گیاه مورد اثر ضدعفونی کننده دارد .
 
چکیده : از خواص مورد رفع بیماری‌های دستگاه تنفس و مجاری ادرار است.

تعداد کلمات 1212 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
 

خواص مورد (طبیعت و خواص درمانی)

طبیعت گیاه مورد سرد و خشک است.
خواص دارویی این گیاه به طور خلاصه عبارتند از:
برای تقویت معده از پودر برگ مورد قبل از هر وعده غذایی استفاده کنید.
برای درمان بیماری‌های پوستی می‌توان از خواص مورد استفاده کرد.
برای درمان ورمی که در کنار ناخن ایجاد می‌شود ضماد برگ مورد استفاده می‌شود.
برای رفع ورم روده، درمان بواسیر و اسهال قبل از غذا ۳ گرم برگ ساییده شده مورد فقط ظهر به مدت ۵ روز استفاده شود.
از خواص مورد ضد عفونی و رفع تحریک مخاط دهان است، به این منظور بایستی دم کرده برگ گیاه مورد را غرغره نماییید.
کنترل تعریق بدن، برطرف نمودن بوی بد زیر بغل و رفع بدبویی دست و پا از خواص مورد می باشد، به این منظور روزانه روغن مورد را به زیر بغل بمالید یا از پودر برگ آن استفاده کنید.
برای رفع بیرون آمدگی مقعد برگ مورد را کوبیده و به صورت ضماد بگزارید.
برای رفع درد کمر، ضربه و کوبیدگی، برگ مورد را پخته با پودر زیره کرمان، زرده تخم مرغ و روغن گل سرخ مخلوط کرده، کمی حرارت دهید، روی پارچه مالیده و روی اندام آسیب دیده قرار دهید.
مورد بوی بد دهان را رفع و برای تقویت موی سر و سیاه شدن آن مفید است.
برای درمان بیماری های دستگاه تنفسی از خواص مورد و دم کرده برگ آن استفاده می‌شود.
 

گیاه مورد خواص درمانی

مورد به صورت موضعی در درمان تبخال ، به عنوان آنتی سپتیک و در درمان التهاب مخاط بینی استفاده می‌گردد . ضد احتقان، قابض، تقویت‌کننده و ضد عفونی‌کننده و ضد انگل است. مصرف موضعی آن در بهبود زخم و مصرف خوراکی آن در درمان اختلالات سیستم گوارشی و مجاری ادرار کاربرد دارد. همچنین به صورت خوراکی در ناراحتی‌های مجاری تنفسی، سینوزیت و سرفه‌های خشک بکار می‌رود. کاربرد موضعی آن در آکنه، بواسیر و عفونت لثه و در پسوریازیس می‌باشد .
 

اثر درمانی

قابلیت‌های بلفارول به حدی است که حتی ریزش ابرو و مژه را نیز متوقف می‌کند و بعد از مدتی همان فردی که از ریزش رنج می برده، دارای مژه و ابروهایی سالم و زیبا خواهد شد. ریزش موهای سر و صورت اغلب به دلیل حساسیت‌های پوستی و یا آلودگی‌های قارچی است. عوارض این آلودگی‌ها به صورت ریزش، خارش و گاهی شوره (بخصوص پلک‌ها) تظاهر می‌کند. در بلفاریت مایت‌ها (دمودکس) هم گاهی دخالت دارند که خوشبختانه این دارو بر روی مایت و تخم‌های آن نیز مؤثر است.
 

اثرات ضد عفونی کنندگی

برخی باکتری‌ها و قارچ‌های ساپروفیت در شرایط مناسب (چربی پوست) فعال شده و با ترشح مواد حساسیت زا و نفوذ به پیاز مو باعث فساد و تخریب آن می‌گردند (ریزش مو). میرتول موجود در بلفارول یک ضد قارچ و باکتری قوی است (بخصوص در گرم مثبت‌ها) و با استفاده از این اثر پوست و مو (موهای سر، ابرو و مژه) را کاملا ضد عفونی کرده و صدمات ناشی از فعالیت عوامل مخرب فوق را از بین می‌برد.
 

موارد استعمال در پزشکی گذشته

 در طب گذشته مورد را تحت عنوان «آس» یا «عمار» به معنی نیکوی و خوشبو نامیده بودند و برای آن اثرات قابض، ضد اسهال و تقویت‌کننده رویش مو قائل بوده‌اند . از دمکردۀ برگهای آن به صورت غرغره و دهان‌شویه در موارد آفت (Aphthae) استفاده می‌شده، همچنین معتقد بودند که اسانس مورد فرح‌آور و مقوی قلب است.
 

