تقویت ارزش­ های فردی و اجتماعی در زندگی (بخش اول)

 انسان‌های سالم نیازهای خود را براساس یک سیستم ارزشی متعادل جستجو می‌کنند.
 

چکیده: شخصیت انسان سالم یا ناسالم تا حد زیادی تحت تأثیر عوامل موجود در جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کند. کسانی که در پی دستیابی به کمال و خود شکوفایی هستند، خویشتن‌داری را به عنوان بالاترین درس اخلاقی دانسته، با آگاهی و غلبه بر نیازهای خود می‌توانند ارزش‌ها و ضد ارزش‌های حقیقی را پیدا کنند.

تعداد کلمات 893 / تخمین زمان مطالعه 4 دقیقه

ارزش همان عمل گزینش یا انتخاب است که آدمی در شرایط مختلف زندگی به آن تکیه کرده و جهت‌گیری‌های اساسی و عمیق و ریشه‌دار براساس آن صورت می‌گیرد. همچنین این تعریف اشیایی که از احترام و تقدس بهره‌مندند را نیز در بر می‌گیرد؛ به عبارت دیگر، هر چیزی که موجب کمال و سعادت انسان و بهبود وضع حیات او باشد خوب است و ارزش دارد. ارزش‌ها؛ عقاید عمیقاً ریشه‌داری هستند که گروه اجتماعی هنگام سؤال درباره خوبی‌ها، برتری‌ها و کمال مطلوب به آن رجوع می‌کند. ارزش‌های مثبت شامل احترام به انسان‌ها، هماهنگی با گروه، آداب رفتار، صداقت، احترام به روابط خانوادگی، علاقه به وطن، فرمانبری از پدر و مادر، بخشش، شناخت زیبایی، تواضع، دینداری، عدالت، درستکاری و امانت می­شود. ارزش‌های منفی نیز شامل بی‌توجهی، سستی، تنبلی، ترس و عدم اعتماد، پیروی نکردن از آداب رفتار، بی‌علاقگی به وطن، بخل، ظلم، دروغ و دزدی می­شود.
برای درک این مفهوم به طور مثال می­توان گفت: برخی از گُل تنها رنگ آن را می‌بینند؛ دیگری شکل آن را، سومی فقط بوی آن را حس می‌کند و چهارمی همه این صفات یا هیچ کدام را. بنابراین شخصی دروغ گفتن را (ارزش) می‌داند، دیگری آن را گناه (ضد ارزش) می‌پندارد یا شخصی مصرف دخانیات و مواد مخدر را تفریح و خوشی (ارزش) می‌داند، دیگری آن را ضد سلامتی و نابودکننده روح (ضد ارزش) می‌پندارد. طلاق از نظر شخصی بدبختی (ضد ارزش) است، حتی اگر در باتلاق متعفنی به نام ازدواج دست و پا بزند، در حالی که دیگری طلاق را در مواردی، رهایی و رستگاری (ارزش) برای خود و حتی بچه‌هایش می‌داند. زنی با ایجاد رابطه‌ای پنهانی با مرد زن‌داری، یا مردی با ایجاد رابطه‌ای شرم‌آور با زن شوهرداری احساس خواستنی بودن و پیروزی (ارزش) می‌کند، در حالی که شخص سالم این عمل را تجاوز و خیانت به حقوق انسان‌ها (ضد ارزش) می‌داند.
 

مجموعه صفات اخلاقی و تربیتی کسب شده از کودکی تاکنون بر اثر تلقین‌ها، یادگیری‌ها، شرطی شدن‌ها و تبلیغات سیستم، ارزش‌های شخصی را تشکیل می‌دهند. سیستم‌های ارزشی یک شخص به او می‌گوید که فلان واقعه، عمل و... درست است یا غلط. در واقع سیستم ارزش‌های یک فرد شامل اعتقادها، هویت فکری، سلامت روان، تعادل و توازن شخصیتش است که به او خط و جهت می‌دهد.
 

