هیچ‌کس فرزند شما را مانند خودتان نمی‌شناسد. بنابراین، اگر شما خودتان احساس می‌کنید ممکن است مشکلی وجود داشته باشد، پس واقعاً محتمل است.
 

علایم تاخیر در رشد کودک چیست؟

بینایی :
دید کودک شما به طور معمول در طی ۶ ماه اول تاریک‌تر است و به مرور زمان بهبود می‌یابد. اگر فکر می‌کنید که در مورد کودک‌تان این اتفاق نمی‌افتد، نشانه‌هایی وجود دارد که باید به آنها توجه داشته باشید.
 
چگونه تشخیص بدهیم؟
اگر فکر می کنید کودک نوپای شما دارای تاخیر بینایی است، برخی از نشانه‌هایی که باید بررسی کنید به شرح زیر هستند:
- در ۲ ماهگی متوجه حرکت دست نمی‌شود.
- در ۳ ماهگی حرکت اشیاء را با چشم خود دنبال نمی‌کند.
- در ۶ ماهگی تجربه پاره شدن رگ‌های چشم یا آسیب‌های چشمی دیگر داشته باشد.
- در ۶ ماهگی اجسام نزدیک حدود ۳۰ سانتی‌متری و یا اشیاء دور تا دو متر را دنبال نمی‌کند.
 
مشکل اجتماعی یا احساسی :
تاخیر رشد اجتماعی یا احساسی موجب مشکلاتی در توانایی کودک برای برقراری ارتباط با بزرگ‌سالان یا حتی سایر کودکان می‌شود. این مشکلات به احتمال زیاد قبل از این‌که کودک رفتن به مکتب را شروع کند، نمایان می‌شوند. برخی از علل تاخیرهای اجتماعی، عاطفی و یا شناختی به پدیده‌ای که به عنوان اختلال پیشرفت فراگیر یا «پی‌دی‌دی» شناخته می‌شود، نسبت داده می‌شود. پی‌دی‌دی تحت چارچوب«ای‌اس‌دی» قرار دارد. در حالی‌که هیچ درمان قطعی برای این نوع تاخیر در رشد موجود نیست، اما روش‌های بهبودی وجود دارد که شامل درمان رفتاری و دوا است.
 

تاخیر در رشد کلی

هنگامی که یک کودک بسیاری و یا همه تاخیرهای رشدی ذکر شده را به طور توام دارا باشد، آن را «تاخیر رشد کلی» می‌گویند. عامل شایع شامل نقص ژنتیکی مانند «سندرم داون»، «سندرمX شکننده»، سندرم محرک جنین و مشکلات طبی شدید منجر شونده به تولد زودرس هستند.
 
اگر دچار تردید در تاخیر رشدی کودک‌تان هستید چه باید بکنید و چه وقت باید نگران تاخیر رشد در کودک خود باشید؟
به یاد داشته باشید که اگر کودک نوپای شما به موقع به نقاط عطف رشدی‌اش نمی‌رسد، این لزوماً تنها عامل نتیجه‌گیری نیست که فرزند شما مشکل تاخیر در رشد دارد.  کودکان مختلف در مراحل مختلف یاد می‌گیرند و نقاط قوت خود را به مرور برجسته می‌کنند؛ به این معنی که محدوده طبیعی کودک شما برای رسیدن به یک نقطه عطف خاص وسیع است.

بسیاری از محدوده‌ها و دامنه‌های سنی معمول که برای نقاط عطف کودکان مطرح می‌شوند، فقط میانگین هستند و به این معنا نیست که همه‌ی کودکان باید این نقاط عطف را دقیقاً در همان حد متوسط سنی مطرح شده از خود نشان دهند. برخی ممکن است زودتر و برخی نیز دیرتر به آنها برسند.

همچنین لازم به ذکر است که دستیابی به برخی از نقاط عطف ممکن است به طور کامل در کودک دیده نشده و یا جابجا شود. اما برای یک کودک معمولاً برای دو مرحله متوالی از نقاط عطف رشدی این اتفاق نمی‌افتد. به این معنی که یکی بخشی از دیگری بوده و یا به طور مستقیم بعد از دیگری بروز می‌کند. بنابراین اگر کودک شما کمی در رسیدن به یک نقطه عطف عقب بوده و تاخیر دارد، لازم نیست نگران باشید. با این‌حال، اگر فکر می‌کنید در کودک‌تان رسیدن به برخی از این مهارت‌ها به تعویق جدی افتاده است، مراحل ذیل را درنظر بگیرید:
 
به خود اعتماد کنید
هیچ‌کس فرزند شما را مانند خودتان نمی‌شناسد. بنابراین، اگر شما خودتان احساس می‌کنید ممکن است مشکلی وجود داشته باشد، پس واقعاً محتمل است.
 
