محمد خاقانی

محمد خاقاني اصفهاني در سال 1337 در شهر اصفهان بدنيا آمد. بعد از تحصيلات متوسطه در رشته زبان و ادبيات عربي به تحصيل پرداخت و مدرك دكتراي آن رشته را از دانشگاه تهران در سال 1371 اخذ كرد. وي در كنار تحصيلات دانشگاهي به مطالعات حوزوي نزد استادان برجسته در قم نيز پرداخته اند و به دو زبان عربي و فارسي شعر مي‌سرايند. وي پس از چندين سال تدريس معارف اسلامي در دانشگاه‌ها در سال 1367 به استخدام در دانشگاه اصفهان و عضويت در گروه زبان عربي اين دانشگاه درآمد.

گروه : علوم انساني
رشته : زبان و ادبيات عربي
گرايش : بلاغت و زبانشناسي
والدين و انساب : مرحوم پدر ايشان كريم خاقاني پس از پيروزي انقلاب اسلامي عهده دار مسئوليت‌هايي در سپاه پاسداران و بنياد شهيد بود. برادر ايشان علي خاقاني در عمليات محرم به فيض شهادت رسيد.
خاطرات کودکي : محمد خاقاني اصفهاني از آن دوران ميگويد :«سه ساله بودم كه پدرم در عالم رويا مرا به نماز جماعت پيامبر (ص) برد و ايشان به بنده تفضل كردند. عالم رباني آيت الله حاج آقا رحيم ارباب با شنيدن اين ماجرا و پيش گويي اسم بنده سفارشهايي به پدرم كردند. لذا پدرم مرا براي درس قرآن در 5 سالگي به مكتب فرستاد و من قرآن را پيش از يادگيري فارسي خواندم. تحصيلات مقدمات حوزوي را در كنار تحصيل در دبستان ادامه دادم.»
اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : در بين ده برادر و خواهر تنها او با عنايت ويژه پدر رشد علمي را به عنوان مشي زندگي برگزيده است.
تحصيلات رسمي و حرفه اي : ديپلم در رشته ادبي: سال 1355، با معدل 03/18
كارشناسي: در رشته زبان و ادبيات عرب، دانشگاه اصفهان، با بالاترين معدل فارغ التحصيلي در سال1363(92/19)؛
كارشناسي ارشد در همين رشته از دانشگاه تربيت مدرس در سال 1367. عنوان رسالة كارشناسي ارشد: بررسي جملات خبري و انشائي
دكتري در همين رشته از دانشگاه تهران در سال 1371.

مطالعات حوزوي :
فقه : لمعتين در حوزه علمية قم نزد آية الله عبايي خراساني؛
خارج فقه باب قضا در لبنان نزد آيه الله محمد حسين فضل الله؛
فلسفه : 2 سال درس اسفار نزد آيه الله جوادي آملي؛ درس اشارات و تنبيهات نزد آيه الله حسن زاده آملي.

خاطرات و وقايع تحصيل :

محمد خاقاني اصفهاني از آن دوران مي گويد: «همواره دانش آموز و دانشجوي ممتاز بودم. تمركز عجيبي هنگام مطالعه داشتم. براي هر امتحان فقط يك شب وقت مي گذاشتم. عليرغم استعداد رياضي و تجربي براي تكميل دروس حوزوي رشته ادبي و سپس رشته زبان عربي را انتخاب كردم.»
فعاليتهاي ضمن تحصيل : محمد خاقاني اصفهاني در دوره كارشناسي قبل از انقلاب جزو مبارزان فعال بود، و سه بار توسط گارد دانشگاه و ساواك دستگير و دوبار به زندان محكوم شده است. دوران محكوميت خود را در اصفهان به مدت 3 ماه و نيم در زندان اصفهان سپري كرده است.

استادان و مربيان : از استادان برجسته حوزوي محمد خاقاني اصفهاني ميتوان به آيه الله جوادي آملي، آية الله عبايي، آيه الله محمد حسين فضل الله و آيه الله حسن زاده آملي و از استادان دانشگاه مرحوم دكتر شهيدي، مرحوم دكتر موسوي بهبهاني، مرحوم دكتر هادي زاده، دكتر حريرچي و دكتر آيينه وند اشاره كرد.

