ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14
محمدرضا مهدوی کنی (زاده ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ - درگذشته ۲۹ مهر ۱۳۹۳ در ۸۳ سالگی) روحانی شیعه، سیاست‌مدار ایرانی و سومین رئیس مجلس خبرگان رهبری بود. او دبیر کلی جامعه روحانیت مبارز (مهم‌ترین حزب اصول‌گرای ایران) را بر عهده داشت. وی همچنین رئیس دانشگاه امام صادق و استاد درس اخلاق اسلامی این دانشگاه نیز بود.

وی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ از روحانیون مخالف حکومت پهلوی بود و پس از انقلاب یکی از ۵ روحانی بود که هستهٔ اصلی شورای انقلاب را تشکیل می‌دادند. پس از آن به عنوان وزیر کشور (در دولت‌های شورای انقلاب، رجایی و دکتر باهنر) و کفیل نخست‌وزیر (پس از ترور رجایی و باهنر) بوده‌است و در همین دوره از سوی سید روح‌الله خمینی مأمور به تشکیل کمیته‌های انقلاب و ساماندهی آن‌ها گردید.
وی تا سال ۱۳۴۰ نزد استادانی چون شیخ علی اکبر برهان حاج شیخ عبدالجواد سده‌ای (جبل عاملی)، نعمت‌الله صالحی نجف آبادی، صدوقی، سلطانی، مجاهدی، رفیعی قزوینی، شعرانی، علامه طباطبایی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید روح‌الله خمینی و گلپایگانی تحصیل کرد.

طبق قانون، تولیت این دانشگاه یا بر عهده ولی فقیه بوده یا به امر وی، بر عهدهٔ نمایندهٔ اوست. در زمان حیات سید روح‌الله خمینی، این امر به آیت‌الله منتظری که جزو هیئت امناء و هیئت مؤسس دانشگاه نیز بودند تفویض گردید و سپس با اجماع نظر هیئت امناء و همچنین آقای منتظری به عنوان یکی از اعضای حقیقی هیئت امناء و همچنین عضو حقوقی آن هیئت، تحت عنوان ریاست عالیه مادام العمر و تولیت دانشگاه و موقوفات وابسته، بر انتخاب آیت‌الله مهدوی کنی به ریاست دانشگاه این مسئولیت بر عهدهٔ وی قرار گرفت.

سمت‌ها
مهدوی کنی پس از پیروزی انقلاب سمت‌های مختلفی را عهده‌دار بوده‌است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
عضویت در حلقه اولیه شورای انقلاب از طرف سید روح‌الله خمینی
عضویت در کمیته استقبال از سید روح‌الله خمینی
سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی (به عنوان اولین نهاد انقلابی مسلح برای حفظ انقلاب به پیشنهاد آیت‌الله مطهری و دستور سید روح‌الله خمینی)
عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی (دو مرتبه)
نمایندگی سید روح‌الله خمینی در هیئت حل اختلاف مسؤولان نظام و چندین مأموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
وزارت کشور در کابینه‌های رجایی و باهنر
نخست‌وزیری پس از ترور محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر
عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی به حکم سید روح‌الله خمینی
عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حکم سید روح‌الله خمینی و سید علی خامنه‌ای
مسؤولیت ستاد کمک‌رسانی به مردم مناطق بمباران شده
عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
عضو مجلس خبرگان رهبری
مؤسس، بنیان‌گذار و دبیرکل جامعه روحانیت مبارز
رئیس دانشگاه امام صادق
تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته، به حکم سید روح‌الله خمینی
رئیس مجلس خبرگان رهبری.
 
دیدگاه‌ها
وی دربارهٔ نظارت بر رهبری گفته‌است که:
نظارت به این معنا نیست که ما بخواهیم از رهبری اشکال بگیریم. نظارت ما همان نظارت حراستی است که در دعای عهد آمده‌است، البته ما نمی‌گوییم اشتباه وجود ندارد اما معتقدیم که نظارت بر رهبری همان حراست از رهبری است.

وی «حراست از رهبری» را این گونه توضیح می‌دهد:
البته گاهی ممکن است حفظ به معنی تذکر باشد، اما این به مفهوم از بین بردن همه حرمت‌ها و چارچوب‌ها نیست.
 
زندگی شخصی
مهدوی کنی در سال ۱۳۳۸ با همسرش که در آن زمان ۱۱ ساله بود ازدواج کرد. او دو دختر و یک پسر داشت. دختر بزرگ او مریم، دکترای فقه دارد و عضو هیئت علمی دانشگاه است و با ابراهیم انصاریان ازدواج کرده‌است که در دوره ریاست مهدوی کنی بر مجلس خبرگان رئیس دفتر او را بر عهده داشت. دختر دیگر او مهدیه دارای دکترای تاریخ اسلام و همسر سید مصطفی میرلوحی است که او نیز مدتی ریاست دفتر مهدوی کنی را بر عهده داشت. پسر مهدوی کنی، محمد سعید، روحانی و دارای دکترای ارتباطات است و با دختر سید محمد علی شهیدی محلاتی وصلت کرده‌است. او پس از مرگ پدرش ریاست دانشگاه امام صادق را بر عهده دارد.
 
آثار
از آثار وی تاکنون کتاب‌های نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن، بیست گفتار و شرح دعای افتتاح منتشر شده‌است.
کتاب نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی (کتاب سال جمهوری اسلامی ایران که تاکنون بیش از سی بار تجدید چاپ شده‌است)
کتاب اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن
کتاب بیست گفتار
کتاب شرح دعای افتتاح
تقریرات درس‌های خارج فقه بروجردی و روح‌الله خمینی
تدریس خارج فقه در دانشگاه و مدرسه علمیه مروی برای دانشجویان و طلاب دوره‌های عالی
تدریس آیات‌الاحکام در مدرسه مروی و آیات اقتصادی در دانشگاه امام صادق
تدریس دوره‌های اخلاق اسلامی در دانشگاه امام صادق و حوزه علمیه مروی
صدها سخنرانی علمی در محیط‌های حوزوی و دانشگاهی و رسانه‌های عمومی
راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری
تقدیر از مجموعه فعالیت‌های اثر بخش ایشان در نشر علم در دومین جشنواره بین‌المللی علوم انسانی و اسلامی فارابی
هم‌چنین خاطرات وی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده‌است.

درگذشت
محمدرضا مهدوی کنی از ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ در پی حمله قلبی به کما رفت و در تاریخ ۲۹ مهر ۱۳۹۳ درگذشت. محمدرضا مهدوی کنی، که حدود پنج ماه به علت عارضه قلبی در کما به سر می‌برد، صبح روز سه‌شنبه، ۲۹ مهرماه ۱۳۹۳ در ساعت ۹ صبح در بیمارستان رجایی، در سن ۸۳ سالگی درگذشت. وی روز چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۳ پس از شرکت در مراسم سالروز درگذشت سید روح‌الله خمینی، بر اثر عارضه قلبی به کما رفته و مدتی در بیمارستان بهمن تهران و سپس بیمارستان دولتی رجایی بستری بود. مراسم خاکسپاری وی در روز پنج‌شنبه، ۱ آبان همان سال، انجام شد و پس از نماز میت توسط آیت الله سید علی خامنه‌ای بر سر پیکر وی که در دانشگاه تهران انجام گرفت، پیکر وی، طبق وصیتش در آرامگاه شاه عبدالعظیم دفن شد. در مراسم خاکسپاری وی، تعداد زیادی از مردم و مقامات سیاسی و نظامی ایران حضور داشتند.

منبع:
fa.wikipedia.org