چگونه بهانه گیری کودکان را کنترل کنیم؟

رشوه دادن به کودک پرخاشگر نتایج خوبی در پی ندارد.
 

چکیده : بهانه گیری کودک اگرچه یک عمل مشابه بین تمام کودکان بهانه گیر است، اما زمینه بروز و شدت آن می تواند علل مختلفی داشته باشد. مجموعه ای از علل فردی و تربیتی باعث بروز این رفتار می شود. آنچه مهم و قابل توجه است نوع رفتار والدین با فرزند در هنگام بهانه گیری است.
 
تعداد کلمات 1332 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

بهانه گیری های کودکان که اصولا با جیغ و گریه همراه است را می توان به توفان های تابستانی تشبیه کرد – ناگهانی و ناخوشایند. یک دقیقه شما و فرزندتان در رستوران نشسته اید و خوشحال در حال غذا خوردن هستید اما یک دقیقه بعد، ناگهان کودک ناله می کند و با تمام وجود جیغ می کشد که مثلا نی نوشابه اش خم شده است. اصولا کودکان یک تا سه سال بسیار بهانه گیر هستند.
شاید تصور کنید در حال پرورش کودکی زورگو هستید. اما امیدوار باشید که این اقتضای سن کودکان است و آنها در نتیجه ناامیدی های خود بهانه گیری می کنند. انسان های بزرگ نیز در نتیجه ناکامی های خود لجوج و بهانه گیر می شوند چه برسد به کودک دو یا سه ساله که هنوز خیلی چیزها را نمی داند.
برخی از کارشناسان این بهانه گیری های خسته کننده را به مشکلات مهارت های زبانی کودکان نسبت می دهند. کودکان در این سن معنی بیشتر کلمه هایی که می شنوند را درک می کنند اما نمی توانند آنها را درست و کامل بیان کنند. در نتیجه، وقتی کودک نمی تواند منظور خود را توضیح دهد ناامید می شود و جیغ کشیدن و بهانه گیری را آغاز می کند

بهانه گیری کودک اگرچه یک عمل مشابه بین تمام کودکان بهانه گیر است، اما زمینه بروز و شدت آن می تواند علل مختلفی داشته باشد. مجموعه ای از علل فردی و تربیتی باعث بروز این رفتار می شود. آنچه مهم و قابل توجه است نوع رفتار والدین با فرزند در هنگام بهانه گیری است که می تواند زمینه ساز بهانه گیری های بعدی در کودک باشد. 
 

نمی تونم حرف بزنم! : گرچه کودک در سنین پایین معنی لغات و کلمات را تا حدود زیادی متوجه می شود و معنی حرفها و سوال های مارا درک می کند، اما نمی تواند برای پاسخ دادن به آنها و یا ابراز نظرات شخصی خودش از کلمات به درستی استفاده کند و همین امر باعث ایجاد بهانه گیری و بیقراری های او می شود.

خسته شدم : گاهی خستگی برای کودکان می تواند سرسام آور باشد و آنها را وادار به بهانه گیری کند.

خیلی گشنمه: گرسنگی یا تشنگی هر فردی را عصبی و پرخاش گر می کند. کودک هم از این موضوع مستثنا نیست. او هم در هنگام گرسنگی عصبی می شود و بدون اینکه مطلع باشد نسبت به موارد بی اهمیت بهانه گیر می شود.

از دنده چپ بلند شدم: خواب شب برای یک انسان از مهم ترین واجبات است. هرچه سن فرد کمتر باشد این نیاز برای او بیشر حس می شود چرا که مغز نیاز به تحلیل و حلاجی اتفاقات روزانه را دارد. اگر خواب شب کامل نباشد باعث بدخلقی پرخاشگری و عدم تعادل در افراد بزرگسال می شود. در کودکان هم که البته نیاز به خواب شب بیشر است اوضاع بر همین منوال است، با این تفاوت که بی خوابی شبانه باعث می شود کودک در تمام روز بعد دچار بهانه گیری و پرخاشگری شود.

لطفا منو ببین : یکی از مهمترین عوامل بهانه گیری کودک درخواست توجه از اطرافیان و والدین است. حتما تجربه کرده اید مواردی را که والدین در حال انجام کاری مثلا مطالعه یا تماشای سریالی بوده اند و کودک شان اصرار می کرد که آنها نقاشی اش را ببینند یا بهانه گیری می کرد که می خواهد کارتون تماشا کند. این بهانه گیری ها می تواند معلول حس نیاز به توجه والدین باشد.
 

