ارتباط چشمی در سخنرانی چیزی نیست که لازم باشد اهمیت آن را تأکید و تکرار کنیم.
 
چکیده : همه می‌دانیم که ارتباط چشمی  یکی از زیرمجموعه‌های مهم ارتباط غیرکلامی و زبان بدن است که می‌تواند نقش مهمی در موفقیت و اثرگذاری یک سخنرانی ایفا کند. اما مسئله‌ی اصلی این است که برقراری ارتباط چشمی برای بسیاری از ما ساده نیست. این دشواری گاه به علت استرس سخنرانی است و گاه این‌که ارتباط چشمی را به عنوان یک مهارت جدی نگرفته‌ایم و برای یادگیری و تمرین آن، وقت صرف نکرده‌ایم.

تعداد کلمات 1135 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه


اهمیت ارتباط چشمی در سخنرانی

مخاطب ارتباط چشمی را به عنوان توجه و احترام ، تفسیر می‌کند. به تجربه‌هایی فکر کنید که به عنوان مخاطب در یک جلسه‌ی سخنرانی حضور داشته‌اید و سخنران، توجه بسیار کمی به شما و سایر مخاطبان داشته است.
اگر یک سخنران در تمام مدت سخنرانی به یادداشت‌های خود، به میکروفون یا به دوربین فیلم‌برداری نگاه کند، معمولاً مخاطب احساس می‌کند که سخنران اصلاً او و حضورش را جدی نگرفته است. اگر بخواهیم کمی واقع‌گرایانه به مسئله نگاه کنیم، حتی برقراری ارتباط چشمی قوی هم الزاماً به معنای توجه به مخاطب نیست.

سخنران‌های بسیاری هستند که یک مطلب تکراری را مستقل از علاقه و نیاز و ترجیحات مخاطب، بارها در سخنرانی‌ها و جلسات ارائه کرده‌اند و در عین حال، ارتباط چشمی خوبی هم با حاضرین در جلسه دارند.
اما برقرار نکردن ارتباط چشمی، یک مرحله‌ی عقب‌تر است و این شرطِ حداقلی را هم تأمین نمی‌کند. منطقی است که انتظار داشته باشیم ضعف در ارتباط چشمی، تردید مخاطب را نسبت به سخنران، به‌شدت افزایش دهد.
برقراری ارتباط چشمی، یکی از بهترین راه‌های بازخورد گرفتن از مخاطب است.

بارها این توصیه را شنیده‌ایم که در طول سخنرانی، بکوشید پیوسته از مخاطب بازخورد بگیرید.
اگر احساس می‌کنید مخاطب خسته شده، شاید لازم باشد از روی موضوعِ مورد بحث، سریع‌تر عبور کنید.
هم‌چنین اگر ابهامی را در نگاه و چهره‌ی اغلب مخاطبان می‌بینید، شاید لازم باشد با شرح و بسط و مثال‌های بیشتر، بکوشید پیام خود را بهتر و شفاف‌تر به او منتقل کنید.
ارتباط چشمی با مخاطب، یکی از موثرترین شیوه‌های بازخورد گرفتن است و بدون آن، هرگز نمی‌توانیم در طول سخنرانی، خود را با حالات و احساسات او تطبیق دهیم.
 

به بیان دیگر:

اگر از شما پرسیدند که مهم‌ترین ابزار برای تقویت و به‌کارگیری هوش هیجانی در سخنرانی چیست، با کمترین تردید بگویید: ارتباط چشمی.
چون جز با این ابزار، درک و مدیریت احساسات مخاطب برای تان امکان‌پذیر نخواهد بود.
ارتباط چشمی اعتماد به نفس را القا می‌کند .
حتماً شما هم این جمله‌ی معروف را شنیده‌اید که می‌گویند: شجاعت یعنی اینگه دیگران نفهمند شما ترسیده اید .

ممکن است واقعاً در زمان سخنرانی، استرس را تجربه کنید و نگران باشید ؛ یا کاملاً از جوّ حاکم بر جلسه بترسید . اما  تا به شکل مشخص و واضح ، این پیام را به مخاطب ندهید که ترسیده‌اید ، او متوجه این مسئله نخواهد شد.  وقتی ارتباط چشمی کافی و مناسب با مخاطب برقرار نمی‌کنید ، این پیام برای او ارسال می‌شود که بر فضای جلسه‌ی سخنرانی مسلط نیستید و نتوانسته‌اید از زیر فشار سنگین حضور جمع ، رهایی پیدا کنید.
ارتباط چشمی روی سایر المان‌های فن بیان هم تأثیر می‌گذارد .
ارتباط چشمی صرفاً یک کار تشریفاتی برای احترام به‌مخاطب یا نمایشِ اعتماد به نفس نیست. برقراری ارتباط چشمی می‌تواند روی ابعاد دیگر فن بیان شما هم تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، همه می‌دانیم که بهتر است لحن بیان و حجم صدای خود را هنگام سخنرانی تغییر دهیم و تمام مدت سخنرانی، به شکل یکنواخت حرف نزنیم.

