یکی دیگر روش‌ های مهم خلاصه‌ نویسی «دسته‌بندی» است.
 
چکیده : یکی از دغدغه های مشترک و مهم دانش آموزان، داوطلبان کنکور و بعضا دانشجویان، کمبود وقت است. برنامه ریزی درست و اصولی برای فردی که قصد موفقیت دارد، یک باید محسوب می شود و هرکس که برای رسیدن به موفقیت برنامه ریزی نداشته باشد، مسلما برای شکست برنامه ریزی کرده است.ولی تنها برنامه ریزی خوب نیست که باعث موفقیت شما میشود. در کنار برنامه ریزی باید از سایر تکنیک ها نیز استفاده کنید که یکی از مهمترین این تکنیک ها “خلاصه نویسی” است.

تعداد کلمات 1104 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

بهترین روش برای خلاصه برداری درس ها

بهترین روش برای یادداشت ‌برداری آن چیزی است که به نام «درخت حافظه»، «شبکه مغزی»، «طرح سازمانی» و «نقشه ذهنی» می ‌نامند.
طرح شبکه مغزی یا نقشه‌ذهنی که برای اولین بار توسط «تونی بوزان» معرفی گردید از ساختاری شبیه شبکه‌ های مغزی برخوردار بوده و در به خاطر سپاری مطالب کمک فراوانی می‌کند.
بدیهی است این روش بیشتر برای مطالبی که قابل سازمان ‌دهی می ‌باشند مثل انواع آرایه‌ های ادبی، صیغه ‌های فعل، روش رفع ابهام و … کاربرد بسیار بالایی دارد.
روش کار نیز به این شکل است که «تز اصلی» یعنی همان مهمترین و کلیدی ‌ترین نکته کل متن را به شکل افقی در وسط کاغذ نوشته و با شاخه ‌های مختلف «نکات اصلی» را به آن متصل می ‌کنیم و هر نکته اصلی می‌ تواند خود به چندین نکته فرعی و جزیی متصل گردد.
 

روش‌های دیگر

استفاده از نقشه ذهنی یا (MIND MAP) برای همه درس ‌ها امکان‌ پذیر نیست این به عهده شماست که با رعایت اصول آموزش داده شده و با بهره‌گیری از خلاقیت خودتان از فنون مختلف یادداشت‌ برداری استفاده نمائید.
 

دسته‌ بندی

یکی دیگر روش‌ های مهم خلاصه‌ نویسی «دسته‌بندی» است. این روش برای مباحثی که شامل دسته ‌ها و طبقه‌ بندی‌ های مختلف می ‌باشند بسیار مفید است مانند تاریخ ادبیات و یا احادیث درس دین ‌و زندگی. روش کار نیز به این صورت است که مطالب مختلفی که بتوان در یک دسته قرار داد را یک جا نوشته و دسته‌ بندی می ‌شوند. به عنوان مثال می‌شود شاعران را بر حسب قرن و یا احادیث را بر اساس اشخاص دسته‌ بندی نمود.
 

تاریخ یادداشت ‌برداری

نکته مهمی دیگری که در خلاصه ‌نویسی باید اجرا نمایید این است که تاریخ یادداشت‌ برداری را درگوشه برگه یادداشت نمایید تا زمان‌ های خاص مرور سر درگم نشوید.

در حین خلاصه‌نویسی به نکته‌های زیر توجه کنید:
1. یکی از راه‌های کارا کردن یادداشت‌ها به هنگام ثبت کلمات مهم، به کار نگرفتن کلمات اضافی است.
در خلاصه‌نویسی، هر قدر اطلاعاتی با کلمات کمتر و عبارت‌های کوتاه‌تر نقل شود، کارآیی آن بالاتر است؛ بنابراین، هنگامی که اطلاعات نسبتاً زیادی را در چند کلم خلاصه می‌کنیم،یادداشت‌های شما کارا هستند. در یادداشت‌ها باید هدفتان این باشد که : حتی‌الامکان مطالب مختلف اعم از درس معلم، کتاب و جزوه را در جمله‌های کوتاه و مفید بگنجانید.
این کار سبب می‌شود که توجه شما صرفاً به اطلاعات مهم متمرکز شود. باید از این گونه جمله‌ها، یعنی از جمله‌هایی که کلی‌ترین و محوری‌ترین اطلاعات را در بر دارند، یادداشت بردارید و به جمله‌هایی که از لحاظ اهمیت ساختاری، ضعیف و حاوی اطلاعات جزیی‌ترند، توجه چندانی نکنید.

