حضرت خدیجه(علیها السلام) را بیشتر بشناسیم

برای پیامبری که بخاطر رسالت خود مجبور بودند روزها و ماه‌های مختلفی از خانواده خود دور باشند، وجود چنین همسری که یار و یاور حضرت باشد، ضروری بود.
 

در جامعه ای که نگاه به زنان یک نگاه بردگی و نداشتن کوچکترین اعتبار بوده است، خداوند زنی را مامور کرده که بوسیله سرمایه او اسلام زنده و بانشاط شود. زنی که تمام بزرگان و سرمایه داران عرب را پشت پا زده و دل به پیامبری باخته که خاتم پیامبران بوده و بوسیله همین انتخاب بوده که مادر بهترین زنان عالم شده است و هنوز نام او به نیکی برده می‌شود و الگوی درستی برای جوامع انسانی است. حضرت خدیجه (علیها السلام) در یک خانواده سرمایه داری بزرگ شده اما اسیر سرمایه نشدن بلکه سرمایه را اسیر خودشان کردند. این زن بزرگ نه تنها الگو و اسوه برای زنان می باشند، بلکه مثال و نمونه برای کل جامعه می باشد.

شخصیت حضرت خدیجه( سلام الله علیها) دارای ابعاد مختلف و والایی است که پرداختن به هر یک از آن ابعاد می تواند بیانگر الگو و سرمشقی نیکو برای بانوان مسلمان باشد.

با الگو گرفتن از شخصیت بزرگ حضرت خدیجه، می‌توانید در برابر آفت های که در جامعه وجود دارد مقاومت کنید چون حضرت در دوره ای زندگی کردند که زن در آن روز نه تنها از حقوق خود محروم بود و با بدترین وضع زندگی می‏ کرد، بلکه به عنوان مایه ننگ و عار و موجودی شوم زنده به گور می ‏شد. حضرت خدیجه (علیها السلام) در چنین عصری اثبات نمود که یک زن نه تنها حق حیات دارد و باید حقوق مسلم خود را استیفا نماید، بلکه می‏ تواند با اعمال شایسته و تلاش و کوشش، به مرحله ‏ای برسد که الگوی برای جهانیان باشد. حضرت خدیجه با انتخاب های درستی که داشتند به عنوان بهترین زنان عالم انتخاب شده اند.  «پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند ؛برترین زنان عالم، مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه( علیها السلام) هستند.»[1] 
 

وجود ثروت عاملی بوده برای تباهی افراد، افرادی که سرمایه دار بودن به راحتی در گناهان غرق می‌شوند و اسیر دنیا می‌شدند اما حضرت خدیجه (علیها السلام) با وجود مکنت و ثروت، هرگز در جامعه فاسد آن روزگار، خود را به دست امواج سهمگین جاهلیت نسپرد و به درجه ای از کمال و پاکی رسید که به «طاهره» ملقب گشت. «حضرت خدیجه(سلام الله علیها) پیش از ازدواج با پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم ) خانه ای باشکوه و مجلل داشت. او پس از ازدواج، تمام این جلال و شکوه را به پای همسرش ریخت و آن خانه که پیش از طلوع اسلام پناه گاه مستمندان بود، پس از اسلام پایگاه مؤمنان شد. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم ) و خدیجه(سلام الله علیها ) با رفتار خود در دوری از تجمل گرایی و با عمل به ساده زیستی، الگوی پیروان و مسلمانان شدند.[2] 

در جامعه ای که زنان از ترس صحبت ها و کنایه های مردان نمی‌توانستند کاری انجام دهند، حضرت خدیجه (علیها السلام) با عقل و درایت بالا دست به تجارت می‌زدند و سرمایه خود را زیاد می‌کردند و آنها را در مسیر درست خودش استفاده می‌کردند. «در منابع برادران اهل سنت آمده است که؛ از زنهای زمان خودش زیباتر و عقل و درایتش کامل تر و رأی و دیدگاهش تمام تر بود.»[3] 
 

هیچگاه سرمایه نتوانسته بود باعث غرور حضرت خدیجه (سلام الله علیها) شود و بگوید که سرمایه زیاد دارم پس هر کاری که دلم می‌خواهد انجام دهم و هیچ عزتی برای شوهرم قائل نباشم. در تمام دوران زندگی تلاش کرده بود تا شخصیت شوهر خود را حفظ کند و کوچکترین کاری که سبب رنجش پیامبر شود را انجام نمی‌دادند. 

