نکاتی برای یاد دادن آداب معاشرت به کودکان

یادگیری یک جا نشستن بیشتر از پنج دقیقه‌ٔ متوالی، یک پیشرفت بزرگ برای یک کودک دو ساله است.
 

شما نمی‌توانید کودک دو سالهٔ خود را متقاعد و راضی کنید که موقع غذا خوردن دهانش را ببندد تا غذا از آن بیرون نریزد یا دچار خفگی نشود، اما اگر روی انتقال معنا و مفهوم آداب رفتاری متمرکز شوید، یعنی این اصل که راه‌هایی برای رفتار خوب و راه‌هایی برای رفتار بد وجود دارد، ممکن است از چیزهایی که کودک تان یاد می‌گیرد غافلگیر شوید. در این مطلب می‌توانید با راهکارها و توصیه‌هایی برای یاد دادن آداب معاشرت به بچه‌ها آشنا شوید.
 

الگوسازی چیزی است که در عمل احتمالاً سخت‌تر از تئوری و گفتنش خواهد بود. بیایید اول از خودمان بپرسیم، آیا خود ما همیشه و هر جا که لازم است واقعاً تشکر می‌کنیم؟ مثلاً وقتی همسرمان چیزی را به ما می‌دهد، وقتی غذا می‌خوریم یا وقتی از همسرمان چیزی می‌خواهیم می‌گوییم لطفاً؟ شاید ساده‌‌نگری به نظر برسد، اما بهترین راه برای داشتن بچه‌های مؤدب، مؤدب بودن خودتان است و در سن دو سالگی، فرزند شما هیچ چیزی را بیشتر از اینکه مثل مامان و بابا باشد‌، نمی‌خواهد!

اگر وقتی می‌خواهید مثلاً در یک کمد را باز کنید و همسرتان مقابل آن ایستاده است، بگویید: «ببخشید»، فرزند شما به شنیدن گفتار مؤدبانه در خانه عادت می‌کند و خودش هم درست همان نوع گفتار را استفاده خواهد کرد.
 

سن نوپایی همان زمانی خواهد بود که کودک در حال یادگیری تدریجی این درس‌هاست، او در حینی که محدودیت‌هایش را تست می‌کند، واکنش‌های شما را نیز ارزیابی خواهد کرد. اگر از همان اوایل و به طور مکرر معنای رفتار خوب، یعنی همان رفتاری را که دوست دارید فرزندتان داشته باشد به او نشان دهید، وقتی بعداً شروع به اضافه کردن جزئیات بیشتری در مورد آداب معاشرت و رفتارهای درست کنید، قطعاً آنها را سریع‌تر یاد می‌گیرد و مقاومت کمتری در برابرشان نشان می‌دهد.
 

گفتن «لطفاً» و «ممنونم» معمولاً اولین آداب نزاکتی است که هر پدر یا مادری می‌خواهد آن را به کودکش یاد بدهد. شما می‌توانید به محض اینکه فرزندتان برای برقراری ارتباط از چند کلمه‌ای استفاده می‌کند، یعنی معمولاً بعد از یک سالگی، آموزش آنها را شروع کنید، اما این را نیز بدانید که زمان زیادی پیش روست تا او بتواند «لطفاً» و «ممنون» را به زبان بیاورد. وقتی کودک نوپایتان شروع به صحبت کرد، احتمالاً خودتان به طور طبیعی، کلمات مؤدبانه را اضافه و به دنبالش کمی مکث می‌کنید تا او آنها را تکرار کند.
 

اگر بچه‌ها بر سر یک اسباب‌بازی با هم دعوا می‌کنند که اغلب زیاد اتفاق می‌افتد، به آنها بگویید که همه نوبتی با آن بازی کنند و هیچ‌کس نمی‌تواند دیگری را بزند، هل بدهد یا حرف نادرستی بگوید. همچنین بد نیست اگر با یک اخطار روشن به موارد نقض این قوانین پاسخ دهید و در صورت لزوم، سریعاً بازی را پایان دهید.

یک نکتهٔ بسیار مهم دیگر هم این است که کودک تان را وقتی رفتار سخاوتمندانه یا باملاحظه‌ای با بچه‌های دیگر دارد، ستایش کنید و به کار خوبی که انجام داده است اشاره کنید. مثلاً بگویید: «چه کاری خوبی کردی که اجازه دادی یارین هم با توپ تو بازی کنه!» در این سن، درک مفهوم به اشتراک‌گذاری برای بچه‌ها دشوار است. بنابراین، وقتی که موفق به تقسیم کردن چیزی با دیگران شد، تقویت این کارش با تعریف و تمجید مهم است و فراموش نکنید که خودتان هم سرمشق خوبی باشید. قاپیدن ریموت تلویزیون از همسرتان و عوض کردن کانالی که همسرتان اتخاب کرده، دقیقاً همان رفتاری است که می‌خواهید فرزند خود را از آن بازدارید. همه چیز از همین موارد خیلی خیلی کوچک و درست جلوی چشم ما اتفاق می‌افتد.
 