فوری اقدام کنید
اگر نگران هستید، سریع‌تر نظرات و کمک‌ها را دریابید. با هر نوع تاخیر رشد، درمان اولیه کلیدی است.
 
گوش به زنگ باشید
با این‌که متخصص کودک، اولین کسی است که در صورت بروز مشکل به او مراجعه می‌کنید، اما این شما هستید که محافظ نهایی فرزندتان هستید. اگر دغدغه دارید، در مورد درخواست به موقع رشد، گوش به زنگ باشید.
 
علاوه بر دکتر متخصص، از یک مشاور تربیتی حرفه‌ای نیز کمک بگیرید.
دو نوع ارزیابی حرفه‌ای وجود دارد که کودک شما هنگام تعیین یک تاخیر رشدی می‌تواند دریافت کند: طبی و آموزشی. همان‌طور که متخصص کودک می‌تواند ارزیابی‌های صحی لازم را انجام دهد، یک متخصص یا مشاور حرفه‌ای تربیتی نیز می‌تواند ارزیابی آموزشی کودک شما را انجام دهد.
 

تشخیص تاخیر در رشد کودک

پس از تشخیص تاخیر در رشد کودک، تعداد منابع موجود برای کمک به فرزند و خانواده‌ی تان متعدد اند. شما می‌توانید با تحقیق در مورد منابع موجود در منطقه خود شروع کنید و به راحتی به شکل آنلاین دیگر والدین درگیر با کودکان مبتلا به تاخیر رشدی را نیز پیدا کرده و به تبادل تجربیات بپردازید.
 
انجمن والدین را پیدا کنید
پس از تشخیص تاخیر رشدی کودک، پیدا کردن یک مجمع از والدین که فرزندان‌شان مشکل مشابه دارند، بسیار مهم و البته بسیار مفید است. ما امیدواریم که این اطلاعات به شما کمک کند تا در مورد کودک و دغدغه‌های رشدی او اطلاعات بیشتری به‌دست آورید.
 

چرا نباید نگران باشید؟

بین تولد تا سه سالگی، هر کودک ممکن است نوعی از رشد غیرعادی را از خود بروز دهد. این‌که آیا این مشکل فزیکی و یا ذهنی است، خیلی مهم نیست، این مهم است که کودکان آن قدر گران‌بها هستند که ارزش انجام هرکاری را داشته باشند. البته باز تاکید می‌کنیم که هر کودک خاص و منحصر به فرد است و هیچ دلیلی برای نزدیک بودنش به یک کودک متوسط تعریف شده وجود ندارد.

جای تعجب نیست اگر هر پدر و مادری نگران باشند که چرا فرزندشان با بقیه کودکان هماهنگ نیست و اگر شما در مورد چهار دست و پا رفتن، راه رفتن، صحبت کردن، گریه و یا هرکدام از صدها گام دیگری که کودک‌تان باید بردارد، نگران هستید ضروری است که از متخصص اطفال جهت مشاوره و بازدید حرفه‌ای جهت رد هرگونه علت تاخیر صجی، مشاوره کسب کنید.

خبر خوب این است که برای اکثریت قریب به اتفاق کودکان یک تاخیر خفیف بیانگر وجود یک مشکل صحی نیست، بلکه چیزی است که ممکن است طبیعی تلقی شود. در این موارد، راه حل ساده این است که تحریک کودک از محیط اطرافش را برای کسب مهارت فوق تشدید کنید.

برای این کودکان تعداد زیادی از فعالیت‌های سرگرم کننده و آموزشی که با نقاط عطف رشدی متفاوت دسته‌بندی شده‌اند، وجود دارد و شما نیز به عنوان یک پدر و مادر به راحتی می‌توانید ایده‌های جدیدی را برای دستیابی به بهترین فرصت‌های یادگیری ارایه کنید. کمک والدین دست اندرکار به یافتن ایده‌های عملی برای سرگرمی و فعالیت‌های جذاب برای کودک بسیار حیاتی است و ما نیز بر این باوریم که یادگیری در هنگام تولد شروع می‌شود و یکی از بهترین هدیه‌هایی است که کودک می‌تواند از آن لذت ببرد.

منبع: Adam Mila