مقدمه

از سال 2003 تا به امروز جهان 3 مرتبه شاهد شیوع بیماری های ناشی از ویروس کرونا بوده است. بیماری سارس، مرس و این روزها بیماری کووید 19 همگی جزء بیماری های ناشی از ویروس کرونا هستند.
 
دانشمندان در تلاشند تا روش هایی برای پیشگیری و متوقف کردن این نوع همه گیری ها بیابند. در طول 17 سال گذشته دانشمندان توانسته اند مدت زمان مورد نیاز برای تولید واکسن های مقابله با ویروس های نو ظهور را به شدت کاهش دهند. این موفقیت عمدتاً به خاطر پیشرفتهای تکنولوژیکی، تعهد بیشتر دولت ها به بحث سلامت و ورود شرکت های تحقیقاتی و دانش بنیان خصوصی به بحث تولید واکسن است.
 
در حال حاضر نیز دانشمندان در حال تلاش برای تولید واکسن کووید 19 هستند و بر این باورند که این کار از لحاظ تکنیکی کاملاً ممکن و شدنی است، اما ممکن است این اتفاق آنقدرها هم زود رخ ندهد که بتواند جلوی این شیوع و همه گیری را بگیرد.
 

رشد سریع­تر در تولید واکسن

گزارشات خبری علمی نشان می دهند که چندین گروه، کار بر روی ساخت واکسن کووید 19 را آغاز کرده اند. این کار بعد از اینکه چین توالی ژنتیکی این ویروس را در 10 ژانویه منتشر کرد، آغاز شد.
 
برخی شرکت های داروسازی اعلام کرده اند تا یک ماه دیگر می توانند واکسن خود را بر روی حیوانات آزمایش کنند. آن ها پیش بینی کرده اند که مرحله بالینی آزمایش واکسن بر روی انسان تا حدود 3 ماه آینده قابل انجام خواهد بود.
 
این شرکت های دارو سازی تلاش می کنند تا ساخت واکسن کووید 19 را با تکنولوژی های جدید ساخت واکسن و مبتنی بر DNA و RNA ویروس ها انجام دهند.
 
در این روش واکسن سازی، بدون اینکه در فرد ایجاد بیماری شود، او را در برابر ابتلا به بیماری مصون می سازد. با استفاده از این روش، به محض دستیابی به توالی ژنتیکی ویروس می توان به سرعت واکسن آن را تولید نمود. در روش های قدیمی تر لازم بود ویروس مورد نظر به آزمایشگاه آورده شده و ساخت واکسن با کار بر روی خود ویروس، پیش برود.
 
دکتر جان اندروس، یکی از دانشمندان و فعالان حوزه واکسن سازی می گوید: "نکته جالب این تکنولوژی جدید این است که می تواند کلیه مراحل واکسن سازی سنتی را دور زده و خیلی سریع تر به نتیجه مطلوب برسد."
 
گروهی دیگر در یکی از دانشگاه های استرالیا نیز در تلاش برای ساخت واکسن کووید 19 هستند و امیدوارند بتوانند این واکسن را تا 16 هفته دیگر بر روی انسان آزمایش کنند. آن ها می کوشند با کاشت پروتئین های ویروسی در کشت سلولی، به این هدف دست یابند.
 
از سویی در سرتاسر جهان، شرکت های مختلف خصوصی و دولتی در تلاشند تا هر چه سریع تر واکسنی را برای مقابله با این ویروس تولید کنند.
 

آزمایشات بالینی زمان بر خواهند بود

دکتر استنلی پرلمن، استاد میکروب شناسی و ایمونولوژی و اطفال در دانشگاه آیووا، می گوید: این جدول زمانی سریع برای ساخت واکسن ممکن است کاملاً عملی باشد و بتوان به سرعت به واکسن دست یافت اما برای پی بردن به بی خطر بودن و اثربخشی آن به زمان بیشتری نیاز داریم. با این وجود پلتفرم این واکسن پیشتر آزمایش شده و بی خطر بودنش به اثبات رسیده است، بنابراین به منظور پیشگیری از شیوع بیشتر این بیماری، بهتراست زمان زیادی را از دست ندهیم.
 
