وظایف زن در مقابل شوهر (بخش دوم)

چکیده: در نوشتار پیشین بیان شد که زن در مقابل همسر خود وظایفی را دارد. از جمله این وظایف می توان به آرامش بخشی، امانتداری و نیز یاری رساندن به همسر خود در امر دنیا و آخرت اشاره کرد. در این نوشتار به بیان وظایف دیگر زن در مقابل شوهر می پردازیم. با ما همراه باشید.

 تعداد کلمات  1300 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

«المراة الصالحة احد الکاسبین.»[1]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: همسر شایسته یکى از دو کاسب است.
یکى از وظائف مهم زن، تعدیل خواسته هاى خویش نسبت به در آمد زندگى مى باشد، زن نباید تنها به خواسته هاى خود و یا فرزندان و یا مخارج زندگى نظر کند و امکانات و مخارج مرد را نادیده بگیرد و با ناراحتى و خشم و بهانه گیرى را تلخ و سخت نماید.
آرى طبق آن حدیث شریف، هرگاه زن با عقل و سلیقه خود خوشبختى خانواده را تاءمین کند، اثر کار او کمتر از کسب و کار شوهر نیست، زیرا حفظ درآمد همانند تلاش براى درآمد ارزشمند است؛ و در روایتى حضرت فاطمه به حضرت على (علیه السلام) فرمود:
پیامبر به من فرمود: از پسر عمویت (حضرت على) چیزى مخواه، اگر آورد که خوب وگرنه از او درخواست مکن[2]  (یعنى او را تحت فشار قرار نده).
زن با برکت
«من برکت المراة خفة مؤمنة و تیسیز ولدها».[3]
امام صادق (علیه السلام) فرمود: از برکت زن این است که کم خرج و آسان زا باشد و پر خرج بودن و مشکل زا بودن او شوم اوست.
بنابراین بانوان براى هرچه بیشتر شدن این برکت باید تلاش کنند، البته، تنگ نظرى نابجا و صرفه جوئى هاى احمقانه، که موجب آبرو ریزى و مریض شدن و سخت گیریهاى بى مورد مى شود، با قناعت و اعتدال در زندگى فرق دارد.
سخن در تناسب درآمد و مخارج است، نه بخیل بودن و با وجود امکانات، بخاطر حرص و بخل، خود و خانواده را تحت فشار قرار دادن.

زن خوب فرمانبر پارسا
کند مرد درویش را پادشا
برو پنج نوبت بزن بر درت
چو یارى موافق بود در برت

«اذا صلت المراة خمسها و صامت شهرها و حجت بیت ربها و اطاعت زوجها و عرفت حق على (علیه السلام) فلتدخل من اى ابواب الجنان شائت»[4] امام صادق (علیه السلام) فرمود: زن وقتى (پنج کار را انجام دهد بهشتى است) نمازهاى پنجگانه را بجا آورد و ماه مبارک رمضان را روزه بگیرد و حج خانه خدا را (در صورت استطاعت) انجام دهد و از شوهرش نیز اطاعت کند، به حق حضرت على (علیه السلام) نیز آگاه باشد، از هر درى از درهاى بهشت که خواست وارد شود.
اطاعت و فرمانبردارى، لازمه مدیریت مرد در خانه و لازمه صفا و صمیمیت محیط خانواده است، این اطاعت، نسبت به مسائل جنسى و امورى که مربوط به مسائل زناشوئى و کامیابى و هر چه مربوط به این مسئله است جنبه واجب دارد، همچنانکه در خروج از خانه نیز واجب است زن از مرد اجازه بگیرد.
اما در امور دیگر جنبه توصیه و لازمه نظم و سعادت خانواده و موجب صفاى بیشتر خواهد بود، البته مساءله اطاعت در بسیارى از موارد جنبه متقبل دارد و تا آنجا که شرع و عقل مجاز مى دانند و مسائل ضد اخلاقى در بر نداشته باشد، توجه به خواسته هاى بجاى همسر فهمیده مانعى ندارد و چه بسا موجب افزایش محبت است. البته سخن در اطاعت جائز است، وگرنه اگر زن یا مرد، درخواست نامشروع و حرامى داشته باشند، چه در امور جنسى و چه در امور دیگر قابل پذیرش نیست و هیچ بانوئى حق ندارد، بخاطر شوهر خود را به حرام آلوده کند، حجاب و عفت او نیز از واجبات است و اگر شوهرى در اثر بى غیرتى، همسر خود را وادار به بى حجابى و یا بد حجابى و یا وارد شدن در مجالس حرام و غنا و اینگونه امور کند، بر زن حرام است که از او اطاعت کند، بلکه مى باید شوهر خود را از حرام باز دارد.

