آزمایش A1C باید حداقل سالی 2 مرتبه انجام شود.


مقدمه

برای بیشتر مبتلایان به دیابت، تست قند خون خانگی می تواند یکی از مفیدترین ابزارهای کنترل سطح قند خون به حساب آید. با این وجود تست قند خون خانگی تنها می تواند آنچه را که در همان لحظه در بدن اتفاق می افتد، به نمایش بگذارد و اطلاعات بلند مدتی را نمی تواند به شما ارائه دهد. و این در صورتی است که ارائه چنین اطلاعاتی برای تصمیم گیری بهتر در روند درمان از اهمیت زیادی برخوردار است.
 
برای دستیابی به اطلاعاتی جامع تر در مورد سطح قند خون، گاهی اوقات پزشک ترجیح می دهد آزمایشات تخصصی تری تجویز کند. یکی از این آزمایشات تخصصی که در نزد مردم به آزمایش قند خون سه ماهه شهرت دارد، برای اندازه گیری معدل سطح خون در طول 2 تا 3 ماه گذشته، مورد استفاده قرار می گیرد. نام علمی این آزمایش، A1C و یا هموگلبین A1C است. در واقع بعد از شروع برنامۀ درمانی، پزشک دستور می دهد که بیمار این آزمایش را انجام دهد تا از میزان اثربخشی و کارآمدی داروها و رژیم غذایی آگاه شود.
 

آزمایش A1C

اگر دیابت دارید و قند خونتان به خوبی کنترل می شود، انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند که آزمایش A1C در هر سال 2 مرتبه انجام شود. آزمایش A1C یک آزمایش خون ساده است که امروزه در کشورهای پیشرفته در مطب پزشک انجام می شود و نتیجۀ آن در عرض 10 دقیقه آماده می شود. آزمایش A1C نشان می دهد که پلن درمانی تا چه اندازه موفقیت آمیز بوده است. در صورتیکه پزشک متوجه شود قندتان آنطور که باید و شاید کنترل نشده است، ممکن است داروهایتان را تغییر داده و توصیه کند آزمایش A1C هر 3 ماه یک بار تکرار شود تا در نهایت به نتیجۀ مطلوب دست یابد.
 

معنی نتایج آزمایش A1C

آزمایش A1C در واقع میزان گلوکز (قند خون) را بوسیلۀ ارزیابی مقدار هموگلوبین گلیکوزیله به دست می آورد. هموگلوبین پروتئینی است در درون گلبول های قرمز خون. وقتی گلوکز وارد جریان خون می شود به هموگلوبین متصل می شود. هر چه میزان گلوکزی که وارد جریان خون می شود بیشتر باشد، میزان هموگلبین های گلیکوزیله بیشتر خواهند شد.

اگر جواب آزمایش A1C زیر 5.7 باشد، یعنی وضعیت نرمال و طبیعی است. عدد بین 5.7 تا 6.4 می تواند پیش دیابت تلقی شود. اما اگر عدد آزمایش A1C بالای 6.5 باشد، تشخیص دیابت نوع 2 داده می شود. وقتی فردی به دیابت نوع 2 مبتلا شود، پزشک می کوشد تا قند سه ماهه را در محدودۀ استاندار قرار دهد.
 
با این وجود میزان استاندارد این عدد برای هر فرد متفاوت است. چندین عامل مختلف در این زمینه نقش ایفا می کنند، از جمله سن، میزان پیشرفت بیماری دیابت و وضعیت سلامت بدنی. برای افراد دیابتی عدد 7 در آزمایش A1C نرمال است. هر چه بتوانید این عدد را پایین تر بیاورید، در واقع احتمال آسیب های مرتبط با بیماری دیابت از جمله مشکلات کلیوی و چشمی را کاهش داده اید.
 

نکاتی برای پایین آوردن A1C

آزمایش A1C می تواند اطلاعات خوبی در مورد کنترل شدن دیابت به ما بدهد، اما این آزمایش تنها شاخص ارزیابی وضعیت سلامتی محسوب نمی شود. کسی که قند خونش به شدت نوسان داشته باشد (این نوسانات در افرادی که انسولین تزریق می کنند، شایع است) ممکن است میزان A1C او خوب باشد، چرا که این آزمایش معدل 3 ماه را محاسبه می کند و نمی تواند نوسانات را مشخص نماید و این در حالی است که نوسانات زیاد قند خون، علاوه بر اینکه می تواند عملکرد روزانۀ فرد را به شدت دچار مشکل نموده و کیفیت زندگی اش را پایین بیاورد، می تواند مشکلاتی جدی برای سلامت فرد به همراه داشته باشد.

