مهارت همدلی را بیاموزید

چکیده: مهارت همدلی را می توان به نوعی جزء وظایف انسانی و دینی محسوب نمود. اما در عین حال به عنوان یکی از مهارت های ارتباطی برای محکم تر شدن ارتباطات میان افراد شمرده می شود. برای آنکه از این مهارت اطلاعات خوبی به دست آورید، همراه ما شوید.

تعداد کلمات: 847 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

همدلی چیست؟

درک احساس و فهم تجربه حسی دیگری، با توانایی نگاه از دید او؛ و قرار دادن خود در جایگاه او را همدلی می نامند.

اهمیت همدلی

همدلی سبب می شود تا شما، حالات و احساس مخاطب را به خوبی درک کرده و در ارتباط با او موفق عمل کنید. زیرا اگر شما از احساسات مخاطب بی اطلاع بوده و یا قادر به درک او نباشید، چه بسا رفتار و حالتی از خود نشان می دهید که موجب تنفر او شده و ارتباط شما را با او قطع کند.
مثلا وقتی مخاطب شما داغدیده و محزون است، اگر شما نزد او شادی کرده و اشعار شادی بخوانید، این سبب عصبانیت و ناراحتی او شده و مسلما او شما را از خود خواهد راند.
اما اگر بتوانید داغ او را درک کرده و با سخنانی، او را دلداری دهید و از او بخواهید که شما را در غم خود شریک بداند، مسلما با این فرد ارتباط بهتری شکل خواهید داد.

ضرورت همدلی

نه تنها انسانیت حکم می کند که با افراد در سختی ها و مشکلات یکرنگی و همدلی صورت گیرد، بلکه دین اسلام نیز بر مسئله همدلی و رسیدگی به افراد داغدیده، ستمدیده و یا دچار محنت و سختی و ... توجه ویژه نموده و دستور به همدلی و رسیدگی به آن ها داده است.
حتی برخی دستورات دینی نیز با حکمت همدلی و سیدگی به ضعیفان صادر شده است. فردی از امام حسین علیه ­السلام پرسید: خداوند چرا روزه را واجب نموده است؟ امام علیه ­السلام فرمودند: «لیجد الغنیُ مسَ الجوع فیعودَ بالفضل علی المساکین»[1]. برای آنکه ثروتمند رنج گرسنگی را بچشد و از فزونی مالش بر بینوایان کمک کند.
امام حسن عسکری علیه ­السلام فرمودند: «لیس من الادب اظهارُ الفرح عند المحزون»[2] اظهار شادمانی نزد انسان غمگین، از ادب نیست.

همدردی ممنوع!

همدلی از سویی در مقابل بی تفاوتی و از طرفی در مقابل همدردی قرار دارد. ما نباید در مقابل مشکلات دیگران بی تفاوت بوده، بلکه باید آن ها را مورد توجه و حمایت خود قرار دهیم. اما از طرف دیگر، همدردی با غمدیده نیز غلط است.
همدردی یعنی اینکه بیش از حد در احساسات مخاطب غرق شدن و به نوعی، کاسه داغ تر از آش را گویند. فردی که همدردی می کند، به جای آن که مخاطب خود را تسلی داده و مرهمی بر زخمهای او شود، در احساسات او گیر می افتد. رابرت بولتون می گوید: «من افراد دلسوزی را دیده ام که در مجلس ماتم از سوگ دیگران بسیار متاثر شده اند به گونه ای که فرد داغدیده ناچار شده است تسلی دهنده خویش را دلداری دهد»[3].

اجزای همدلی

درک حس دیگری: شناخت احساسات طرف مقاابل و درک ان یکی از مهمترین اجزای همدلی است. اما در عین حال؛ نباید فاصله حالات خود با او را فراموش کرد.
پذیرش و احترام: ارتباط با مخاطب باید به گونه ای باشد که او دریابد شما احساسات او را درک نموده و او را پذیرفته اید و به او و احساساتش احترام می گذارید.
کمک و یاری: درک موقعیت مخاطب، سبب می شود تا هر آنچه فرد در توانش است برای یاری او به کار بندد.

موانع همدلی

منفی بافی: به دنبال مقصر ماجرا بودن و انداختن تقصیر به گردن این و آن، یکی از موانعی است که اگر فرد بخواهد به دنبال آن باشد، مخاطب را تقصیرکار دانسته و لذا نمی تواند احساسات او را درک نماید.
پیش داوری: نگرش های از پیش شکل گرفته به دیگران مانع از همدلی می شود. وقتی شما به فردی احساس خوبی ندارید، زمانی نیز که او گرفتار در مشکلات می شود، نمی توانید احساس او را به خوبی درک نمایید. زیرا توجه شما بیشتر متوجه نکات منفی اوست.
فرهنگ: فرهنگ غربی بیشتر فردگرا بوده و به بی تفاوتی نسبت به مشکلات دیگران تمایل دارد، حال آنکه در فرهنگ های عاطفی شرقی، فرد در جمع هضم شده و بی تفاوتی و خنثی بودن کاملا نامطلوب و رفتاری ناپسند است[4].
غرور: اگر ما پیوسته به خود تکیه داشته باشیم و خود را مدار همه عالم بپنداریم(دچار خود بینی شده باشیم) دیگر توان حساس بودن در قبال دیگران و توجه به احساسات و عواطف آنان را از دست می دهیم.