2.در خلاصه‌نویسی، ابتدا باید کلیات موضوع مورد توجه قرار گیرد و موضوعات به صورت نمودار درختی رسم شود و سپس به جزییات پرداخته شود. در خلاصه‌نویسی باید دقت کرد که معمولاً ایده و نکته‌ اصلی در دو جمله‌ اول پاراگراف بیان شود و بقیه‌ پاراگراف، شامل توضیحات این مطلب باشد؛ اما این بدان معنی نیست که بقیه‌ متن، مهم نیست، بلکه در ادامه‌ متن باید به کلمات کلیدی مانند: «نخستین»، «مهم‌ترین عامل»،«بیشترین تاثیر»، «نکته‌ اساسی»، «در نتیجه» و مثبت یا منفی بودن افعال توجه کرد.

3.یکی از کارهایی که می توانید در خلاصه نویسی انجام دهید، این است که: طرز ارتباط موضوعات اصلی و فرعی را به کمک نمودار درختی نمایش دهید تا به درک بهتر مطالب کمک کند.

4.در هنگام مطالعه‌ مباحث درسی، ابتدا به کشیدن خط در زیر مطالب اصلی، مهم و با اهمیت بپردازید و سپس خلاصه‌نویسی کنید؛ زیرا انجام دو فعالیت مجزا، یادگیری و خلاصه‌نویسی در یک زمان واحد، باعث ایجاد اخلال و عدم تمرکز در انجام هر دو عمل می‌شود.

5.هنگام مطالعه‌ مطالب خلاصه‌نویسی شده، که حاوی خطوط اصلی و پیامدهای مهم است، به کم اهمیتی مطالبی پی می‌بریم که در زمان خلاصه‌نویسی، مهم جلوه کرده‌اند یا به علت گذشت زمان و مرور مطلب، اهمیت اولیه را ندارند؛ پس این نکات را حذف کنید.

6.در خلاصه‌نویسی، به انتخاب سبکی مناسب با متن خلاصه شده، رعایت یکنواختی افعال از لحاظ زمان، توجه به حجم مطالب و عدم تصرف در پیام‌ها و محتوای متن اصلی، توجه کنید. خلاصه درس‌های فرمولی و قاعده‌دار مانند: درس‌های شاخه‌ ریاضیات، فیزیک، شیمی، منطق، گرامر انگلیسی، قواعد عربی، دستور زبان فارسی و آیین نگارش، اقتصاد و آرایه‌های ادبی، از طریق یادداشت فرمول‌ها و قواعد، رسم نمودارهای لازم و طبقه‌بندی دقیق اجزای هر مبحث فراهم می‌آید و لازم است که به منظور تسلّط و یادآوری در مرور مباحث خلاصه‌نویسی شده، برای هر مورد مثالی آورده شود.

7. در خلاصه‌نویسی درس‌های تشریحی و حفظ‌کردنی از قبیل: معارف اسلامی، تاریخ، جغرافیا، تاریخ ادبیات، جامعه شناسی، علوم اجتماعی، روان‌شناسی، فلسفه، زیست‌شناسی، زمین شناسی، ادبیات و شیمی (بخش‌های تعریفی و تشریحی) می‌‌‌‌بایست کل هر فصل یا گفتار را بخوانید و مطالب اساسی و مهم را به شکلی برجسته مشخص سازید و آن گاه نکات مشخص شده را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید.

8.خط کشیدن زیر جمله‌ها و یادداشت‌برداری از خواندن تنها و خلاصه‌نویسی از جملات خط‌کشی شده، مؤثرتر است؛ پس باید به هنر خلاصه‌نویسی مجهز بود تا از زمان و نیز از امکانات، بیشترین استفاده را کرد.

9.برخی از داوطلبان گمان می‌کنند که خلاصه‌نویسی، باعث گرفتن وقت مطالعاتی آنها می‌شود و نسبت به وقتی که برای آن صرف می‌کنند، سود کمتری دارد؛ در حالی که این موضوع برعکس است. از مزایای خلاصه‌نویسی، بهره‌گیری از یادداشت‌های خلاصه نویسی شده در مدت زمان کوتاه و صرفه‌جویی در زمان، تسهیل در برخورداری از محتویات مهم کتب و جزوات در حجم کم، ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برای مطالعه، کمک به در خاطر سپردن مطالب و از یاد نرفتن آنها و کمک به تمرکز فکر هنگام خواندن کتاب و جزوه است.

10 .تاریخ یادداشت‌‌برداری را در گوشه برگه یادداشت نمایید تا در زمان‌‌های خاص مرور سر درگم نشوید.

11 .به خاطر داشته باشید که در برنامه ریزی خود، زمان هایی را باید به مرور اختصاص دهید و در این زمان‌های مرور، به جای مطالعه دوباره کتاب یا جزوه، خلاصه‌هایی را که برداشته‌اید، مطالعه کنید.
 
منبع : utiran.com

بیشتر بخوانید :
بهترین روش برای خلاصه برداری درس ها (بخش اول)
مهارت خلاصه نویسی برای درس خواندن
خلاصه نویسی
یاداشت برداری و خلاصه نویسی برای مطالعه بهتر
چکیده و چکیده نویسی