اطاعتهاى واجب
1- مسائل جنسى
2- خروج از منزل
بر زن واجب است که در مسائل جنسى همواره و در هر شرایطى (جز در حرام مثل آمیزش در حال روزه و یا حیض) خود را در اختیار شوهر قرار دهد و او را منع نکند.
براى خروج از خانه نیز حتما مى بایست بدون اجازه شوهر اقدام نکند و این دو مساله در روایات متعدد تذکر داده شده است و ما در جلد اول در فصل آمیزش جنسى آن را توضیح داده ایم.
امام باقر (علیه السلام) فرمود: زنى نزد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آمده عرض کرد: یا رسول الله حق شوهر بر زن چیست؟ حضرت فرمود: او را اطاعت کند و نافرمانى نکند، از خانه او چیزى صدقه ندهد و روزه مستحبى نگیرد مگر با اجازه شوهر، که اگر بى اجاره خارج شود، ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب همه او را لعنت مى کنند تا برگردد.
آن زن پرسید: یا رسول الله چه کسى بیش از همه بر گردن مرد حق دارد؟ حضرت فرمود: پدر، چه کسى بیش از همه بر زن حق دارد؟ حضرت فرمود: شوهر.[5]
در حدیث دیگرى پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به زنها فرمود: نماز خود را طول ندهید تا شوهرهاى خود را مانع (کامیابى) شوید[6] و در روایت دیگرى حضرت راجع به زنى که شوهرش با او کار دارد اما او آنقدر معطل مى کند تا شوهر به خواب رود فرمود: این زن همواره در لعنت ملائکه است تا شوهرش بیدار شود.[7]

در خانه بنشین و از شوهرت اطاعت کن
در زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) مردى از انصار بخاطر کارى به مسافرت رفت و با زنش عهد کرد که از خانه بیرون نرود تا او برگردد، در این میان پدر آن زن مریض شد، به پیامبر پیغام داد که شوهرم به سفر رفته و با من عهد کرده که از خانه بیرون نروم تا برگردد، اما اکنون پدرم مریض شده آیا دستور مى دهى به عیادت او بروم؟ حضرت فرمود: نه در خانه ات بنشین و حرف شوهرت را گوش کن تا این که پدرش مرد، آن زن به پیامبر پیغام داد یا رسول الله پدرم مرد آیا دستور مى دهى (در مراسم) او حاضر شوم؟ حضرت فرمود نه در خانه ات بنشین و از شوهرت اطاعت کن، وقتى پدرش را دفن کردند، پیامبر شخصى را نزد آن زن فرستاد که به او بگوید، همانا خداوند تو را و پدرت را به خاطر اطاعت تو از شوهرت آمرزید.[8]  

اختیارش با شوهر است
در روایت است که یهود مدینه که در همسایگى حضرت فاطمه (علیه السلام) بودند، مجلس عروسى داشتند، نزد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آمدند و از حضرت تقاضا کردند به خاطر حق همسایگى، اجازه دهد دخترش حضرت فاطمه (علیه السلام) به مجلس آنها آید و مجلس آنها را رونق دهد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: فاطمه همسر على بن ابیطالب است و در اختیار اوست،[9] (یعنى زن هر چقدر هم با فضیلت باشد براى خروج از خانه باید از شوهرش اجاره بگیرد.)

زن همواره باید براى شوهر آراسته باشد.
لاینبغى للمراة تعطل نفسها و لو تعلق فى عنقها قلادة - الحدیث. امام باقر (علیه السلام) فرمود: براى زن سزاوار نیست که (رسیدگى به) خود را رها کند، گرچه با انداختن یک گردنبند باشد.[10]
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نیز به زنى که از حقوق شوهر پرسیده بود فرمود: بر زن است که با بهترین عطر، خود را خوشبو کند و بهترین لباس خود را بپوشد و با بهترین زینت خویش، خود را زینت دهد و هر صبح و شب خود را بر شوهر عرضه کند.[11]
آرى روایات اسلامى در این باره متعدد است و یک بانوى آگاه متوجه است که، مبنا و اساس زندگى مشترک بر محبت و ارضاء غریزه جنسى استوار است و این دو مهم هر دو احتیاج به زیبایى و آراسته بودن دارد.
راجع به آراسته بودن زن و مرد در جلد اول توضیح بیشترى داده ایم، به آنجا مراجعه شود.