1. ارزش‌های فردی یا شخصی؛ خصلت‌ها یا ویژگی‌هایی که شخص شیفته آن می‌شود و یا آنها را ترجیح می‌دهد؛ مثل، ویژگی‌های شخص، توانایی‌ها و عادت‌ها.
2. ارزش‌های اجتماعی؛ شگفتی به نظام جامعه (عدالت اقتصادی و برابری).
3. ارزش‌های گروه؛ رجحان بخشیدن به رابطه با دیگران در گروه همچون صداقت.
4. ارزش‌های محیطی؛ رجحان بخشیدن ترتیب‌ها و تصمیم‌ها.
5. ارزش‌های اشیا؛ شگفتی از اشیا یا حیوانات؛ ارزشی همچون پاکی و طهارت.
6. ارزش‌های مهم نزد زنان: خوشبختی، توازن درونی، نجات و جاودانگی در جهان آخرت، حکمت، بهداشت، عشق و صلح جهانی.
7. ارزش‌های مهم نزد مردان: زندگی هیجانی، موفقیت، آزادی، خوشبختی، اعتبار اجتماعی، بلندپروازی، لیاقت، کمال، به کارگیری منطق، نجات و جاودانگی در جهان آخرت.
 

1. رشد شخصیت: شخصیت عبارت است از مجموعه گرایش‌ها و حالت‌های رفتاری که کم و بیش وضع ثابتی دارند و فرد در قبال اوضاع، مسائل و رویدادهای محیط خود احساسات، نگرش‌ها و واکنش‌های خاصی نشان می‌دهد. شک نیست که فرد در سراسر زندگانی خویش همواره دستخوش دگرگونی‌هایی می‌شود، پس باید نحوۀ صحیح مقابله با خواسته‌های نوظهور و مسائل پیچیده دیگری که جامعه از او انتظار دارد را فراگیرد. آیا شما به علت گرفتاری‌هایی مثل تحصیل، شغل، ازدواج، ثروت‌اندوزی و غیره سال‌ها از خودتان غافل و بی‌خبر نشده‌اید؟ به خود آیید. هنوز دیر نیست. خودتان را بشناسید.

2. اصول اخلاقی: همه آرمان‌های دینی و فلسفی به خاطر شکوفایی انسانیت آمده‌اند. تعالیم مسیح، محمد (ص)، موسی، لاتوشه، بودا، سقراط و زرتشت همه و همه ارزش‌های اخلاقی همانندی را توجیه کرده‌اند. اصول مهم اخلاقی مشترک در همه ادیان این است: 1) دروغ مگو 2)زنا مکن 3) دزدی مکن 4) قمار نکن 5) شراب منوش 6) هیچ موجود زنده‌ای را نکش. اما متأسفانه رعایت اصول اخلاقی برای افراد بسیار مشکل است.
3. استرس: آیا به سطح تنش و تأثیر آن در سلامتی جسمی و روحی‌تان توجه می‌کنید؟
4. سلامتی: آیا به سلامتی‌تان اهمیت می‌دهید؟ تغذیه شما سالم است؟ استراحت کافی و کامل می‌کنید؟ با تمرین به اعضای بدنتان گوش دهید، به شما می‌گوید چه نیاز دارید! نرمش و ورزش مناسب سن‌تان را فراموش نکنید. سلامتی ثروت است.
5. نیازهای اساسی: آیا نیازهای اولیه‌تان در چهارچوب صحیح، اخلاقی و قانونی برآورده می‌شود؟ عدم ارضای آنها می‌تواند شما را مأیوس، کرخ و سنگ کند. اگر به دلایلی مجبورید سال‌ها مجرد بمانید، پرهیزگاری علی‌رغم سختی‌هایش بهترین روش است. به نفس‌تان لگام بزنید نه اینکه رکاب بزنید.

 ادامه دارد....

تهیه و تنظیم: خانم حدیثه اسفندیار
منبع: مهارت­ های زندگی زنان خانه­ دار