طب سوزنی می‌تواند به عنوان ابزار غیردارویی ارزشمند برای تسکین درد بیماران مبتلا به سردردهای مکرر و مزمن تنشی به کار رود.
 

مقدمه

طب سوزنی از فنون طب کل‌نگر سرچشمه می‌گیرد و ریشه در آیین طب سنتی چینی دارد؛ متخصصان آموزش‌دیده در این فن با فرو کردن سوزن‌هایی نازک در پوست، نقاطی خاص از بدن را تحریک می‌کنند. در این نوشتار با فواید طب سوزنی آشنا خواهید شد.
 
امروزه، طب سوزنی به یکی از محبوب‌ترین آیین‌های طب سنتی چینی (TCM) در غرب تبدیل شده است. طب سنتی چینی نوعی روش درمانی مکمل است که نخستین بار در حدود بیش از ۲۵۰۰ سال پیش در چین باستان به وجود آمد و تاکنون نیز تکامل یافته است. متخصصان طب سنتی چینی از روش‌های کل‌نگر نظیر طب سوزنی، داروهای گیاهی، تای چی چوان، چی کونگ، ماساژ درمانی، و ‌”‌آیین‌های مختلف ذهن و جسم‌”‌ برای درمان طیفی گسترده از بیماری‌ها، درد و علائم بیماری مرتبط با استرس استفاده می‌کنند.

کاربرد طب‌سوزنی و دیگر فنون طب سنتی چینی در طول دهه‌های گذشته در ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی به طور پیوسته در حال رشد بوده است. طبق نظرسنجی که در ۲۰۰۷ توسط موسسه‌ی ملی سلامت ایالات متحده در مورد روش‌های طب مکمل به‌عمل آمد، حداقل ۳/۱ میلیون نفر از مردم این کشور در ۲۰۰۷ از طب‌سوزنی استفاده کرده بودند. این نظرسنجی نشان داد شمار مراجعه‌کنندگان به متخصصان طب سوزنی میان سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۷ سه برابر افزایش یافته است.
 
نخستین پرسشی که به ذهن بیش‌تر آدم‌ها می‌رسد، این است که “‌آیا طب سوزنی دردناک است؟‌”
با کمال تعجب باید اذعان کرد، علی‌رغم استفاده از سوزن در طب سوزنی، این روش درمان نسبتا بدون درد است. در واقع، یکی از محبوب‌ترین موارد استفاده از طب سوزنی برای کاهش دردهای مزمن از کل بدن و به صورت طبیعی و بدون نیاز به داروهایی است که ممکن است عوارض جانبی ناخواسته به بدن تحمیل کنند. بیش‌تر مطالعاتی که تاکنون به تحقیق در مورد طب سوزنی پرداخته‌اند، این مسئله را بررسی نموده‌اند که آیا طب سوزنی می‌تواند بدون خطر به کاهش درد کمک کند؟ با وجود این، انتظار می‌رود در سا‌ل‌های آینده، پژوهشگران تحقیقات‌شان را در مورد احتمال تاثیر مثبت طب سوزنی بر دیگر مشکلات بدن نظیر اضطراب، افسردگی، التهاب، گر گرفتگی، عوارض جانبی شیمی‌درمانی و بی‌خوابی ادامه دهند.
 

طب سوزنی چه مشکلاتی را می‌تواند درمان کند؟

درحال‌حاضر، طب سوزنی برای درمان مشکلات زیر استفاده می‌شود:
– درد و اسپاسم ماهیچه‌ها
– درد و مشکلات مزمن کمر
– سردردها، شامل کاهش تکرار و شدت میگرن‌ها
– درد گردن
– آرتروز
زانو درد
– حساسیت
– مشکلات گوارشی
– مشکلات خلقی و افسردگی

وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده در این مورد این چنین اظهار نظر می‌کند که، “… نتایج امیدبخش در مورد کاربرد طب سوزنی نشان می‌دهند این روش به شکلی موثر در درمان تهوع و استفراغ افراد بزرگسال پس از عمل جراحی و شیمی‌درمانی و هم‌چنین دندان درد بعد از جراحی تاثیرگذار است. از طب سوزنی به عنوان درمانی جانبی برای مشکلاتی دیگر نیز نظیر اعتیاد، توان‌بخشی بعد از سکته‌ی مغزی، سر درد، دردهای قاعدگی، بیماری آرنج تنیس‌بازان، فیبرومیالژیا، سندرم درد میوفاسیال، آرتروز، کمر درد، سندرم مجرای مچ دست، و آسم می‌توان استفاده کرد.”
 

آیا استفاده از طب سوزنی بی‌خطر است؟

موسسه‌ی ملی سلامت ایالات متحده طب سوزنی را عموما هنگامی کاملا بی‌خطر دانسته است که “‌ توسط متخصص آموزش‌دیده و مجرب و با استفاده از سوزن‌های استریل انجام شود.‌”‌ بنابراین، باید این نکته‌ی مهم را به خاطر بسپاریم که همیشه به متخصصی آموزش‌دیده مراجعه کنیم که در استفاده از سوزن‌های تمیز دقت و توجه بسیار به خرج می‌دهد – انجام نادرست طب سوزنی و/یا استفاده از سوزن‌های آلوده می‌تواند شما را با خطراتی بسیار بزرگ مواجه کند.

خوشبختانه سازمان غذا و داروی امریکا سوزن‌های مورد استفاده در طب سوزنی را به عنوان تجهیزات پزشکی طبقه‌بندی کرده و به این ترتیب، استفاده از سوزن‌های “‌استریل، غیرسمی، و با برچسب یک بار مصرف را توسط متخصص واجد شرایط‌”‌ الزامی نموده است.‌ تا به امروز، مواردی بسیار اندک از عوارض کاربرد سوزن‌های طب سوزنی گزارش شده است؛ از این رو، خطر استفاده از این روش درمانی بسیار ناچیز به نظر می‌رسد. با این حال، به این معنی نیست که طب سوزنی عاری از خطر است؛ زیرا در صورت استفاده از سوزن‌های غیر استریل عوارض جانبی بسیار جدی در انتظار افراد خواهد بود.

فارغ از این‌که برای دستیابی به نتایج مطلوب چند جلسه استفاده از طب‌سوزنی مورد نیاز خواهد بود، رعایت دقیق دستورالعمل‌های بالینی بسیار حائز اهمیت است. معمولا از طب سوزنی به عنوان روش درمانی مکمل استفاده می‌شود – به عنوان روشی که در کنار دیگر فنون کنترل درد نظیر فیزیوتراپی، ورزش، و کاهش التهاب از طریق رژیم غذایی سالم به کار گرفته می‌شود.
 

فواید طب سوزنی

۱. به کاهش سردردها و میگرن‌ها کمک می‌کند
پژوهشگران مرکز طب مکمل در دانشگاه مونیخ در ۲۰۰۹ پس از بررسی بیش از ۱۱ پژوهش در مورد ۲۱۳۷ بیمار که از طب سوزنی استفاده کرده بودند، به این نتیجه رسیدند که طب سوزنی “‌می‌تواند به عنوان ابزار غیردارویی ارزشمند برای تسکین درد بیماران مبتلا به سردردهای مکرر و مزمن تنشی به کار رود.”

این بررسی با نگاهی به چندین کارآزمایی‌ بالینی، سه حالت مختلف را در شرکت‌کنندگان این پژوهش با یکدیگر مقایسه کردند؛ یک گروه از شرکت‌کنندگان را تحت درمان با طب سوزنی قرار دادند؛ گروه دوم را نیز به ظاهر تحت درمان طب‌سوزنی (نوع پلاسیبو، طب سوزنی ساختگی) قرار دادند؛ و گروه سوم هیچ نوع درمانی دریافت نکردند. به طور ویژه، هر دو گروه که برای درمان‌شان از سوزن استفاده شده بود – چه آن‌هایی که سوزن‌ها به شکل اصولی در موردشان استفاده نشده بود و چه آن‌هایی که سوزن‌ها را در نقاط خاص و اصلی بدن‌شان قرار داده بودند – کاهش علائم سردرد را تجربه کردند. گروه کنترل – آن‌هایی که از هیچ درمانی استفاده نکرده بودند – هیچ‌گونه تغییری در علائم سردردشان مشاهده نکردند.

