عطاپذیری کمک بر بخشندگی

امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

مَن قَبِلَ عَطاءَکَ فَقَد اَعانَکَ عَلیَ الکَرَمِ؛

کسی که عطا و بخشش تو را بپذیرد، تو را بر بخشندگی کمک کرده است.

بحارالانوار، ج71، ص352

در بخشندگی و سخاوت، دو طرف وجود دارد:
یکی آن که از روی کرم و بزرگواری می بخشد، دیگری آن که عطای سخاوتمند را می پذیرد.
اگر بخشندگان کریم، کسی را نیابند که به آنان بخشش کنند، یا افراد حاضر نباشند عطای آنان را قبول کنند، کرم و بخشش شکل نمی گیرد و اهل جود و کرم، شرایط اظهار و ابراز این خصلت پسندیده را نمی یابند.
اگر همه این منطق را داشته باشند که:
هر که نان از عمل خویش خورد
منّت از حاتم طائی نبرد
پس سخاوتمندانی مثل حاتم، چگونه می توانند خصلت سخاوت خویش را بروز دهند و مردم را از عطای خود بهره مند سازند؟
اگر عده ای نیازمندند و عده ای توانگر، این تفاوت، زمینه ای برای کمک توانگران به نیازمندان پدید می آورد.
در مورد صدقه نیز چنین است.
در احادیث آمده باید از پذیرنده ی صدقه تشکر کنیم، چون این گونه کمکهای مالی توسط ثروتمندان و قبول آن از سوی فقرا، کمک به ذخیره سازی عمل صالح برای آخرت است.
کریمان، باید خودرا مدیون پذیرندگان عطا بدانند و با آنان بزرگوارانه و از روی احترام و تکریم برخورد کنند.

منبع: حکمت های حسینی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسین علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم(1390)