همانطور که گفته شد، بخش مهمی از بهانه گیری و پرخاشگری های کودک مربوط به رفتار والدین و اطرافیان است. والدین می توانند از بهانه گیری کودک عصبی شده و برخوردی غیرمنطقی و احیانا ظالمانه با او داشته باشند، یا صبورانه با مشکل رو به رو شده و با استفاده از راهنمایی های افراد آگاه در صدد رفع آن بر بیایند.
 

حفظ آرامش : اولین قدم حفظ آرامش والدین است. وقتی کودک شروع به بهانه گیری می کند، مسلما والدین عصبی می شوند اما باید بدانیم که در این شرایط حفظ آرامش و کنترل خشم به طور غیر مستقیم به کودک نشان میدهد که برای صحبت کردن باید بهانه گیری و پرخاشگری را کنار بگذارد

منحرف کردن توجه: با ترتیب دادن یک بازی می توانیم توجه کودک را جلب کنیم. مثلا از او بخواهیم خواسته اش را بار اول درگوشی بگوید، سپس کمی بلند تر و باز هم کمی بلند تر حرف هایش را تکرار کند. با این کار تمرکز بحث عوض می شود و کودک بهانه گیری را کنار می گذارد

قطع حرف: هنگامی که کودک شروع به بهانه گیری می کند، در میان حرف هایش پریده و به او بگوییم که دارد بهانه میگیرد و ما به حرف هایش گوش نمی دهیم. اگر قصد دارد چیزی از ما بخواهد باید روش بیان کردنش را تغییر دهد. اگر کودک نوع بیان خود را اصلاح کرد حتما او را تشویق کنیم و نشان دهیم حالا که بهانه گیری را کنار گاشه به حرف هایش گوش می دهیم

باج ندادن : کودک در محیطی شلوغ شروع به بهانه گیری و گریه کردن می کند. نگاه همه ی افراد بر میگردد به سمت ما، پدر و مادری که نمی توانند فرزندشان را ساکت کنند! در این شرایط می توانیم به خواسته ی کودک تن داده و گریه های وحشتناک او را تبدیل به لبخندی معصومانه کنیم، اما باید بدانیم این لبخند معصومانه از این پس تنها در شرایطی در صورت کودک مان نقش می بندد که به خواسته های به جا و نا به جای او تن داده باشیم. در شرایط گفته شده بهتر است کودک را به جایی خلوت برده و از او بخواهیم با حفظ آرامش راجب خواسته اش حرف بزند. اگر کودک بهانه گیری را تمام نکرد او را از محیط خارج کنیم 

کودک بهانه گیر – بزرگسال لجباز :شاید دیده باشید افرادی را که با زورگویی در جامعه قصد تحقق خواسته هایشان را دارند. یا درگیری هایی را بین زوجین که با بهانه گیری ها و پرخاشگری های یکی از آنها به وجود آمده است. بخشی از این گونه مشکلات ریشه در کودکی داشته و حاصل عکس العمل های اشتباه اطرافیان است. 

آرامش بعد از طوفان: شاید جالب باشد که بدانید بهانه گیری کودک همیشه هم اتفاق بدی نیست. دلایل زیادی وجود دارند که این رفتار را توجیه میکنند از جمله:

خروج اشک: در شرایط بحران و فشار، خروج اشک که حاوی هورمون های استرس است باعث می شود که بدن به آرامشی نسبی دست یابد 

یادگیری «نه» گفتن: امکان دارد که نه گفتن شما در برابر خواسته نا به جای فرزندتان او را خشمگین کرده و باعث بهانه گیری های او شده باشد. اما در این شرایط بعد از آرام شدن، او یاد می گیرد که در برابر خواسته های غیر منطقی باید صراحتا مخالفت کرد و کسی که پافشاری روی خواسته های اشتباهش دارد هیچوقت به خواسته هایش نمیرسد.

اثر بهانه گیری کودک در بلند مدت: گاهی کودکان هیجانات خود را با رفتار های پرخاشگرانه یا با بهانه گیری ها و بدخلقی های پیاپی نشان میدهند. که این نشانه ی خوبی از سلامت روانی کودک و دوستی او با خودش است 
 

با توجه به مواردی که گفته شد، می توان نتیجه گرفت که بهانه گیری کودک موضوع مهمی در بحث مشاوره روانشناسی است. اینکه کودک بهانه گیر دچار مشکلی است که باید درمان شود، یا شرایط عادی و نرمالی دارد بحثی است که شاید برای بررسی های دقیق تر آن لازم باشد به مشاور روانشناس و افراد آگاه مراجعه کرد.

منبع : honarehzendegi.com