به التهاب سینوس ها و افزایش یا احتباس ترشّحات در آنها، سینوزیت گفته می شود .
 
چکیده : سینوزیت یک بیماری است که سینوس ها به دلیل عفونت، آلرژی یا نقص ساختاری تحریک و ملتهب می شوند. علائم شایع سینوزیت شامل احتقان بینی، سرفه، فشار در استخوان های گونه، و سردرد.

تعداد کلمات 1310 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه


عوامل سبب ساز یا تشدید کننده سینوزیت:

عوامل به وجود آورنده سینوزیت، به سه دسته کلّی تقسیم می شوند.
 

1- عواملی که باعث کاهش شستشو و تخلیه بینی می شوند

وظیفه سینوس ها چنانکه گفتیم تخلیه مواد دفعی ناحیه سر و گردن است؛ بنابراین به طور دایم نیاز دارند که تخلیه و پاکیزه شوند؛ به زبان دیگر همان طور که دندان ها نیاز به مسواک زدن دایم دارند؛ سینوس ها نیز باید به طور مرتب شستشو شوند. بسیاری از سنّت ها(مثل استحباب استنشاق آب به هنگام وضو گرفتن یا عادت مردم قدیم به استفاده از انفیه یا چکاندن روغن در بینی) هم بر این اساس شکل گرفته اند. حال اگر به هر دلیل میزان تخلیه و تمیز شدن سینوس ها از میزان ترشحات آنها عقب بیفتد؛ احتمال پیدایش سینوزیت بیشتر خواهد شد.
 
* کم شدن گریه: گریه یکی از بهترین شستشودهنده های بینی و سینوس هاست. می دانید که در گوشه داخلی پلک ها یک منفذ کوچک وجود دارد که اشک را به بینی منتقل می کنند. در موقع گریه، این روند تشدید می شود – به همین جهت هم هست که کسی که گریه می کند آب دماغش آویزان می شود! –  این اشک اضافی، ورودی مجرای سینوس ها در داخل بینی را شستشو می دهد.
 به این ترتیب بعد از هر بار گریه، مجاری سینوس ها باز شده، ترشحات آنها تخلیه می شود. بنابراین، گریه معتدل و  هدفمند به پاکسازی سینوس ها کمک شایانی می کند؛ چراکه از سویی شستشوی فیزیکی مجاری خروجی سینوس ها را انجام می دهد و از سوی دیگر، با تاثیرات عمیق مثبت بر سلامتی روانی شخص، به بهبود کلّی عملکردهای بدنی وی خواهد انجامید.
 شاید با کمی تفکر، بتوان قضاوتی صحیح تر درباره تبلیغات افراطی رسانه ها در مورد اهمیت دادن به شادی و خنده- به هر شکل و قیمتی- و پرهیز از گریه را شکل داد. گریه، حداقل بر شستشوی سینوس ها و کاهش شیوع سینوزیت تاثیر مثبتی دارد و آن قدر که منهی رسانه هاست بد نیست.
 
نوع خنده، شادی و سبک زندگی مورد عنایت این رسانه ها، در نهایت باز هم به گریه خواهد انجامید، اما گریه ای از سر احساس پوچی و استیصال و افسردگی و نه گریه هدفمندی که می تواند سلامتی جسمانی و فرح و انبساط روحی را درپی داشته باشد.
 نکته مهم در این میان آن است که آب و هوای فعلی حاکم بر بسیاری از مناطق مسکونی در کشور ما، به سبب اختلاط با انواع آلوده کننده ها، خاصیت خشک کنندگی زیادی دارد و این می تواند به شیوع بیشتر بیماری های پوستی و چشمی کمک کند. مشاهدات نشان می دهند که خشکی چشم در بین بیماران و تجویر اشک مصنوعی از سوی پزشکان رو به افزایش است و این، اهمیت گریستن به وقت و دردمندانه را افزون می کند
 
* استفاده از دستمال به جای شستشوی بینی و فین نکردن: متاسفانه شستشوی بینی و فین کردن، در زندگی امروزی به یک عمل بی ادبانه تعبیر می شود؛ در حالی که این کار، یک اقدام بهداشتی مناسب در جهت تخلیه بینی است؛ لذا از انجام مرتّب آن غافل نشوید. فراموش نکنید که فین کردن باید به صورت یک طرفه انجام شود و هرگز نباید همزمان هر دو طرف بینی را گرفت؛ چرا که این کار می تواند باعث پس زدن ترشحات به داخل سینوس ها و حتی مغز شود. استفاده از دستمال به شکل فانتزی و امروزی آن، تقریباً هیچ کمک موثری به تمیز کردن سینوس ها نمی کند.
 
* عدم رعایت عمل مستحبّ استنشاق آب به هنگام وضو: مستحب است که قبل از وضو گرفتن، مقداری آب به داخل بینی استنشاق شود. این عمل تاثیر فوق العاده ای در شستشوی سینوس ها دارد. گفته می شود که بهتر است  به جای این که آب را به داخل بینی خود بکشیم؛ آن را کف دست خود ریخته با خم کردن سر به عقب، آب را به داخل بینی بریزیم.  
 
