انگیزه در کودکان؛ چرا و چگونه (بخش اول)

هدف اصلی در تزریق انگیزه به کودکان به منظور شهامت برداشتن اولین گام­های اساسی در کارهایشان است.
 

چکیده: با چه روش هایی می­ توان انگیزه را در کودکان تقویت کرد؟ روش­ ها و اصولی برای ایجاد انگیزه وجود دارد که می‌توان از اولین و جزئی‌ترین گام­ ها آن را بنا کرد. بچه‌ها را تشویق و ترغیب کنید تا همیشه با انگیزه باشند.

تعداد کلمات 1067 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

انگیزه عاملی است که به فرد نیرو و توانایی می دهد. به عبارت دیگر، همه ی رفتارهای ارادی بشر به دلیل خاصی پدید می آید که می توان آن را انگیزه خواند. روش­ها و اصولی برای ایجاد انگیزه وجود دارد که می‌توان از اولین و جزئی‌ترین گام­ها آن را بنا کرد. شما به عنوان والدین باید بچه‌ها را تشویق و ترغیب کنید تا همیشه با انگیزه باشند.
 

  فکر کردن
  تقویت حافظه و تفکر
یک ضرب‌المثل قدیمی چینی می‌گوید: «طولانی‌ترین سفرها با یک قدم شروع می‌شود.» اولین گام در هر کاری سخت‌ترین مرحله است. ما باید بچه‌ها را عادت دهیم که این گامهای مهم اولیه را بردارند. آنها باید اولین گام را بشناسند. یک روش این است که با آنها دربارۀ اولین گام­های خودتان صحبت کنید: اولین روز و اولین کار. اولین روز مدرسه رفتن خود و یا اولین بارِ هر کاری را که به خاطر می‌آورید، برای فرزندانتان تعریف کنید. لازم نیست که بار اول کاری را که تعریف می‌کنید حتماً در آن کار موفق شده باشید. حتی شاید بهتر باشد که موردی را بگویید که در آن موفق نشده‌اید. موضوع مهم این است که شما بارها و بارها آن را تکرار کرده‌اید. از بچه‌ها بخواهید دربارۀ اولین بار هر کاری که به یاد می‌آورند برایتان صحبت کنند. اولین روز مدرسه، اولین نمره‌ای که در دیکته گرفتند، اولین باری که خواستند سوار دوچرخه بشوند یا شنا کنند.
اولین گامها مشکل هستند. اگرچه گاهی وقتها می‌گوییم «این طور هم نیست»، اما در واقع اولین گامها سختند. هدف ما در انگیزه دادن به بچه‌ها این است که به آنها کمک کنیم خوش‌بین باشند و شهامت برداشتن اولین گامها را در زندگی پیدا کنند. این درسی است که باید به آنها بیاموزیم و یک روش برای آموزش آن در میان گذاشتن تجربیاتمان است.
بچه‌ها قبل از آنکه کاری را انجام دهند دوست دارند همیشه دو سؤال را بپرسند:
  چه مدت طول می‌کشد؟
  چه کاری را قرار بود دوباره انجام بدهم؟
با روش­های زیر می‌توانید به این سؤالات پاسخ دهید.
 

