شده به ثروتی می گویند که یکسال بماند بدون آنکه خمس آن پرداخته شود و یا از جمله مواردی باشد که زکات به آن تعلق گرفته و صاحبش آن را نپرداخته است. حق سائل و محروم و اقوام تهی دست را ادا نکرده در حالی که چنین اموالی را پس انداز کرده از دنیا می رود و وارث او هر آنچه که از ارث فوت شده به دست می‌آورد د رراه خدا انفاق می کند تمام حقوق واجب و مستحب آن مال را می پردازد اولی در عالم برزخ و یا جهان آخرت و قیامت و در دادگاه عدل الهی غصه می خورد که من فقط اندوختم اما به نیازمندان کمکی نکردم همین حسرت بزرگ‌ترین عذاب او است.

رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلم می فرمودند:
اِنَّما البَخیلُ حَقُّ البَخیلِ الَّذی یَمنَعُ الزَّکاهَ المَفروضَهَ فِی مالِهِ وَ یَمنَعُ البائِنَهَ فِی قَومِهِ (1)
بخیل واقعی کسی است که از پرداخت زکات واجب مال خود سرباز می زند و از بخشش به قوم و خویشان خود دریغ می ورزد.

پی‌نوشت:
1- معانی الاخبار، ص 245

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.