* از بین رفتن سنّت های بهداشتی مانند استفاده از انفیه یا چکاندن روغن در بینی و ... : چنانکه گفتیم در گذشته، انجام اقدامات بهداشتی برای پاکیزه ساختن سینوس ها بین مردم ما متداول بود که استفاده از انفیه(برای تحریک عطسه که از بهترین پاک کننده های سینوس هاست) و چکاندن روغن های مختلف در بینی از رایج ترین آنها بود که متاسفانه این اقدامات هم اکنون چندان رایج نیستند.
 
2- عوامل مسدود کننده سینوس ها یا تخریب کننده مخاط آنها
* کشیدن سیگار: کشیدن سیگار با تحریک سلول های مخاط سینوس ها و به خصوص با کاهش عملکرد مژک های این سلول ها(که مانند جارو ترشحات را به بیرون هدایت می کنند) زمینه را برای سینوزیت فراهم می کند.
 
* بودن در معرض دود سیگار یا آلودگی هوا: ثابت شده است کسی که در معرض دود سیگار است به مانند فرد سیگاری از اثرات زیانبار آن بهره وافی را خواهد برد! آلودگی هوا هم در افزایش ترشحات و تخریب مخاط سینوس ها اثری مشابه سیگار دارد.
 
* وجود توالت یا آشپزخانه در محیط زندگی: مواد شیمیایی خطرناکی که از مدفوع و ادرار یا از فعالیت های انجام شده در آشپزخانه در محیط زندگی پخش می شوند؛ زمینه را برای تخریب مخاط سینوس ها فراهم می کنند. در خانه های قدیمی، هم آشپزخانه و هم توالت در محیطی خارج از محیط اصلی زندگی قرار داشتند.
 
* استفاده از انواع خوشبو کننده ها، ضدّ عفونی کننده ها، سم ها و آفت کش ها، موادّ شوینده شیمیایی و موارد مشابه در محیط زندگی.
 
* استفاده از بعضی داروها ازجمله:
- انواع چرک خشک کن ها:
آنتی بیوتیک ها یا همان چرک خشک کن ها که متاسفانه به طور وسیع و غیر علمی در درمان انواع بیماری ها به خصوص سرماخوردگی مورد استفاده قرار می گیرند؛ همان گونه که از اسمشان پیداست باعث خشک شدن کلّی بدن و به ویژه خشک شدن ترشحات موجود در سینوس ها می شوند. در این حال، عفونت به طور ظاهری کنترل می شود؛ اما در واقع، سینوس ها مانند چشمه یخ زده ای می شوند که به محض فراهم آمدن شرایط مساعد، دوباره روان و جاری می شوند. این عملکرد آنتی بیوتیک ها علاوه بر فراهم آوردن زمینه ابتلا به سینوزیت، باعث می شود که به تدریج، فاصله بین سرماخوردگی ها کمتر، شدّت آنها بیشتر و مدّت آنها طولانی تر شود.
 
- آنتی هیستامین ها: مانند قرص یا شربت سرماخوردگی، آنتی هیستامین دکونژستانت، پرومتازین، دیفن هیدرامین، لوراتادین، هیدروکسی زین و ... اثری مشابه آنتی بیوتیک ها دارند؛ یعنی باعث خشک شدن درجای ترشحات سینوس ها و انسداد مجاری خروجی آنها می شوند.
 بنابراین می بینید که دو دسته عمده دارویی که در درمان سرماخوردگی به کار می روند؛ عملاً حاصلی جز افزایش میزان بروز سینوزیت و سرماخوردگی ندارند.
 
- استفاده طولانی از قطره های ضد احتقان بینی: این داروها که باعث بازشدن بینی می شوند؛ در استفاده طولانی مدت، به زبان ساده باعث تنبلی سلول های مخاط سینوس ها و کاهش عملکرد آنها و ایجاد سینوزیت می شوند.
 
* ناهنجاری های ساختاری بینی(انحراف یا شکستگی بینی): چنانکه واضح است این عوامل به طور فیزیکی باعث انسداد نسبی سینوس ها می شوند امّا متاسّفانه به نظر می رسد که بسیاری از عمل های جرّاحی که به نام اصلاح انحراف بینی انجام می شوند؛ غیر ضروری باشند چنان که به تجربه دیده ام که بسیاری از بیمارانی که کاندید این عمل شده بودند؛ با استفاده از روش هایی که در ادامه می آید؛ کاملا درمان شده اند و بسیاری از آنها هم که اقدام به عمل جرّاحی نموده اند؛ بعد از عمل هم شاهد استمرار علایم و عوارض سینوزیت بوده اند.
 
ادامه دارد...
 
 منبع: shiateb.com

بیشتر بخوانید :
بیماری سینوزیت ، علائم و درمان آن (بخش اول)
علائم سینوزیت
انواع سینوزیت
سینوزیت و راه های مقابله با آن
علائم و نشانه‌های عفونت سینوس
داروهای خانگی برای درمان سینوزیت
سینوزیت(عفونت سینوس هاى سر و صورت)​​​​​​