البته باید توجه داشت کنترل دیابت به این سادگی ها هم نیست و برای برخی افراد به سختی انجام می شود. پزشکان معتقدند بیماران دیابتی باید کنترل بیماری خود را مانند یک شغل مهم دیده و با جدیت و تلاش آن را دنبال کنند. قطعاً کنترل دیابت کاری زمان بر و در برخی موارد طاقت فرساست، اما نتیجۀ آن داشتن بدنی سالم و بهبود کیفیت زندگی است. پس واقعاً ارزش دارد برای کنترل دیابت تلاش نمود. متخصصان می گویند کلید کنترل دیابت در پیروی از یک سبک زندگی سالم است. با انجام چند تغییر ساده در سبک زندگی می توانید میزان A1C خود را تا حد زیادی پایین بیاورید. در ادامه به 5 راهبرد کلیدی در این زمینه اشاره می کنیم:
 

1. تحرکتان را افزایش دهید

یکی از عوامل تأثیر گذار بر کنترل دیابت، افزایش میزان تحرک و ورزش کردن است. لازم است حداقل 5 روز در هفته و هر بار به مدت 30 دقیقه ورزش کنید. البته به هیچ وجه لازم نیست به باشگاه رفته و یا ورزش حرفه ای کنید. می توانید فعالیتی را که به آن علاقه دارید و برایتان لذت بخش است را انتخاب نموده و به صورت منظم آن را دنبال کنید. مثلاً می توانید صبح ها، عصرها و یا هر زمانی که دوست دارید به پارک محل خود رفته و بدوید و حتی اگر نمی توانید بدوید، پیاده روی کنید. دوچرخه سواری، چه با دوچرخه های ثابت و چه دوچرخه های معمولی می تواند خیلی مفید باشد. رفتن به استخر و شنا کردن نیز از سالم ترین و مفرح ترین ورزش هایی است که می توانید در برنامۀ ورزشی خود بگنجانید.  
 

2. سالم و به اندازه بخورید

هر چه می خواهید می توانید سبزیجات بدون نشاسته مصرف کنید، اما وقتی می خواهید این مواد غذایی زیر را مصرف کنید، حواستان باشد زیاده روی نکنید:

میوه ها، پروتئین های گیاهی، چربی ها، کربوهیدراتهایی مانند نان، سیب زمینی و دیگر مواد غذایی حاوی نشاسته.

اگر قبل از غذا یک ظرف بزرگ سالاد بخورید، شکمتان پر شده و نمی توانید پر خوری کنید. تا می توانید از مصرف غذاهای فرآوری شده خودداری کنید و از مصرف نوشابه های گازدار و آب میوه های آماده، اجتناب نمایید. یک متخصص تغذیه و یا متخصص دیابت می تواند بهترین رژیم غذایی را به شما توصیه نماید.
 
 

3. به برنامۀ غذایی خود پایبند بمانید

حذف وعده های غذایی، فاصله انداختن زیاد بین وعده های غذایی، افزایش وعده های غذایی و یا زیاد خوردن می تواند موجب نوسانات زیاد قند خون شود. سعی کنید طبق برنامۀ غذایی که پزشک و یا متخصص تغذیه برای شما تجویز نموده عمل نموده و به آن پایبند بمانید.
 

4. از پلن درمانی خود تبعیت کنید

درمان دیابت بسیار وابسته به فرد بوده و به عبارتی برای هر فرد منحصر به خود اوست. پزشک معمولاً با تجویز دارو و سپس با کم و زیاد کردن و یا تغییر داروها می تواند دیابت شما را به خوبی کنترل نماید. پس لازم است با دقت به توصیه های پزشک گوش داده و از تغییر خودسرانۀ داروها به شدت اجتناب کنید.
 

5. طبق نظر پزشک قند خونتان را چک کنید

از پزشک خود بپرسید هر چند وقت یک بار لازم است قند خونتان را اندازه گیری کنید. اطلاع از سطح A1C نقشی بسیار مهم در کنترل دیابت دارد، پس حتماً در این زمینه با پزشک خود مشورت نموده و در صورت صلاحدید او به صورت مرتب این آزمایش را انجام دهید. البته اندازه گیری قند ناشتا، دو ساعته و رندوم نیز باید به صورت منظم و با توصیۀ پزشک انجام شود.

منبع: سایت everydayhealth