چقدر می توان نسبت به کودکان سخت گیری کرد؟

سخت گیری با کودک آزاری متفاوت است. سخت گیری یعنی اینکه نسبت به عمل زشت و قانون گریزی او واکنش جدی و قاطع از خود نشان دهید.
 

در رابطه با میزان سخت گیری به کودک باید به این نکته اشاره کرد که تابعیت از دستورات خانواده و انجام قوانین آن سخت گیری نیست. بسیاری از والدین فکر می کنند اگر کودک بخواهد کاری را انجام دهد و به کارش اصرار داشته باشد و والدین نیز به خاطر این کار او عکس العملی از خود نشان دهند به او سخت گرفته اند. والدین باید کودک را نسبت به اجرای قوانین توجیه کنند. به آنها مدام توصیه کنند که اجرای قوانین جزئی از بایدها و نباید های خانواده محسوب می شود و انجام ندادن آن نوعی ته خطی است و در قبال آن کودک مسئول است و باید نسبت به عملی که انجام داده تنبیهی منطقی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال فرض کنید کودک تا اواخر شب در خانه دوستش مانده است یا درس می خواند. قوانین خانواده نیز اینگونه است که همه باید راس ساعت 8 در منزل باشند. اگر کودک این قانون را زیر پا بگذارد در ابتدا باید علت آن را توضیح دهد و اگر دلیلش منطقی نبود در صورت تکرار باید با او برخورد جدی و قاطعی کرد.
 

میزان سخت گیری کودک با نوع رفتار کودک متفاوت است. درست است که قوانین یک خانه مشخص شده است. این قوانین اولویت های خاص خود را دارد. مثلا بعضی از قوانین بسیار مهمتر از بعضی دیگر است که به آن قوانین اولیه می گویند. این قوانین شامل آشغال نریختن در خانه، مسواک زدن، توهین نکردن به دیگران، حفظ احترام که همه ملزم به انجام آن هستند. یعنی در این موارد سخت گیری جایز است و حتما باید نسبت به انجام ندادن آن واکنش نشان داد. در کنار این قوانین، قوانین دیگری نیز وجود دارد که از اهمیت کمتری برخوردار هستند مانند کمک نکردن به بزرگتر ها، درس خواندن، خرید کردن و... جزء وظایفی است که انجام ندادن آن با تذکر قابل حل است و نیازی نیست که سخت گیری ها بیش از اندازه باشد.
 

میزان سخت گیری به کودک متناسب با سن و جنس و موقعیتی که در آن قرار گرفته متفاوت است. مثلا قوانینی که برای یک کودک 2 ساله در منزل گذاشته شده با کودک  8 یا 9 ساله فرق می کند. والدین حتی الامکان باید طوری رفتار کنند که سخت گیری آنها کودک از آنها و از محیط خانه دلزده نشود.
 

میزان سخت گیری به کودک علاوه بر نکاتی که ذکر شد به والدین نیز مربوط می شود. والدینی که نتوانند هیجانات خود را کنترل کنند و با یک قانون شکنی ساده ی کودک، کنترل خود را از دست بدهند و بدترین تنبیه ها را برای کودک در نظر بگیرند قطعاً فرزندان ضعیفی تربیت خواهند کرد که در آینده دچار مشکلات روحی و روانی خواهند شد. فریاد کشیدن بیش از حد یا خشونت شدید، کاملاً با سخت گیری متفاوت است. جدیت را با خشونت اشتباه نگیرید. خشونت های شدید والدین و پس از آن دلسوزی و مهربانی های بیش از حد نه تنها کودک را تربیت نخواهد کرد بلکه او را به یک انسان دو قطبی قانون گریز مبدل خواهد کرد.
 

سخت گیری با کودک آزاری متفاوت است. سخت گیری یعنی اینکه نسبت به عمل زشت و قانون گریزی او واکنش جدی و قاطع از خود نشان دهید. به نحوی که کودک از رفتار زشت خود خجالت بکشد و دیگر این اشتباه را تکرار نکند. میزان سخت گیری به کودک نسبت به شرایط و سن و موقعیت کودک متفاوت است. تربیت کودک هیچ ارتباطی به کودک آزاری ندارد و منظور از تربیت کتک زدن، آزار جسمی و روحی او نیست بلکه شناساندن باید ها و نباید ها به اوست.
 

واکنش بسیاری از والدین نسبت به کار زشت کودک، بی توجهی و بی محلی و قهر کردن است. روان پزشکان و روانشناسان معتقدند والدینی که نسبت به کودک خود نامهربانی می کنند و مدام با او قهر هستند، کودکشان در آینده دچار بیماری های روحی و روانی شدیدی خواهند شد. سخت گیری های بسیار شدید مانند محرومیت های عاطفی، تهدید های حدی و تمسخر کودک او را از ادامه زندگی دلزده می کند و اعتماد به نفس او را می گیرد.

سخت گیری علاوه بر خانه در مدرسه نیز باید مدیریت شود. زیرا خانه دوم کودک است و بعد از آن رشد شخصیت و رفتار او از مدرسه شکل می گیرد. معلمان و مدیران عزیز در نظر داشته باشند که سخت گیری به کودک باید فارغ از هر گونه عصبانیت و نیت سوء قبلی و بی عدالتی باشد. متاسفانه در بعضی از مدارس دیده شده که معلمان نسبت به بعضی از کودکان واکنش شدیدتر و خشن تری از خودنشان می دهند. که سر منشاء آسیب های روانی کودک در اجتماع خواهد بود.
 

با بدرفتاری های آموزشی باید به هر طریق ممکن برخورد شود. زیرا نه تنها نتیجه ای در بر نخواهد داشت بلکه باعث افت تحصیلی کودک، اختلالات رفتاری، اضطراب شدید، افسردگی های زیاد، پرخاشگری و کابوس و غیبت از مدرسه و باعث اختلال در یادگیری کودک خواهد شد که هر کدام از این معضلات برای انزوای کودک کافی است. میزان سخت گیری به کودک در مدرسه باید توسط معلم و در حضور خانواده های کودکان بررسی شده و نظر اولیاء آنها نیز پرسیده شود تا با اجماع نظرات بتوانید به یک نتیجه عالی برای نحوه تربیت کودک برسید. کودک علاوه بر اینکه باید از والدین و معلم حساب ببرد باید آنها را دوست داشته باشد.
 
منبع: مرکز مشاوره رهیاب - معصومه راهی