مقصر دانستن شوهر و ترس از بارداری ناخواسته می‌تواند بر روابط جسمی و عاطفی زوجین اثر نامطلوب به‌جا بگذارد.
 

بیشتر مردان هستند که تصمیم بر سقط جنین همسران شان می‌گیرند

«اگرچه که برای سقط جنین نقش زن و شوهر در این تصمیم‌ گیری اهمیت دارد، اما در پژوهش‌های صورت‌گرفته در این زمینه تعداد مردانی که به تنهایی تصمیم‌ گیرنده برای سقط جنین بودند و نظر خود را به همسرشان تحمیل کرده‌اند، تعداد بیشتری هستند» (نجاتی، ۱۳۹۳: ۱۷۹).

روش‌های سقط غیرقانونی دارای چند دسته هستند که می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد: «۱. داروهای سقط‌ زا: این داروها با مقادیر کم بی‌تأثیر هستند، ولی در مقادیر بیشتر بدون اثر سقط‌ زایی مستقیم با ایجاد اثرات توکسیک ایجاد سقط می‌کنند. ۲. ترکیبات سقط‌ زای موضعی: با اعمال اثر شیمیایی خود در داخل واژن یا سرویکس منجر به سقط می‌شوند .۳. ابزار و وسایل سقط‌ زا: مؤثرترین روش برای سقط هستند و از طریق شست‌وشوی داخل رحم، تزریق سریع و پرفشار داخل رحم یا استفاده مستقیم از اشیا سخت یا فلزی مانند روش کورتاژ به‌کار می‌روند» (کاظمیان، ۱۳۸۴: ۴۵۲).

«تقریبا بیشتر موارد سقط‌های ارادی در ماه‌های دوم و سوم که زن از حاملگی خود مطمئن شده با استفاده از داروها یا آسیب موضعی در ناحیه سرویکس و رحم صورت می‌گیرد، اما در ماه اول که هنوز حاملگی قطعی نیست از روش‌های خشن فیزیکی به‌ صورت ایراد ضربات به بدن یا افزایش فعالیت‌های جسمانی استفاده می‌شود که معمولاً با صدمات قابل توجه داخلی چون پارگی احشاء، شکستگی استخوانی و درنهایت شوک و خون‌ ریزی‌ها همراه می‌شود» (همان. ۴۵۲). همچنین این نوع سقط «عوارض دیگری چون عفونت، خون‌ ریزی، جراحت مجرای تناسلی، پارگی رحم، آمبولی، هیسترکتومی و کوما که در صورت تأخیر یا عدم درمان، کشنده هستند را به‌ دنبال دارد. افزون بر عوارض جسمی و مرگ برای زنان، احتمال ایجاد مشکلات روانی نیز پس از انجام سقط وجود دارد» (شهبازی و همکاران، ۱۳۸۶: ۳۵۳).
 

پیامدهای اجتماعی سقط ارادی چیست؟

این پیامدها انواع گوناگونی دارد که به‌صورت مختصر به شرح برخی از این پیامدها می‌پردازیم: «تغییر در روابط زناشویی: مشخص‌ترین پیامد سقط به تغییرات جسمی و خلقی بین زن و شوهر بازمی‌گردد. بخشی از این تغییرات، معلول طبیعت سقط جنین مانند درد و خونریزی است، اما بخش دیگر آن به نگاه و نگرش زن به نقش همسر در به‌ وجود آوردن وضعیت جدید مربوط می‌شود» (نجاتی، ۱۳۹۳: ۱۸۳). «مقصر دانستن شوهر و ترس از بارداری ناخواسته می‌تواند بر روابط جسمی و عاطفی زوجین اثر نامطلوب به‌جا بگذارد. کشمکش، دعوا و کاهش روابط جنسی معمول‌ ترین این مواردند. شدت این تغییرات به احساس زن در مقصر دانستن شوهر، روابط عاطفی زوجین پیش از سقط، شدت صدمه‌های جسمی وارد بر زن و نگاه کلی زن به سقط بازمی‌گردد» (همان).
 

