ارزش عفت و پاکدامنی

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:

مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَعْظَمَ أَجْراً مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ لَکَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَکُونَ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَةِ.

پاداش مجاهدی که در راه خدا کشته می شوند از انسان پاکدامن که می تواند گناه کند و نمی کند بیشتر نیست. نزدیک است که شخص پاکدامن فرشته ای از فرشته های الهی گردد.

نهج البلاغه: حکمت 466

رعایت عفاف چه برای زنان و چه برای مردان یعنی خود نگه داشتن از گناه با اینکه همه نوع وسایل انجام آن آماده باشد. حفظ پاکدامنی از مسایل محکم و متقن قرآنی و روایی است
خداوند در توصیف مردان و زنان عفیف می فرماید:
وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلَّا عَلَی أَزْوَاجِهِمْ(1)
آنانی که غریزه جنسی خویش را کنترل می کنند مگر با همرسانشان.

عفت معنای عامی دارد تنها شامل عفت جنسی نمی شود. عفت شکم، عفت قلم، عفت کلام نیز از موارد آن است که هر کدام قابل بحث و گفتگو است و همه اینها از درصد ایمان و ترس از خدا و اعتقاد به قیامت افراد نشات می گیرد.

کسی که خود را به طور دائم در محضر خداوند تبارک و تعالی می بیند از غریزه جنسی از خورد و خوراک و نوشتن ها و گفتنی های خود مواظبت می کند که چیزی برخلاف دستورات الهی انجام ندهد تا عفتش لکه دار شود.

البته رعایت همه موارد کار سختی است و چون استقامت و پایداری بالایی را می طلبد امام علیه السلام رتبه و مقام انسان عفیف را از مقام شهید برتر می شمرد. چون کشتن نفس گاهی از جان باختن در راه خدا دشوارتر است به همین دلیل اکثرا در این مرحله نمره خوب نمی آورند و در امتحان های الهی رد می شوند.

پس باید دعا کرد و از خداوند منان کمک گرفت که پروردگارا در ورطه امتحان توفیق قبولی به ما عطا کن و الا ما زمین می خوریم و دیگر قادر به برخاستن نیستیم.

امام صادق علیه السلام به ما می آموزد که:
اذَا فَرَغْتَ مِنْ صَلَاتِکَ فَقُلِ اللَّهُم ... أَسْأَلُکَ أَنْ تَعْصِمَنِی مِنْ مَعَاصِیکَ وَ لَا تَکِلَنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَداً مَا أَحْیَیْتَنِی لَا أَقَلَّ مِنْ ذَلِکَ وَ لَا أَکْثَرَ إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین(2)
وقتی نمازت را تمام کردی بگو خداوندا ... از تو می خواهم که مرا از گناهانت حفظ کنی و تا زنده ام هرگز کمتر و بیشتر از چشم برهم زدن مرا به خودم وامگذاری. زیرا که نفس همواره به بدی فرمان می دهد مگر اینکه تو رحم کنی ای مهربانترین مهربانان.

پی‌نوشت‌ها:
1- سوره مومنون، آیات 5 و 6
2- کافی، ج 3، ص 345

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.