ارختئوم erexteum
ارختئوم (Erechtheum)، معبدی از مرمر در آکروپولیس (Acropolis) آتن که از شاهکارهای معماری یونان باستان است. این معبد، در سالهای بین 420 – 409 قم ساخته شد، ولی به علت حریق، کار ساختمان آن تا 393 قم، ادامه یافت. بعضی، طراح آن را منسیکلس (Mnesicles) معمار میدانند. ستونهای آن عالیترین نمونههای سبک یونیائی یونانی است. در دوران سلطنت یوستینیانوس (Justinianus)، ارختئوم به کلیسا تبدیل شد و در 1458، که آتن به دست ترکان عثمانی افتاد، تبدیل به حرمسرا گردید. در 1806، تامس بروس (Bruce)، ملقب به هفتمین «ارل آوالگین» یکی از کاریاتیدها (Caryatids) و نیز یکی از ستونهای شرقی معبد را به انگلستان برد و سنگهایی به شکل این دو ستون تراشیده و به جای آنها گذاشتند. معبد ارختئوم در 1816، به دولت انگلیس فروخته شد و دو ستون و دیگر آثارش را به موزهی بریتانیا بردند. این معبد، در انقلاب سال 1827، یونان آسیب فراوان دید. در 1838، مرمّت برخی از قسمتهای آن آغاز شد. بر بالای پلههای آکروپولیس، منسیکلس مدخلی بزرگ به سبک دروازههای موکنایی بنا کرد که دارای پنج مدخل کوچکتر بود. در جلو هر یک رواقی ستوندار به سبک دوریک قرار داشت. در داخل این دروازهها و در سمت چپ، معبد ارختئوم بنا شده بود که به نحوی شگفتانگیز سبک شرقی داشت. بنای این معبد با جنگ مصادف شد، هنگامی که آتن بر اثر نبرد آیگوس پوتاموس (Jegos Potamus) دچار فقر و آشفتگی گردید، هنوز بیش از نیمی از آن ساخته نشده بود. آغاز بنای آن پس از مرگ پریکلس (Pericles) بود. محافظهکارانی که از انتقام قهرمانان باستانی بیم داشتند، مشوّق این کار بودند. زیرا عقیده بر این بود که ارختئوس (Erechtheus) و سکروپس (Cecrops)، حتی آتنا (Athena) که معبدی کهنتر داشت، و مارهای مقدسی که همواره بر آنجا میگشتند، از اینکه معبد پارتنون (Parthenon) بر جایگاه دیگری بنا شده بود، خاطری آزرده داشتند و درصدد بودند که از آتن انتقام بستانند. اغراض گوناگونی که از بنای این عمارت در میان بود در نقشهی آن تأثیر کرد و وحدتش را برهم زد. یک جناح آن به شهر آتنا تعلق یافت و مجسمهی قدیمی وی در آن جای گرفت و جناح دیگر ویژهی ارختئوس و پوزئیدون (Poseidon) شد. محراب، به جای آنکه با یک ردیف ستون وحدتبخش احاطه شود، در میان سه روابط مجزا قرار گرفته بود. در محراب پیکرهی اولیهی آتنا قرار داشت که از چوب ساخته شده و به اعتقاد مردم مقدس از آسمان فرود آمده بود. چراغ بزرگی که هرگز شعلهاش نمیمرد نیز در این محراب جای داشت. در جنگ استقلال یونان (1830 – 1831)، آکروپولیس دوباره به توپ بسته شد و قسمت وسیعی از ارختئوم ویران گشت.
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}