همسر و فرزندان : همسر محمد خاقاني اصفهاني سركار خانم فخري مداحيان ليسانس شيمي و كارشناس ارشد فلسفه اسلامي دبير بازنشسته آموزش و پرورش و استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامي نجف آباد است وي داراي يك پسر و دختر ميباشد. پسر ايشان آقاي دكتر مهدي خاقاني داراي دكتراي حقوق جزا و جرم شناسي و دختر ايشان دانشجوي مهندسي كامپيوتر دانشگاه اصفهان است.

وقايع ميانسالي : شش بار افتخار حضور در جبهه و شركت در عمليات دارخوين و فتح المبين و خيبر. از وقايع آن دوران در زندگي محمد خاقاني اصفهاني است
مشاغل و سمتهاي مورد تصدي : مسئوليت قسمت ارشاد اداره گزينش آموزش و پرورش استان اصفهان : سالهاي 60 و 61
رياست دانشكده الهيات و معارف اسلامي واحد لبنان در شهرهاي بيروت و بعلبك در سالهاي73-78
رياست مركز زبانآموزي دانشگاه اصفهان : از 12/10/1379 تا 29/12/1380
مديريت گروه عربي دانشگاه اصفهان: در سالهاي تحصيلي 82-83 و 83-84
در بخش كارگروه ها :
دبير كارگروه علمي فناوري ستاد اجرايي نكوداشت اصفهان: پايتخت فرهنگي جهان اسلام در سال 2006.
رياست «كميته بين المللي حقوق زبانها و گفتگو» داراي پروانه كار بين المللي از اتحاديه اروپايي، ثبت شده در وزارت كشور اسپانيا به شماره 9563 به تاريخ 21 سپتامبر 2004 .
عضويت در شوراي اجرايي شبكه جهاني مترجمين عرب. ورياست كميته هاي گفتگوي تمدنها و حقوق زبانها. آدرس الكترونيك:
عضويت در لينگويستيكس ليست
عضويت در شوراي اجرايي شبكه ترانسليترز كافي.:
عضويت در شوراي مركزي «انجمن ايراني استادان زبان و ادبيات عربي» و مسؤول سايت مركزي انجمن با آدرس:
عضويت در كميته تحصيلات تكميلي گروه عربي از سال 1370 با ابلاغ شماره 181/ع مورخ 30/9/70 مدير گروه
عضويت در شوراي تخصصي گروه عربي از سال 1378 با ابلاغ شماره 1215/24 مورخ 16/8/78 رئيس دانشكده
عضويت در كميته تحصيلات تكميلي دانشكده زبانهاي خارجي دانشگاه اصفهان 80-81 با ابلاغ شماره 1095/24 مورخ 23/7/79 رئيس دانشكده.
عضويت در كميته سياستگزاري گروه عربي از 19/1/1380 با ابلاغ شماره 19/24 رئيس دانشكده.
عضويت در مركز فعاليتهاي قرآني دانشجويان وابسته به جهاد دانشگاهي واحد اصفهان، از 23/9/1382 با ابلاغ شماره 521/30/24ن رئيس مركز.
عضويت در كميته علوم انساني و هنر كميسيون نظارت وزارت علوم 1379 با ابلاغ شماره 39939/500 مورخ 27/10/79 دانشگاه صنعتي اصفهان.
عضويت در كميته فرابخشي كميسيون نظارت وزارت علوم 1379 با ابلاغ شماره 40647/500 مورخ 27/10/79 دانشگاه صنعتي اصفهان
عضويت در كميته تنظيم مبادلات فرهنگي بين دانشگاه اصفهان و دانشگاه هاي سه كشور عربي سوريه، لبنان و اردن ، بازديد و مذاكره با رؤساي دانشگاههاي كشورهاي مزبور.، اسفند1379
عضويت در شوراي مركزي زبان آموزي دانشگاه اصفهان: 79-80 با ابلاغ شماره 2015/24 مورخ 21/12/79 رئيس دانشكده.
رياست كميته ارزيابي دروني گروه عربي: 81-82 با ابلاغ شماره 18170/8 مورخ 8/11/81 معاون آموزشي دانشگاه اصفهان
رياست كميته علمي همايش بين المللي نقش زبان در گفتگوي تمدنها، اصفهان، ارديبهشت 1383.
عضويت در شوراي مشورتي مركز فرهنگ اسلامي شهر انچون كره جنوبي
عضويت در شبكه بين المللي مترجمان و زبانشناسان عرب
مديريت گروه عربي دانشگاه اصفهان: در سالهاي تحصيلي 82-83 و 83-84
عضويت در هيأت مميزه دانشگاه اصفهان از مهر 90