در برخی موارد، واکسن بر روی حیوانات و گروهی کوچکی از انسان ها آزمایش شده است. طی کردن این مراحل به منظور اطمینان از کارایی و بی خطر بودن این واکسن، ضروری است. واقعیت این است که امکان حذف آزمایش های حیوانی و بررسی های بالینی محدود وجود ندارد و تنها کاری که می توان کرد، سرعت دادن به این قبیل کارهاست.
 
به عنوان مثال برای سرعت بخشیدن به مراحل تحقیقاتی می توان برخی آزمایشات را به صورت موازی انجام داد اما در هر صورت برای رسیدن به نتیجه مطلوب به هفته ها و حتی ماه ها زمان نیاز داریم.
 

واکسیناسیون گروه های پر خطر

در بین سال های 2002 تا 2003 که بیماری هایی دیگر از خانواده کرونا شیوع پیدا کرد، 20 ماه طول کشید تا واکسنی برای آزمایش بر روی انسان، تولید شود.
 
تا زمان تولید واکسن، دولت ها برای مقابله با بیماری، کارهایی مانند جداسازی افراد مبتلا، دستور به قرنطینه مکان هایی که بیشتر آلوده بودند و شناسایی افرادی که با افراد بیمار در تماس بوده اند را در دستور کار خود قرار داده اند.  
 
همین کارها در این روزها که شاهد شیوع ویروس کووید 19 هستیم نیز انجام می شوند. اما با توجه به جدید و ناشناخته بودن این ویروس، و نداشتن اطلاعات کافی در مورد آن، ممکن است برخی اقدامات نتیجه مطلوبی به همراه نداشته باشند.
 
متخصصان معتقدند بهترین روش برای پیشگیری از بیماری های واگیردار، استفاده از واکسن است، بنابراین باید تلاش کنیم تا در اولین فرصت ممکن به آن دست یابیم.
 
با این وجود حتی اگر ساخت واکسن کووید 19 انجام شد، باز هم توان شرکت های داروسازی محدود بوده و نمی توانند به اندازه تمام مردم دنیا واکسن تولید کنند.
 
یکی از شرکت های بزرگ داروسازی معتقد است حتی در صورت تولید واکسن کووید 19، قادر خواهیم بود در یک سال تنها برای 100 میلیون نفر واکسن تولید کنیم.
 
این امر بدین معنی است که باید تنها افراد خاصی از این واکسن استفاده کنند. افرادی که جزء گروه های پر خطر بوده و بیماری های زمینه ای دارند و همچنین افرادی که با گروه زیادی از مردم در ارتباط بوده و در صورت ابتلا می توانند افراد بیشتری را آلوده کنند و همچنین کادر درمانی که با بیماران سر و کار دارند، باید در اولویت دریافت واکسن قرار بگیرند.
 
در پی شیوع ویروس کووید 19، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد تنها 20 درصد افراد مبتلا به این بیماری دچار مشکلات جدی خواهند شد. بیشتر افرادی که از این ویروس آسیب جدی دیده و حتی دچار مرگ شده اند، یا مسن بوده و یا به بیماری های زمینه ای مبتلا بوده اند. بنابراین در صورت تولید واکسن کووید 19، لازم است تنها گروه های آسیب پذیر آن را دریافت کنند.
 

نگاهی به آینده

 از آنجا که ما از سال 2003 تا کنون 3 همه گیری مرتبط با ویروس های خانواده کرونا داشته ایم، لازم است واکسنی تولید شود تا بتواند بدن انسان ها را نسبت به تمام ویروس های مشابه ایمن سازد. همچنین این واکسن باید شامل ویروس هایی باشد که در آینده سر و کله شان پیدا خواهد شد.
 
دانشمندان بر این باورند که همه ویروس های خانواده کرونا، ویژگی های مشترکی دارند، بنابراین واکسنی که برای یکی از این بیماری ها ساخته می شود، می تواند با تغییراتی برای یک ویروس مشابه نیز ساخته شود. اما با این حال باید یادمان باشد که ساخت واکسن HIV و آنفلوآنزا، به چه تلاش هایی نیاز داشت و به همین راحتی ها نبود.
 
منبع: هلث لاین