با وجود این، در نظرسنجی بعد از این آزمایش، معلوم شد گروهی که واقعا تحت درمان طب سوزنی قرار گرفتند، هم از نظر تعداد سردردهای روزانه، و هم از لحاظ شدت‌ سردردها به آرامش و تسکین رسیده بودند.
 
۲. طب سوزنی باعث تسکین دردهای مزمن نظیر کمردرد، گردن‌درد، زانو درد یا آرتروز می‌شود
طبق مطالعه‌ای که در ۲۰۰۶ در مرکز پزشکی دانشگاه برلین به‌ عمل آمد ثابت شد، استفاده از طب سوزنی در بهبود کمردردهای مزمن بسیار موثر است. طی این مطالعه، آن دسته از بیماران مبتلا به کمردرد مزمن که به مدت بیش از ۸ هفته از طب سوزنی استفاده کرده بودند، نسبت به آن‌هایی که هیچ‌گونه درمانی دریافت نکرده بودند، به شکلی چشمگیر تسکین یافته بودند.

حتی مطالعه‌ای در ۲۰۱۲ که توسط بخش اپیدمیولوژی و آمار زیستی مرکز مموریال اسلون‌کترینگ با هدف شناسایی تاثیر طب سوزنی بر چهار درد مزمن شامل درد کمر و گردن، آرتروز، سردرد مزمن و درد شانه به‌عمل آمد، حاوی نتایجی چشمگیر تر بود. پژوهشگران کارآزمایی‌های بالینی بر روی بیش از ۱۷۰۰۰ بیمار را مورد بررسی قرار دادند؛ نتایج این بررسی نشان دادند بیمارانی که تحت درمان طب سوزنی قرار گرفته‌ بودند نسبت به آن‌هایی که به عنوان گروه کنترل تحت طب سوزنی ساختگی (پلاسیبو) قرار گرفتند، دردهای ماهیچه‌ای کمر و گردن، آرتروز و سردردهای مزمن کم‌تری را تجربه کردند. در نهایت، پژوهشگران نتیجه گرفتند طب سوزنی برای درمان درد مزمن بسیار موثر و “‌تاثیر آن بسیار بیش از تاثیر تلقینی (ناشی از کاربرد پلاسیبو) است، بنابراین گزینه‌ای معقول و قابل استفاده برای پزشکان محسوب می‌شود.”
 
۳. کمک به درمان بی‌خوابی
بخش طب چینی دانشگاه پکینگ کشور چین در ۲۰۰۹ دست به فراپژوهشی زد که نتایج آن نشان دادند، آن دسته از بیماران مبتلا به بی‌خوابی که تحت طب سوزنی قرار گرفتند در مقایسه با آن‌هایی که تحت هیچ درمانی نبودند، به شکلی موثر بهبود یافتند. طبق یافته‌های این پژوهش، بیماران مبتلا به بی‌خوابی که به صورت هم‌زمان، هم از داروها و درمان‌های گیاهی و هم از طب سوزنی استفاده می‌کنند، نسبت به آن‌هایی که فقط از داروها یا درمان‌ها گیاهی استفاده می‌کردند، نتیجه‌ی بهتر گرفتند. فایده‌ی دیگر طب‌سوزنی این است که بر خلاف بسیاری از داروهای خواب‌آور، این روش به طور کلی هیچ‌گونه عوارض جانبی همراه ندارد.

ادامه دارد...

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیررضا مصطفایی