فعاليتهاي آموزشي : تدريس در آموزش و پرورش: از 1359 -شروع تدريس در دانشگاه اصفهان (حوزه معارف اسلامي) از سال 1362 تا 1367 -تدريس مكالمه عربي در حوزه علميه قم : سالهاي 63 و 64 - عضويت هيأت علمي نيمه وقت در دانشگاه آزاد اسلامي از:1378 -استخدام در دانشگاه اصفهان و عضويت در گروه زبان عربي اين دانشگاه : 1378 -تدريس به زبان عربي در شهرهاي بيروت و بعلبك لبنان در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد: از سال 1373 تا 1378 به مدت 5 سال. - تدريس دروس عربي در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد و دكتري در رشته زبان و ادبيات عربي، ادبيات فارسي و الهيات و معارف اسلامي تا كنون. و استاد راهنماي حدود 50 پايان نامه در مقاطع كارشناسي ارشد و دكترا
تدريس دروس منطق و فلسفه و كلام عرفان در مقاطع كارشناسي و كارشناسي رشته هاي فلسفه، و الهيات.

مراکزي که فرد از بانيان آن به شمار مي آيد : مسئول راه اندازي مجله علمي پژوهشي دانشكده زبانهاي خارجي دانشگاه اصفهان با ابلاغ رئيس اداره انتشارات دانشگاه اصفهان, و عضويت در هيأت تحريريه آن با ابلاغ رياست دانشگاه
• تأسيس و رياست انجمن بين المللي زبان عربي
• تأسيس و رياست دانشگاه آزاد اسلامي واحد خميني شهر : از سال67 تا 75
• تأسيس و سرپرستي دانشگاه آزاد اسلامي واحد لبنان : از 73 تا 78
• راه اندازي و سرپرستي چندين دوره آموزش زبان فارسي در لبنان با همكاري رايزني فرهنگي جمهوري اسلامي ايران: 73-78
• رياست دانشكده الهيات و معارف اسلامي واحد لبنان در شهرهاي بيروت و بعلبك در سالهاي73-78
• رياست مركز زبان‌‌آموزي دانشگاه اصفهان : از 12/10/1379 تا 29/12/1380
• تأسيس و رياست دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهركرد، و راه اندازي رشته هاي مترجمي زبان انگليسي و باستان شناسي وكارشناسي ارشد ادبيات فارسي : از 20/11/1380 تا 29/12/1381.
• مسؤول ترجمه و نظارت بر پرتال عربي دانشگاه اصفهان با ابلاغ رئيس دانشگاه 9/10/1391


ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره : 2. عضو هيأت تحريريه فصلنامه النهج ارگان بنياد نهج البلاغه
3. عضو هيأت تحريريه مجله ي بحوث في اللغة العربية وآدابها ارگان دانشكده زبانهاي خارجي دانشگاه اصفهان
4. عضو هيأت تحريريه مجله علمي كاوشي نو در معارف قرآن - گروه علوم قرآني دانشگاه اصفهان
5. عضوهيأت تحريريه مجله پژوهشنامه نقد ادب عربي دانشگاه شهيد بهشتي
6. عضو هيأت تحريريه مجله علمي پژوهشي كتاب قيّم، دانشگاه يزد از 10/9/89
7. عضو هيأت تحريريه دوفصلنامه علمي تخصصي : فقه و حقوق ارتباطات. پژوهشكده باقر العلوم(ع) قم.
8. عضو هيأت تحريريه مجله علمي پژوهشي ادبيات تطبيقي دانشگاه شهيد باهنر كرمان
9. عضو تحريريه مجله زبان و ادبيات عربي دانشگاه يزد