  ریاضیات
  تمرین تخمین زدن
این فعالیت به فرزندتان کمک می‌کند تا فرق بین چند ثانیه و چند دقیقه را بهتر بفهمد. برای این کار احتیاج به یک ساعت مچی یا دیواری با عقربۀ ثانیه‌شمار دارید. از کودکتان بخواهید به مدت پنج دقیقه به عقربۀ ثانیه‌شمار نگاه کند. همراه با هم ثانیه‌ها را بشمارید. ببینید فرزندتان در پنج ثانیه چند بار می‌تواند کف بزند. حال از فرزندتان بخواهید به مدت یک دقیقه به ساعت نگاه کند. بعد دوباره زمان بگیرید و ببینید هر دو در یک دقیقه تا چه عددی می‌توانید بشمارید. همراه با هم برای پنج دقیقه کتاب بخوانید. برای خودتان زمان بگیرید. پنج ثانیه نفس خود را حبس کنید. از کودکتان بخواهید برای شما زمان بگیرد و بعد جایتان را عوض کنید. هر دو با صدای بلند حروف الفبا را بگویید و زمان بگیرید. در حالی که با همدیگر در گوشۀ خیابان ایستاده‌اید، مدت زمان چراغ راهنمایی را اندازه بگیرید. مدت زمان دو پیام بازرگانی تلویزیون را اندازه بگیرید. هر کدام چقدر طول می‌کشد؟
همان‌طور که می‌بینید، با روشهای مختلفی می‌توان به بچه‌ها کمک کرد تا زمان را درک کنند. حتی ما بزرگسالان نیز اغلب مشکل می‌فهمیم که سی ثانیه چقدر طول می‌کشد. درک بهتر زمان به ما کمک می‌کند پیش‌بینی کنیم چه مقدار کار می‌توانیم در یک روز انجام دهیم.
 

  گفتگو
  مهارت­های گوش دادن
  پیروی از دستورالعمل­ها
معلم­ها در سال­های اول دبستان به ما می‌گویند که بچه‌ها چندان گوش نمی‌دهند. شاید دلیل این امر آن باشد که اطلاعات تلویزیونی، آنها را بمباران می‌کند. در اینجا فعالیتی آورده‌ایم که به ما کمک می‌کند رسانه‌ها و محیط­های پر سروصدا را پشت سر بگذاریم. برای این کار تنها چیزی که لازم داریم گوشهای شنواست.
یک کار واقعی را که فرزندتان می‌تواند انجام دهد در نظر بگیرید. این کار می‌تواند چیدن میز، بیرون بردن زباله‌ها، آوردن روزنامه‌ها یا آویختن لباس­ها باشد. برای انجام این کار سه یا چهار دستورالعمل را در نظر بگیرید. از فرزندتان بخواهید به دقت به دستورالعمل­هایی که می‌گویید گوش کند؛ مثلاً: «چهار عدد چنگال و چهار عدد قاشق بیاور و در چهار طرف میز بچین. قاشق­ها را در طرف راست و چنگال­ها را در طرف چپ بگذار.»
حال بگذارید کودکتان به شما دستورهایی بدهد. این موارد می‌تواند ساده یا پیچیده باشد و بستگی به شما و فرزندتان دارد. بدین ترتیب شما جزئیات این فعالیت را متناسب با فرزندتان تعیین می‌کنید.
با استفاده از کاغذ و مداد این فعالیت را می‌توانید به تمرین «بنویس و انجام بده» تبدیل کنید. به جای گفتن دستورالعملها آنها را بنویسید. از فرزندتان بخواهید دستورالعملهایی را بنویسد تا شما انجام دهید.
چیزی را پنهان کنید و دربارۀ نحوۀ پیدا کردن آن دستور بدهید. مثلاً: «دو قدم جلو برو، به سمت راست بپیچ، سه قدم به عقب برگرد.» می­توانید جایتان را عوض کنید و از فرزندتان بخواهید چیزی را پنهان کند تا شما پیدا کنید.
یک روش جالب این است که گنجینه‌ای در بیرون از خانه پیدا کنید. لیست کوتاهی از اشیا مانند یک سنگ کوچک، یک شاخۀ درخت و یک برگ سبز یا قرمز تهیه کنید. به فرزندتان پاکتی بدهید تا این مجموعه را در آن بگذارد. این فعالیت را می‌توانید تبدیل به یک بازی کنید و مدت زمانی را که هر یک برای جمع‌آوری اشیا لازم دارید اندازه بگیرید. این کار را در هنگام خرید نیز انجام دهید. در فروشگاه، فرزندتان می‌تواند به شما در پیدا کردن اقلامی که لازم دارید کمک کند.

ادامه دارد...

منبع: دروتی، ریچ؛ (1393)، کلیدهای پرورش مهارت­های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، مترجم اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین.