مهم‌ترین کار فرزند هنگام دعوای والدین، این است که با هوشمندی از دعوا و محل اتفاق افتادن آن دور شود و تمامی اسبابی که باعث تشدید فضای تشنجی می‌شود را نیز با خود از محل دور کند. 
 

هر کسی ممکن است دعوا کند

 برای هر دو نفری که مدتی از ساعات روز را در کنار هم می‌گذرانند ممکن است در مورد مسائلی با هم اتفاق نظر نداشته باشند. و این مخالفت‌ها گاهی به بحث ، جنجال و دعوا کشیده می‌شود. مثل شما که حتما تجربه بحث با برادر یا خواهر خود یا یکی از دوستان تان در مدرسه یا یکی از آشنایان حاظر در یک مهمانی داشته اید. شما در آن لحظه از تمام حرف هایی که می‌زنید، دقیقا همان منظور را نداشته اید و حتی شاید آرزوی اتفاق بد برای او کرده باشید. اما بعد از کمی آرام شدن می‌فهمید که واقعا از حرف‌ها و آرزوهای تان دقیقا همان منظور را نداشته اید و صرفا جهت خالی شدن هیجان و عصبانیت تان آن حرف‌ها را زده اید. به طور مشابه برای والدین و بزرگ‌تر‌ها نیز به همین صورت است.
 

دعوا هرچند شدید باشد به معنای عدم عشق و علاقه والدین نیست

 داشتن بحث و مجادله هر چند مدت یکبار می‌تواند برای سلامت روانی خانواده مفید باشد. یک بحث کوتاه می‌تواند از تلنبار شدن احساسات منفی برای مدت طولانی در یک شخص جلوگیری کند. خیلی برای اعضای یک خانواده مهم است که بدانند حتی وقتی مخالف یکدیگر هستند نیز می‌توانند درباره احساسات ، عواطف و طرز فکر و عقیده خودشان با همدیگر صحبت کنند . خبر خوب در این اتفاق این است که بعد از شنیدن نظرات و صحبت های همدیگر معمولا همه احساس خوب و راحتی دارند و افراد خانواده از اینکه شناخت بیش‌تری نسبت به هم پیدا کرده اند نسبت به هم احساس نزدیکی و صمیمیت مضاعف می‌کنند.
 

هر دعوایی حتی با قهر طولانی به معنای انتهای راه و طلاق نیست

اگر بحث پدر و مادرتان خیلی طولانی شد و به مرحله پرتاب اشیاء ، هل دادن و کتک زدن رسید و کنترل شرایط از دست هر دوی آن‌ها خارج شده بود و این موضوع بیش تر از دوبار در هفته رخ داد. شما باید بدانید که پدر و مادرتان با اینکه بالغ و عاقل هستند، در این زمینه نیاز به کمک شخص عاقل دیگری دارند تا آن ها را راهنمایی کند و به آن‌ها بیاموزد که تحت هیچ شرایطی نباید اجازه از کنترل خارج شدن خود و یا همسرشان را بدهند. شما می‌توانید با یکی از آشنایان تان که عاقل ، فهیم و با درایت است و شما و خانواده تان به او اعتماد کامل دارید؛ صحبت کنید و از او در این باره کمک بخواهید.

اگر صحبت کردن با این شخص یا یافتن چنین آشنایی برایتان سخت و دشوار است می‌توانید این مسئله را با معلم یا مشاور مدرسه تان مطرح کنید. مشاوران خانواده می‌توانند با آموزش مهارت های زندگی به شما و خانواده تان کمک کنند. با آموختن مهارت هایی مثل مهارت گوش دادن ، مهارت ابراز وجود ، مهارت تحمل نظر مخالف ، مهارت کنترل احساسات ، مهارت بیان نظرات و عقاید و مهمترین مهارت که مهارت گفت و گو است ؛ می‌توان آرامش و خوشحالی را به خانواده برگرداند. تکمیل این فرآیند به کار ، زمان و تمرین نیاز دارد و البته خواست قلبی اعضای خانواده شما را می‌طلبد. و باید بدانید که همه می‌توانیم برای بهتر شدن، تلاش کنیم.

 

برای جلوگیری از دعوای والدین چه کنیم؟

 پدر و مادر‌ها برای دلایل مختلفی با هم دعوا می‌کنند. ممکن است یکی یا هر دوی آن‌ها روز سختی را در محل کار پشت سر گذاشته باشند یا کلا امروز احساس خوبی ندارند یا ممکن است به خاطر مریضی یا بدخوابی اخلاق شان سرجایش نباشد یا ممکن است واقعا خسته هستند.

کودکان با درک شرایط روز والدین باید بفهمند که چه زمانی برای طرح خواسته ، گله یا حتی خاطره ساده با ایشان مناسب است. یا وقتی از چهره والدین یا هر نشانه‌ی دیگری به قرار نداشتن پدر و مادرشان در شرایط ایده آل پی می‌برند باید با آرام نگه داشتن فضای خانه و رسیدگی بیشتر به ایشان و خواسته هایشان شرایط را برای آرام شدن آن‌ها فراهم کنند تا از بروز دعواهای جدی و بیش‌تر جلوگیری کرده باشند و هم فضای زندگی خود را سرشار از عشق و محبت و احترام نگه دارند. باید بدانیم که بیش‌تر دعواها زود تمام می‌شود و با عذرخواهی از همدیگر و سعی در جبران دل‌ شکستن‌ها ؛ باعث گرم‌تر شدن محیط خانه و خانواده خواهد شد.
 