جوائز و نشانها : • دريافت جايزه و لوح تقدير از معاون وزير ارشاد بخاطر برگزيده شدن طرح پژوهشي (زبان عربي از منظر زبانشناسي نوين) در مسابقه نهمين دوره پژوهش فرهنگي برگزيده سال. تهران: 25/9/1383
• كسب رتبه اول كشوري در مسابقات شعر قرآن و عترت ويژة اعضاي هيأت علمي دانشگاه هاي كشور ، با ارائه شعر پژواك وحي، تهران: اسفند 1382
• برگزيده شدن قصايد عربي بنده جزو 15 شاعر برجسته در كنگره بين المللي ابن زيدون اندلسي در اسپانيا – قرطبه: 4 اكتبر 2004
• احراز رتبه سوم در بين 5 نفر برگزيده به عنوان استادان نمونه دانشگاه اصفهان از بين 480 نفر عضو هيأت علمي اين دانشگاه در سال 1384
• پژوهشگر برگزيده استاني و دريافت جايزه و لوح تقدير از استاندار اصفهان در هفته پژوهش آذر 90.
• انتخاب مجموعة ترنم وحي (ترجمه شعري سوره هاي جزء سي ام قرآن كريم) به عنوان اثر ويژه تأليفات قرآني در 29/2/1390 در دومين دوره مسابقات سراسري قرآن كريم در وزارت علوم.
• انتخاب دو قصيده عربي براي ارائه در دومين دوره جشنواره بهار شعر عربي، كويت مارس 2006

آثار :

 1  Evidences (بينات به فرانسه)،با ترجمه د. عقيل الشيخ حسين، دار الهادي، بيروت، 1999
     
2  Relativism in Physics and Philosophy  ويژگي اثر : با ترجمه آقاي پيام عباسي, اصفهان: انتشارات اركان, پاييز 1384

3  أصفهان في الماضي والحاضر والمستقبل. به مناسبت انتخاب اصفهان به پايتختي فرهنگي جهان اسلام در سال  2006-   ويژگي اثر : انتشارات دانشگاه علمي وكاربردي و ستاد نكوداشت اصفهان

4  أصول الإدارة العامة (ترجمه كتاب: اصول ومباني مديريت)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، 1380
     
5  أمر بين أمرين(ثنائيات الإنسان والكون)، دار الهادي، بيروت، 1999
     
6  اخلاق و فناوري  - ويژگي اثر : دفتر تبليغات حوزه علميه قم واحد اصفهان. 1389

7  اصفهون نصفي جهون، ويژگي اثر : حاوي مثنوي 270 بيتي در وصف اصفهان با لهجة اصفهاني.، چاپ جهاد دانشگاهي اصفهان، ارديبهشت 84

8  الألسنيه العربيه  -   ويژگي اثر : نشر دار جرير. اردن. عمان. 2012

9  المفردات الأجنبية في العربية والفارسية، دار الروضة، بيروت، 1998
     
10  بينات (چاپ دوم با تعليقات)  ويژگي اثر : دار الهادي، بيروت 1999

11  بينات (چاپ سوم با تعليقات)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، 1378
     
12  پژواك وحي - ويژگي اثر : الفيه اي به زبان فارسي متشكل از 1000 بيت با يك قافيه و يك رديف (كه 4 برابر بزرگترين قصيده مردّف در تاريخ ادبيات فارسي است). نشر جهاد دانشگاهي مركز اصفهان. 1384

13  جلوه هاي بلاغت در نهج البلاغه، بنياد نهج البلاغه، تهران،  -1376-  ويژگي اثر : اين كتاب به عنوان كتاب درسي در برخي دانشكده ها تدريس مي شود و منبع آزمون كارشناسي ارشد دانشگاه پيام نور در رشته نهج البلاغه معرفي شده است.

14  دنياي من -  ويژگي اثر : مجموعه شعر فارسي و عربي، زير چاپ

15  ديوان خاقاني -  ويژگي اثر : نشر پيام علوي. 1389

16  راز آيينه -  ويژگي اثر : (مجموعه اشعار عربي و فارسي)، انتشارات جهاد دانشگاهي اصفهان، 1380

17  سيبويه؛ مبتكر نظام چند ارزشي جمله در جهان اسلام.فصل 33 از كتاب سيبويه پژوهي. -   ويژگي اثر : خانه كتاب. آبان 1391

18  عروض الخليل بن أحمد الفراهيدي -  ويژگي اثر : كميسيون ملي يونسكوي عمان. 2007

19  غلبه بر خوف (ترجمه كتاب : كيف نقهر الخوف)، جهاد دانشگاهي تهران،1366
     
20  فرهنگ رسانه، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي ، تهران ، 1377
     
21  لغة الإعلام في الصحافة العربية والفارسية، دار الروضة، 1997
     
22  نسبي‌گرايي در فيزيك و فلسفه، انتشارات جهاد دانشگاهي اصفهان، 1380
     
23  نقد كتابهاي عربي دوره راهنمايي -  ويژگي اثر : مشترك با آقاي محمد اجاقي. نشر ادب امروز. بهار 1390