«مراسم عقد و جشن پایان یافت و پیامبر خواست به خانۀ عمویش ابوطالب برگردد، ملکۀ بطحا و بانوی قریش که اینک همسر او شده بود، این گونه او را مخاطب قرار داد: به خانه خودتان وارد شوید. خانه من، خانۀ شماست و من کنیز شما هستم» و البته این همه احترام و پاسداشت به دلیل عقیده و ایمان او به توحید بود و بس» ‌[4] 
 

برای پیامبری که بخاطر رسالت خود مجبور بودند روزها و ماه‌های مختلفی از خانواده خود دور باشند، وجود چنین همسری که یار و یاور حضرت باشد، ضروری بود. هنر زن در سرمایه و زیبایی او نیست بلکه در اخلاق و رفتار شایسته او است. وجود زنی همجون خدیجه عاملی بوده برای اطمینان خاطر پیامبر. حضرت خدیجه در سخن احساسی خود به پیامبر فرمودند؛ «من در حق شما کوتاهی کردم، عفوم کن!»، پیامبر فرمود: «هرگز از تو تقصیری ندیدم و تو نهایت تلاش خود را به کار بردی و در خانه من بسیار خسته شدی.»[5] 
 

بهترین مکانی که می‌تواند آرامش را به فرد هدیه دهد، منزل اوست. آرامشی که خانواده می‌تواند به اعضای خود بدهد در هیچ مکانی نمی‌توان آن را جستجو کرد. این آرامش در خانه پیامبر بخاطر وجود حضرت خدیجه، موج میزد. پیامبری که بی مهری ها و کج رفتاری های اطرافیان خود را می‌دیدند لازم بگو یک فردی را داشته باشند تا این انرژی های منفی را خنثی کند. و این نعمت بزرگ در منزل پیامبر، شخص حضرت خدیجه(سلام الله علیها) بودند. 

«خداوند به وسیلۀ او به پیامبرش آرامش داد؛ به گونه ای که هیچ خبر ناراحت کننده ایاز قبیل رد و تکذیب را نمی شنید؛ مگر اینکه خداوند به وسیلۀ خدیجه(علیها السلام) برایش گشایش ایجاد می کرد. وقتی خدا پیامبرش را به خدیجه(علیها السلام ) بر می گرداند، دشواری ها را بر او آسان می کرد و تصدیقش نموده، اعمال مردم را [که موجب آزار شده بود] بی اهمیت جلوه می داد. رحمت خدا بر او باد!»[6] 
 

شما نمی‌توانید هیچ فردی را پیدا کنید که این همه خدمات برای اسلام انجام داده باشد  و اولین زنی باشد که به اسلام گرایش پیدا کرده و تمام سرمایه خود را وقف اسلام کرده. «آیا جز خدیجه، هیچ بانوی ثروتمندی که در ناز و نعمت و آسایش و احترام زیسته، می توانست با کمال رضایت و خرسندی از زندگی اشرافی، اموال بسیار و عزّت و توانگری چشم بپوشد؛ تا در دشوار ترین لحظات زندگی کنار همسرش بایستد و او را در بلایا و مشکلات موجود در راه تحقّق هدفی که به حقّانیّت آن ایمان داشت، یاری کند؟ حاشا و کلّا! فقط خدیجه چنین بود و زنان دیگر چون او نیستند، مگر آنکه در طبقه و رتبه او باشند.»[7] 

پی نوشت :
[1] خصال صدوق، باب خصال اربعه، جلد 1 ، صفحه 96
[2]جمعی از نویسندگان، همسر آفتاب، قم: طاها، 1385، چاپ 1،صفحه 43
[3] الجامع الصحیح، بخاری، بیروت: دارالکتاب العربی، 1403ق، جلد 2، صفحه 492، ح 3818
[4] قمی، بی تا، جلد 2 ، صفحه 570
[5] علامه مجلسی ،بحارالانوار، جلد 2، صفحه 235
[6] طبری، جلد 1، صفحه 521 
[7] اهل البیت توفیق ابو علم، ص 102، ترجمه نقل به معنی