تبدیل سقط غیرقانونی به تجارتی پرسود

نکته دیگر در این رابطه «هزینه‌های انجام سقط است که بخش مهمی از مسأله اقدام به سقط را تشکیل می‌دهد. این هزینه‌ها بسته به شیوه به‌ کار رفته (گیاهی، شیمیایی یا جراحی) فرد اقدام‌کننده و تخصص او، محل انجام سقط و البته سالی که سقط صورت گرفته متغیر است. نکته مورد توجه دیگر این است که به‌ طور معمول برای انجام قانونی همین سقط‌ ها با روش‌های مشابه، هزینه‌های داروها و آمپول‌ها ده‌ها بار کمتر از قیمتی است که برای تهیه آن‌ها از بازار سیاه پرداخت می‌شود. به این هزینه‌ها باید مخارج مربوط به سونوگرافی، آزمایش‌ها، روش‌های اولیه ناموفق، پیگیری‌های بعدی پزشکی، باقی‌ماندن بخشی از محصولات بارداری و نیاز به جراحی مجدد و… را نیز افزود.» (همان. ۱۸۲). «این هزینه‌ها نشان می‌دهد که چگونه سقط غیرقانونی می‌تواند به تجارتی پرسود مبدل شود. به‌نظر می‌رسد زیرزمینی و غیرقانونی‌بودن سقط، زمینه مساعدی برای جریان کثیف درآمد برخی سودجویان حتی در لباس کادر پزشکی فراهم آورده است» (همان).
 

محروم بودن زنان از خدمات مشاوره پیش از سقط

«متأسفانه زنان ایرانی از خدمات اختصاصی مشاوره پیش از سقط بی‌بهره‌اند؛ شاید ارائه چنین خدماتی که به‌طور ویژه مشکلات زنان و دختران با بارداری ناخواسته را تحت بررسی کارشناسانه و ارائه راه حل متناسب قرار می‌دهد، بتواند نقش عمده‌ای در کاهش سقط‌ های غیرقانونی و غیرسالم داشته باشد. برطرف ساختن ابهامی که در زنان به‌ دلیل اطلاعات غلط مرتبط با احکام شرعی و حقوقی سقط شکل گرفته است را می‌توان با آموزش مناسب در دوران پیش از دانشگاه آغاز کرد و اتکای زنان و دختران را به گفته‌های غیر معتبر اطرافیان برطرف ساخت و درنتیجه آن‌ها را از انجام سقط‌ های پرعارضه و غیرضروری بر حذر داشت» (شهبازی و همکاران، ۱۳۸۶: ۳۶۳).
 

لزوم بازنگری در قانون جاری سقط در ایران

«از سویی دیگر سیاست‌گذاران بهداشت و آموزش با به‌ کارگیری راهکارهایی جهت جلب اعتماد تیم درمانی، برای ارائه آمار صحیح بارداری‌های ناخواسته و میزان تمایل و اقدام به سقط غیرقانونی می‌توانند زمینه بازنگری مجدد قانون جاری سقط در ایران را امکان‌پذیر ساخته و شرایط اصلاح و توسعه آن را فراهم سازند» (شهبازی: ۳۶۴).

منابع :
۱. شهبازی، شیرین، فتحی‌زاده، ناهید و طالقانی، فریبا. (۱۳۸۶). «فرایند تصمیم‌گیری برای سقط غیرقانونی». فصلنامه باروری و ناباروری. صص ۳۵۲-۳۶۵.
۲. کاظمیان، محمد. (۱۳۸۴). «روش‌های متداول در انجام سقط جنایی و علل مرگ‌ومیر ناشی از آن». فصلنامه باروری و ناباروری. صص ۴۵۰-۴۵۶.
۳. نجاتی حاتمیان، سیمین. (۱۳۹۳). «تجربه سقط جنین ارادی در زنان متأهل شهر تهران». مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره هشتم. شماره ۱. صص ۱۶۴-۱۸۴.
۴. سرایی، حسن و پگاه روشان شمال. (۱۳۹۱). «سنجش عوامل اجتماعی مؤثر بر نگرش زنان باردار نسبت به سقط عمدی». فصلنامه زن در توسعه و سیاست. دوره دهم. شماره ۲. صص ۵-۲۳.