یادگیری یک جا نشستن بیشتر از پنج دقیقه‌ٔ متوالی، یک پیشرفت بزرگ برای یک کودک دو ساله است. بنابراین، سعی کنید هرگز کودک خود را در موقعیتی قرار ندهید که اگر بازیگوشی کند یا گریه و زاری سر دهد به نظرتان جلوی دیگران زشت باشد. البته همه چیز هم به شما برنمی‌گردد و آگاهی اطرافیان از طرز برخورد با یک کودک نوپا نیز نقش مهمی در ساده گرفتن همه چیز دارد.

به عنوان مثال، شما می‌دانید که در مهمانی‌های رسمی‌تر همیشه باید در قسمتی از میز بنشینید که اگر لازم شد شما و کوچولوی بهانه‌گیرتان بتوانید خیلی سریع از پشت میز بلند شوید و صد البته که شام‌ یا ناهارهای خانوادگی شما می‌تواند زمان خیلی خوبی برای تمرین آداب غذا خوردن، دور سفره یا پشت میز نشستن باشد.
 

چند دقیقه نشستن روی یک صندلی پشت میز غذاخوری یا تمام مدت روی زمین کنار یک سفرهٔ غذا می‌تواند کار بسیار سختی برای یک کودک خردسال پرجنب‌وجوش باشد. پس بهتر است اهداف خود را خیلی تدریجی افزایش دهید. به عنوان مثال، شما می‌توانید از یک تایمر استفاده کنید؛ به این شکل که:
_ اول فقط پنج دقیقه برای نشستن تعیین کنید.
_ بعد که کودک تان با آن کنار آمد، چند دقیقهٔ دیگر اضافه کنید.
_ وقتی غذا را در خانهٔ دوست و آشنا میل می‌کنید، از قبل به کودک بگویید که این فرصتی برای نشان دادن مهارت‌ یا کار جدیدش برای پشت میز نشستن است.
_ وقتی موفق به این کار می‌شود، تلاش‌های او را تحسین کنید، اما نه به اندازه‌ای که احساس کند کاری بالاتر و فراتر از آنچه طبیعی است انجام می‌دهد!
_ به یاد داشته باشید که ما در مورد یک کودک دو ساله صحبت می‌کنیم، پس انتظار پسرفت را هم داشته باشید و سعی کنید با مهربانی و روی خوش با این موارد برخورد کنید.
 

فرزندتان در دو سالگی مطمئناً می‌تواند گفتن «سلام» را هنگام رفتن به مهمانی و ملاقات آدم‌های جدید و «خداحافظ» را هنگام رفتن و ترک خانه یاد بگیرد. اما او در این مورد اصلاً قابل پیش‌بینی نخواهد بود؛ یعنی یک بار با شیرینی تمام «سلام» می‌کند و دفعه‌ٔ بعد ممکن است خجالت بکشد یا گریه کند. اما به‌طورکلی، آموزش این سلام و تعارف‌ها فکر خوبی است، زیرا آنها راه را برای آداب معاشرت پیشرفته‌تر با عبارت‌هایی مثل «از دیدن تون خوشحال‌ شدم» و همچنین آداب دست دادن با دیگران هموار می‌کند.

بچه‌ها اغلب پدربزرگ و مادربزرگ شان را خیلی دوست دارند. ولی اگر والدین خود شما جایی زندگی می‌کنند که شما دیر به دیر آنها را می‌بینید، می‌توانید یک آماده‌سازی اولیه داشته باشید. به عنوان مثال بگویید: «وقتی به خونهٔ مامان‌بزرگ رسیدیم، با هم می‌گیم سلام مامان‌بزرگ! باشه؟» همچنین اگر فکر می‌کنید ممکن است کودک تان والدین شما را فراموش کرده باشد، از قبل به والدین تان هم اطلاع دهید تا وقتی کودک تان صورتش را از آنها پنهان می‌کند و نمی‌خواهد در بدو ورودش حرف بزند، احساسات این عزیزان مان جریحه‌دار نشود.
 

اولین مشاجره‌های کودکان نوپا معمولاً سر به اشتراک گذاشتن اسباب‌بازی‌هاست، چون این مورد از دیدگاه آنها خواستهٔ ظالمانه‌ای است. پس انتظار نداشته باشید که کودک تان یک آدم منطقی باشد، اما خوب است اگر از همین حالا ولی آرام و آهسته به او یاد بدهید که وقتی بچه‌های دیگری در اطرافش هستند، چه در خانه و چه در مهدکودک یا پیش‌دبستانی، او نمی‌تواند همهٔ اسباب‌بازی‌ها را برای خودش بردارد. البته لحن و شکل گفتار شما در این مورد بسیار مهم است و باز هم تأکید می‌کنیم که هرگز کودک را مجبور به این کار نکنید.

منبع: سایت مادرشو