نشانه های اوتیزم در کودکان (بخش دوم)

یکی از راه های درمانی اختلال اوتیزم، آموزش مهارت های اجتماعی به این کودکان است. 
 

 بیش از نیمی از کودکان اوتیزم کاملا حرف نمی زنند. عده ای غان و غون و ناله می کنند، جیغ می زنند، یا دارای پژواک گویی هستند. بدین معنی که آنها آنچه را که دیگران می گویند، تکرار می کنند. برخی از کودکان اوتیزم به طور بی هدف پاره ای از اشعار، آگهی های تبلیغاتی تلویزیون، یا تکه هایی از گفتار را که از دور می شنوند، تکرار می کنند.
 
آنهایی که حرف می زنند تنها به شیوه ای محدود می توانند ارتباط برقرار کنند. آنها ضمایر را به شیوه ای بیگانه به کار می برند. ضمیر دوم شخص یا سوم شخص را در اشاره به خودشان به کار می برند. با این حال، برخی نیز به طور افراطی به صورت تحت اللفظی صحبت می کنند.
 
در کل، کودکان اوتیزم نمی توانند ارتباط متقابل مؤثری داشته باشند و نمی توانند در گفت و گوی معمول درگیر شوند. شدت مشکلات زبانی در این کودکان، شاخص با ارزشی برای پیش آگهی است، به احتمال زیاد کودکانی از درمان سود می برند که در زمینه زبان تا حدی در سن ۵ سالگی رشد کرده باشند. رشد هوشی کودک شاخص باارزش دیگری در مورد پیش آگهی این کودکان است. کودکان اوتیزمی که عقب ماندگی ذهنی ندارند (در حدود کودکان اوتیزم)، گرایش دارند که به طور قابل ملاحظه ای صحبت کردن را تا سن ۵ سالگی آغاز کنند و همچنان در بزرگسالی سازگاری بهتری داشته باشند (همان منبع).
 

برخی از کودکان مبتلا به اوتیزم تمایل دارند که تعداد محدودی از حرکات را به طور بی پایان، تشریفاتی و بدون هدفی مشخص تکرار کنند. این گونه حرکات خودانگیخته (چرخیدن، با نوک پا راه رفتن، به هم زدن دست ها، جنبیدن و سفت کردن بخش هایی از بدن) می باشد. برخی از این کودکان ممکن است مقدار زیادی از وقت خود را صرف اشکال نامأنوس خودتحریکی کنند. بعضی از این حرکات تکراری، باعث صدمه جسمی می شوند. محکم به سر ضربه زدن و گاز گرفتن از آن جمله اند. همچنین کودکان اوتیزم به عنوان افرادی که موهای خود را می کنند، انگشت ها، مچ دست و دست های خود را گاز می گیرند و به طور پیشرونده ای نوک انگشت های خود را می جوند، شناخته شده اند. اغلب زمانی که آنها اقدام به این کار می کنند، با وجود آسیب های جدی گریه نمی کنند.
 
چرا کودکان اوتیزم در رفتارهای خودآزاری و خودتحریکی درگیر می شوند؟ براساس نظر دوراند (۱۹۹۰)، کودکان با ناتوانی های رشدی، به ویژه آنهایی که مشکل زبانی و عقب ماندگی ذهنی دارند، اغلب برای انتقال خواسته ها به دیگران یا به دست آوردن انواع معینی از تقویت به رفتار ناسازگارانه متوسل می شوند. به ویژه این گونه کودکان اغلب به دنبال توجه دیگران و تقویت های قابل لمس مثل غذا یا اسباب بازی بوده و از موقعیت های نامطلوب مثل کار عادی آموزشی خسته کننده فرار و پرهیز می کنند.
 
اطوار قالبی حرکتی تنها حوزه ای نیستند که کودکان اوتیزم تمرکز شدید و محدودی بر روی آنها دارند. آنها ممکن است یک فعالیت اختصاصی داشته باشند، کاغذها را پاره پاره کنند، چرخ های یک ماشین اسباب بازی را بچرخانند، به طوری که ساعت ها مشغول انجام آن رفتار باشند.
 
آنها تمایل دارند که علایق خود را به بخشی از اسباب بازی ها و اشیای دیگر نه کل آنها، متمرکز کنند. برای مثال به جای توجه به ماشین فقط به چرخ های آن توجه می کنند. آنها همچنین در برابر تغییر در محیط و کارهای روزمره خود مقاومت نشان می دهند. اسباب بازی ها باید همیشه در همان محل و در همان قفسه قرار گیرند. صبحانه باید براساس تشریفات غیر قابل تغییر صرف شود (ابتدا تخم مرغ، بعد قرص ویتامینه و سپس نان برشته شده). اگر کودک احساس کند که مرحله ای از قلم افتاده، او با کج خلقی پاسخ می دهد. متخصصان بالینی ذکر کرده اند که برخی از کودکان عادی، وقتی تقریبا به 5/2 سالگی می رسند، به یکنواختی در کارهای روزمره اصرار می ورزند (اکوسلیا، ۱۹۹۹).
 

آغاز اوتیزم قبل از سن سه سالگی است. در بعضی موارد والدین بیان می کنند که از زمان تولد یا کمی بعد از آن، کودک زمینه نگرانی آنها را به وجود آورده است. زیرا کودک به تعامل اجتماعی علاقه ای نشان نداده است. نشانه های این اختلال در دوره های اولیه (قبل از ۲ سالگی) بسیار ظریف و تعریف آن بسیار مشکل است. در موارد کمی ممکن است گزارش شود که کودک تا یک سالگی رشد عادی داشته است (DSM – IV، ۱۹۹۴). برخی از این کودکان با گذشت زمان بهبود می یابند، به طوری که آنها می توانند در بزرگسالی شغل خود را حفظ کرده و حتی به تنهایی زندگی کنند.
 
با این حال آنها ممکن است هنوز کناره گیری داشته و مشکلات زبانی و تفاوت اجتماعی ضعیفی داشته باشند. اکثریت این کودکان به درمان جواب می دهند و بهبود می یابند، اما به ندرت می توانند خارج از مؤسسات به تنهایی زندگی کنند.
 

منبع: کتاب «روان شناسی مرضی کودکان»

نویسنده: علیرضا کاکاوند