آثار فارماکولوژیکی گیاه مورد

در یک مطالعه که در شرایط in-vitro اثر اسانس، عصاره محلول در آب، عصاره محلول در دی‌کلرومتان و عصاره محلول در روغن ذرت روی انواع میکروبها مطالعه شد مشخص گردید که اسانس مورد می‌تواند مانع رشد باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس، پسودوموناس آئروجینوزا، اشریشیاکلی گردد . اثر ضد ویروس پماد حاوی 10% اسانس گیاه مورد روی بیماران مبتلا به ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 و 2 مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش‌ها بر اساس روش علمی double blind و به صورت کاملاً اتفاقی در دو گروه تست و کنترل انجام گرفته است. در یک سری آزمایشات بالینی از 46 بیمار آلوده به ویروس هرپس 34 نفر پماد حاوی 10 درصد اسانس مورد و 12 نفر پماد کنترل را به صورت روزی 5ـ3 مرتبه در ناحیه ملتهب به مدت زمان 48 ساعت بهبودی مصرف نمودند.
نتایج حاصله نشان می‌دهد که بیماران مبتلا به ویروس پس از این مدت زمان بهبودی کامل یافته‌اند. سمیت حاد خوراکی اسانس مورد در موش صحرائی برابر ml/kg 7/3 = LD50و در موش سوری برابر با ml/kg 2/2 است. در انسان مصرف خوراکیروزانه معادل ml/kg 2ـ1 بعنوان دارو بسیار بعید به نظر می‌رسد که ایجاد تحریکات یا اثرات نامطلوب نماید . اسانس مورد از طریق ایجاد بی‌حسی موضعی، اثرات ضد درد و ضد سوزش از خود نشان می‌دهد و در التیام زخمها بسیار مؤثر است.باکتری و ضد ویروس است، همچنین دود کردن برگ مورد حشرات موذی را دور می‌کند.
 

مکانیسم اثر

به علت خواص ضد میکروبی و ضد التهابی میرتول، این فرآورده باعث پاک شدن سطح پوست و ریشه موها از عوامل میکروبی اعم از قارچ و باکتری و همچنین از بین بردن التهابات ناشی از مصرف مواد شیمیایی و پاک کننده در موضع می‌گردد.
 

اثرات ضد التهاب

موادی مانند رنگ‌ها، رنگبرها و مواد جانبی مربوط به فرآورده‌های بهداشتی و حتی متابولیت میکرو ارگانیسم‌ها باعث حساسیت (التهاب و خارش) پوست می‌شوند. پوست ملتهب قادر به نگهداری پیاز مو (موهای سر، ابرو و مژه) در بستر خود و ممانعت از ورود میکروب‌ها به سد خود نیست بنابراین علاوه بر ایجاد شوره موجب پژمردگی، رنگ پریدگی و نهایتا ریزش آنها می‌گردد. محلول مورت حساسیت و خارش را کاملا از بین می‌برد و حتی موجب در مان جوش‌های سطح پوست می‌گردد.
 

اثرات نرم کنندگی

شوینده‌های غیر استاندارد باعث از بین رفتن و شسته شدن چربی‌های مفید و ضروری پوست و موها و در نتیجه خشک و شکنندگی موها، حساسیت و خارش پوست می‌شوند. خشکی موها پوست باعث پوسته ریزی و در نهایت شوره می‌گردد. بلفارول حاوی چربی‌های سبک و سریع الجذب است که فورا جذب پوست شده و مو گشته و عملا جایگزین چربی‌های از دست رفته می‌شود.
 

دیگر موارد استفاده از خواص مورد

اسانس مورد در محصولات بهداشتی، مانند صابون و شامپو و فرآورده‌های پوستی، از جمله پماد و کرم و در عطر و ادکلن مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور متوسط از ۱۰۰ کیلوگرم برگ مورد، ۱۰ گرم اسانس به دست می‌آید. همچنین از چوب آن زغال فعالی با کیفیت عالی به دست می‌آید. چوب مورد بسیار محکم، قابل ارتجاع و دارای بافت ریز است و از آن در تهیه صنایع دستی، عصا و مبلمان استفاده می‌شود.
 

مضرات مورد (عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف(

در موارد خاصی برخی افراد نسبت به ترکیبات بلفارول موجود در گیاه مورد، حساسیت به صورت خارش و جوش‌های ریز در محل مصرف نشان داده‌اند، از اینرو ضروری است قبل از مصرف جهت تست حساسیت‌زایی، روی پوست بازو که به طرف بدن است، مقدار کمی از بلفارول مالیده و پس از ۲ ساعت در صورت عدم بروز حساسیت (قرمزی و خارش) استفاده گردد.
باید توجه داشت فراورده های مورد نباید به مقدار زیاد و بی‌رویه و برای مدت طولانی به کار رود زیرا بر اثر دفع اسانس از راه دستگاه تنفس، مخاط برونش‌ها تحریک شده و عوارض ناراحت کننده‌ای ایجاد می‌شود.
زنان باردار نیز نباید اسانس مورد را استفاده کنند.
استفاده خوراکی بیش از اندازه مورد خطرناک بوده و موجب استفراغ، اسهال و مسمومیت می‌شود.
 
منبع : برگرفته ازآکاایران/تسنیم/شفاخونه

بیشتر بخوانید :
تحقیق علمی و تاریخی درباره گیاهان دارویی ایران
بیماری های عفونی دستگاه تنفسی
طب سنتی و بیماری‌های اورولوژی