ارتباط چشمی با مخاطب و چرخاندن چهره به سمت بخش‌های مختلف سالن ، خود به خود باعث می‌شود لحن بیان و حجم صدای ما تغییر کند . ما نمی‌توانیم با افرادی که در نقاط متفاوت سالن و در فاصله‌های مختلف نسبت به ما نشسته‌اند و هر یک میزان توجه متفاوتی دارند ، با یک لحن کاملاً یکسان صحبت کنیم . بنابراین ، اگر به جای اصرار بر بالا و پایین کردنِ ساختگیِ لحن و حجم صدا ، فقط روی ارتباط چشمی بهتر تمرکز کنید ، به احتمال زیاد ، تنوع لحن هم چاشنی حرف‌‌زدن و سخنرانی‌تان خواهد شد.
 

چگونه ارتباط چشمی خود را تقویت کنیم ؟

برای تقویت ارتباط چشمی موثر می بایست یکسری تمرینات را انجام دهیم که در زمان گفتگو‌های واقعی بتوانیم یک ارتباط چشمی موثر و خوبی را با دیگران برقرار کنیم.
در ادامه دو مورد از قدرتمندترین تمرینات را که می توانیم در منزل برای تقویت ارتباط چشمی خودمان انجام دهیم خدمت تان معرفی می کنم.
 

تمرین نگاه کردن به اجسام

در این تمرین می توانیم از اجسام کمک بگیریم و فرض کنیم که آن اجسام مانند یک شخص هستند و به آنها نگاه می کنیم.
برای مثال می توانیم چندین نمکدان را با فاصله روی میز قرار دهیم و تصور کنیم که آنها چشم هستند و سعی کنیم که به تمام این نمکدان ها نگاه کنیم و با آنها ارتباط چشمی موثر برقرار کنیم.
شاگردی داشتم که از برقراری ارتباط چشمی با مردان خیلی موذب می شد، پیشنهاد دادم که بر روی سی دی عکس سیبیل بکشد و تصور کند که آن سی دی ها مرد هستند و باید تلاش کند که با آنها ارتباط چشمی موثری برقرار کند.
این تمرین را مدتی انجام داد و بعد از حدود یکی دو هفته این مسئله برایش حل شد و توانست به راحتی با مردانی که به عنوان ارباب رجوع در محل کارش حضور پیدا می کند و یا در جلساتی که شرکت می کند ارتباط چشمی خوب و موثری برقرار کند و در یک کلام اینکه توانست ارتباط چشمی خودش را با دیگران تقویت کند.
 

تمرین نگاه کردن به عکس ها

ما علاوه بر استفاده از اجسام می توانیم از عکس های بریده شده مجلات یا پوسترها هم استفاده کنیم.
به این صورت که می توانیم آن عکس های بریده شده را روی دیوار یا صندلی بچسبانیم و سعی کنیم که در هنگام صحبت کردن با تمام آنها ارتباط چشمی خوب و موثری برقرار کنیم.
استفاده از این دو تکنیک می تواند نتیجه فوق العاده ای را داشته باشد و برای تقویت ارتباط چشمی می توانیم از این موارد استفاده کنیم.
معمولا افرادی که در کارگاه آموزشی فن بیان مجموعه ما شرکت می کنند ارتباط چشمی خوبی ندارند، به جای اینکه به مخاطبان نگاه کنند به همه جا نگاه می کنند به غیر از چشم های مخاطبان.
این موضوع باعث میشه که ارتباط چشمی با مخاطب ها برقرار نشه و افرادی که به صحبت های طرف مقابل گوش می دهند حس خوبی از صحبت ها نگیرند.
یا حتی اگر در جمعی در حال صحبت هستیم، با افراد حاضر در اون جمع نگاه نکنیم و یا توجهمون فقط به یکی دو نفر باشه، توجه دیگر افراد حاضر در آن جمع را از دست می دهیم.

منبع : motamem.org - amirmostafa.com

بیشتر بخوانید : 
چطور سخنران خوبی باشیم؟
چگونه ارتباط چشمی موثری برقرار کنیم
راهکارهایی برای تقویت فن بیان
ضرورت مخاطب شناسی در فن بیان