در هنگام بحث و دعوای والدین چه کار کنیم؟

برای بچه‌ها همیشه سخت است که شاهد دعوای والدین خود باشند. برای هیچ کس خوشایند نیست که صدای داد و فریاد و کلمات غیرمحبت‌آمیز والدین خود را با چاشنی عصبانیت و گاهی غصه بشنود. دیدن والدین در حال دعوا و بحث و مشاهده چهره های آن‌ها که نشان دهنده از کنترل خارج شدن فرد را دارد باعث ایجاد ناامنی و ترس در کودکان می‌شود. کودکان ممکن است در دعوای والدین نگران یکی از آن‌ها باشند که در این بحث قرار است بیش‌تر غصه دار شود یا از نظر روحی آسیب ببیند یا بخاطر فریادهای دیگری آسیب جدی تری ببیند. ممکن است نگران این موضوع باشد که به علت اوج گرفتن عصبانیت هر کدام از پدر و مادر ، اوضاع از کنترل خارج شده و ممکن است هر اتفاقی بیافتد. نگران عصبانیت پدر و مادر از هم و یا آسیب دیدن هرکدام از آن‌ها خواهد بود.

یکی از مهم‌ترین کارهایی که شما به عنوان فرزند باید انجام دهید، این است که با هوشمندی از دعوا و محل اتفاق افتادن آن دور شوید و تمامی اسبابی که باعث تشدید فضای تشنجی می‌شود را نیز با خود از محل دور کنید. به طور مثال صدای تلویزیون را قطع کنید. خواهر یا برادر کوچک تر خود را با سرگرمی و آرام از محل دعوا با خود ببرید. به داخل اتاق تان بروید و بعد از بستن آرام در، سرتان را با چیزی مشغول کنید. اگر خواهر یا برادر کوچک خود را همراه خود آورده اید؛ سعی کنید با بازی کردن با او هم سرخود و هم او را سرگرم کنید تا هم کم‌تر متوجه دعوای والدین تان بشوید و هم زمان زودتر و راحت‌تر برای تان بگذرد. این را بدانید که شما در آن لحظات نه ناظر خوبی هستید و نه داور خوبی . پس از محل دعوا دور شوید و خودتان را مشغول کنید تا بحث آن‌ها تمام شود.
 

بعد از اتمام دعوای والدین چه کنیم؟

وقتی که از دعوای والدین تان به شدت ناراحت و آشفته می‌شوید، ممکن است شما بخواهید درباره احساس تان با آن‌ها حرف بزنید. بعضی وقت‌ها والدین حواس شان نیست که این بحث‌ها و دعواها در مقابل فرزندان شان چقدر بر روی آن‌ها اثر منفی می‌گذارد.

اگر شما درست ، دقیق و به موقع درباره ی این احساسات تان با آن‌ها صحبت کنید ؛ والدین تان اولا متوجه خطای خود می‌شوند و باعث می‌شوید که آن‌ها کمی با خودشان فکر کنند که آیا واقعا موضوع بحث شان ارزشش را داشت که فرزند دلبندم را چنان آشفته و غصه دار کنم؟! دوما درصدد توضیح به شما برخواهند آمد و موضوع مورد بحث شان وعلت مخالفت و دعوای خود را برای تان تشریح می‌کنند و شاید حتی برایتان از اتفاق پیش آمده ابراز پشیمانی کنند و از قصدشان برای بهبود اوضاع و جبران مافات بگویند. که همه ی این کارها روی هم باعث آرام شدن فضا و همچنین توجیه شما و از نگرانی درآمدن تان می‌شود.
 

نتیجه‌ گیری

هیچ خانواده ای کامل و بی نقص نیست. در شادترین خانه‌ها هم مشکلات زیادی به وجود می‌اید و مردم همیشه بحث و دعوا دارند. بعضی وقت‌ها با آرامش ، منطق ، فکر و تدبیر می‌توان با ایجاد فضای باز و محبت‌آمیز در خانواده از بیش‌تر دعواها جلوگیری کرد و با آموختن مهارت های مختلف زندگی ، خانواده ای شاد و آرام در کنار یکدیگر داشت. که معنا و مفهوم و دلیل اصلی تشکیل خانواده و زندگی همین آرامش است.

دعواها همیشه رخ می‌دهند. اما با عشق ، فهم متقابل و کمی تلاش می‌توان تمامی مشکلات را از پیش روی آرامش خانواده برداشت و زندگی سرشار از محبت ، صلح و صفا و دوستی همراه با فضایی برای رشد و بالندگی همه‌ی اعضای خانواده؛ ساخت. 

منابع :
روانشناسی رشد،تاًلیف لورابرک ترجمه: یحیی سیدمحمدی.
افسردگی در جوانان (راه های مقابله و درمان) نوشته پرفسور کارول پاتریک و دکتر جان شری ترجمه ابوذر کرمی.
کتاب مهارت زندگی نوشته ی کریس.ال.کلینه ترجمه دکتر شهرام محمدخانی .
کتاب روانشناسی رشدتاًلیف دکتر حسن احدی و دکتر فرهاد جمهری.