استفاده از دوران جوانی

دوران جوانی، بهار پُربار و زیبای زندگی اوست، و فصلی از زندگی است که غنچه وجودی آدمی در آن آغاز به شکفتن می کند.
 

یکی از مهمترین و ارزشمندترین دوره های زندگی بشر، دوره ای جوانی است. در این دوران است که بیشترین شکوفایی و درخشندگی در زندگی انسان ظاهر می‌شود. دوران سرور و شادی و نشاط، امید، دوران قوت، قدرت و کار و کوشش است.در دوران جوانی است که عقل و جسم  به کمال می‌رسد و رشد پیدا می‌کند. این رشد و یا تبلور وجودی در تمامی یا اکثر ابعاد هستی او مانند جسم، روح و روان، بینش و نگرش، احساسات و تمایلات و ... صورت می گیرد به گونه ای که دیگر آنچه هست با آنچه بوده، قابل مقایسه نیست. دگرگونی را می‌شود در این دوران احساس کرد. 
دوران جوانی، بهار پُربار و زیبای زندگی اوست، و فصلی از زندگی است که غنچه وجودی آدمی در آن آغاز به شکفتن می کند. باید قدر آن و عنایات خاصه الهی در این ایام را دانست و آن را در مسیر الهی قرار دهد و با استفاده کردن از موقعیت های مناسبی که در دوران جوانی بدست می‌آید، زمینه را برای آینده زیبا مهیا می‌سازد. باید قدر این دوران را بدانیم تا به بطالت نگذرد. ارزش جوانی نسبت به سایر زندگی به حدی است که اولیای گرامی اسلام، آن را هم ردیف ارزش سلامتی و تندرستی نسبت به ضعف و بیماری معرفی کرده اند. (1)  امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: بَادِرْ شَبَابَکَ قَبْلَ هَرَمِکَ وَ صِحَّتَکَ قَبْلَ سُقْمِکَ. قدر جوانیت را قبل از آمدن پیری و قدر سلامتی را قبل از مریضی بدان. »(2) دوران جوانی مانند برق می‌گذرد و زمانی خواهد رسید که این دوران بگذرد و دست ما در پوست گردو بماند و نتوانیم از این موقعیت استفاده خوبی کرده باشیم.
 

 بنده باید از دنیا برای آخرتش و از زندگی برای مرگش و از جوانی برای پیری اش بهره گیرد، بدرستی که دنیا خلق شده است برای شما و شما خلق شده اید برای آخرت.
ما باید از دوران جوانی برای آینده و آخرت خودمان بهترین استفاده را بکنیم. این دوران هم خواهد گذشت و اگر استفاده نکنیم چیزی جز پشیمانی نصیب ما نخواهد شد. 
افسوس که نامه جوانی طی شد  * و آن تازه بهار زندگانی دی شد
آن مرغ طرب که نام او بود شباب * افسوس ندانم که کی آمد کی شد. (3)
 

اگر نفس خودمان را در دوران جوانی تربیت کنیم کارساز بوده و بنای هر نقشی که در آن هنگام بریزیم، پابرجا خواهد ماند. 
حواستان باشد که نقش های زیبای را بنا بریزید و زمینه خوبی ها را پایه ریزی کنید و بهترین دوران برای آموزش است. 
آموزش و پرورش در جوانی و بویژه در عنفوان آن یعنی دوران نوجوانی، بهتر و مفیدتر است؛ زیرا بستر مناسب جوانی موجب می‌شود تا آموزش و پرورش نقش ماندگار باشد. 
جوان دارای سلامتی فکر و روح می باشد و از چنان آمادگی ذهنی برخوردار است که چون زمین حاصلخیز خالی مستعد پرورش و رویاندن هر بذری است که در آن کاشته می شود. امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: «دل جوان نوخاسته مانند زمین آماده ایست که از هر سبزه و گیاه خالی است، هر بذری که در آن افشانده شود، می پذیرد و در خود می پرورد. (4)
دوران جوانی، زمانی است برای به دست آوردن خرد، علم و دانش؛ و دوران کهنسالی، زمانی است برای به کار بستن آن علم و دانش که در زمان جوانی بدست آوردیم. پس سعی کنید در این دوران به دنبال علم و تربیت خود باشد تا در آینده از آن استفاده کنید. 
 

امام خمینی(ره) درباره اهمیت جوانی می فرماید: نگذارید که قوای جوانی از دست تان برود. هرچه قوای جوانی از دست برود، ریشه های اخلاق فاسد در انسان زیادتر می شود و جهان مشکل تر. ... انسان تا قوای جوانی اش هست، تا روح لطیف جوانی هست، تا ریشه های فساد در او کم است، می تواند اصلاح کند خودش را. (5)
جوان اگر بتواند خودش را مهار و مدیریت کند، بهترین ظرفیت و موقعیت را برای رشد و کمال و تعالی خواهد یافت. بهره‌ گیری درست از ظرفیت و توان و به کارگیری درست آن می‌تواند زندگی‌اش را متحول سازد و بهترین دوران برای تزکیه نفس است. 
 

جوانان در هر برهه‌ای از تاریخ کشورها و ملتها، می‌توانند یکی از مهمترین مراکز سعادت یک ملت باشند. علت هم این است که جوان از طهارت فطری برخوردار است. جوان، پاک و ناآلوده است. آلودگی هایی که در طول زندگی به سراغ انسانها می‌آید و زنجیرهایی بر دست و پای روح آنان می‌بندد و آنان را از حرکت و عروج و تکامل باز می‌دارد، در مورد جوانان یا وجود ندارد و یا بسیار کم است. جوان، مهبط لطف پروردگار است و در بسیاری موارد دل او محل‌ جلوه‌ی عنایات ویژه‌ی الهی است. جوانان باید قدر این موهبت را بدانند.(6)

سجاد رستمی چورتی

 پی نوشت 
[1] محمد جواد رودگر، جوان، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1382، صفحه 57.
[2] غرر الحکم و درر الکلم , جلد 1 , صفحه 308.
[3] حکیم عمر خیام
[4] علی حسن زاده، جوانان از نگاه معصومان (علیهم السلام) ، قم؛ راه سبز، ۱۳۸۱،صفحه 74.
[5] صحیفه امام، خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، جلد 7، صفحه. 211.
[6] بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان 10/08/1374