احمد پایانی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14

خلاصه زندگی نامه

آیت ‌الله شیخ احمد پایانی در 5 رمضان 1346 ه.ق برابر با 5 اسفند 1306 خورشیدی در اردبیل، دیده به جهان گشود. احمد دوران کودکی را به فراگیری قرآن و فنون تجوید و قرائت قرآن در مکتب‌خانه گذراند و با برخی متون فارسی همچون: گلستان و نصاب الصبیان آشنا گردید. وی پس از آن به مدرسه دولتی رفت و تحصیلات ابتدایی را در آنجا به پایان رسانید.

وی در سال 1319 خورشیدی برای فراگیری علوم دینی، راهی مدرسه علمیه «ملا ابراهیم» اردبیل شد و در آنجا، مقدمات حوزوی را آموخت. این دوره با زمامداری حزب ضد دینی «دموکرات» در آذربایجان هم‌زمان گشته و فقر، ناامنی، قحطی و استبداد حکومت توده‌‌ای‌ها، زندگی را بر همگان دشوار ساخته بود. با این حال، وی پس از سرنگونی حکومت خودخوانده پیشه‌وری در آذربایجان، به لباس مقدس روحانیت ملبّس گردید و در سال 1326 خورشیدی رهسپار قم گردید.

در قم، از محضر استادان بزرگواری همچون سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا محمد مجاهدی تبریزی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی بهره برد. هم‌زمان با آن، به تدریس کتاب‌های حاشیه ملا عبدالله و معالم الاصول همت گماشت. همچنین از درس خارج فقه و اصول آیات عظام: سید محمد حجت کوه‌کمری، سید حسین بروجردی، سید محمد محقق داماد، امام خمینی، سید محمدرضا گلپایگانی و سید کاظم شریعتمداری بهره‌مند گردید.

با آغاز نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی، آیت ‌الله پایانی از آن پشتیبانی کرد. وی هم‌گام با دیگر مدرسین حوزه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را تشکیل داد و نام وی همواره در اعلامیه‌های انقلابی این جامعه بر ضد رژیم شاه به چشم می‌خورد. از این ‌رو، چندین بار از سوی نیروهای امنیتی رژیم پهلوی، بازداشت شد.

وی همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از همراهی با امام امت دریغ نورزید. با این حال، تبلیغ، تدریس و پژوهش‌ را نیز پی گرفت. ویژگی برجسته وی، تدریس دروس سطح بود، و با اینکه مدرسی برجسته بود و برخی، این کار را کسر شأن ایشان می‌دانستند، ولی وی بر این نکته پافشاری می‌کرد که در این دوره، طلبه‌ها نیازمند آموزش هستند. تدریس طولانی دروسی همچون مکاسب و تسلط ایشان بر این کتاب، همه شاگردان را جذب کلاس درس وی می‌ساخت.

آیت‌الله پایانی پس از سال‌ها  تلاش علمی در 26 اسفند ماه 1375 خورشیدی برابر با 6 ذی القعده 1417 ه.ق، در 71 سالگی به دیار باقی شتافت. پیکر پاکش پس از نمازگزاردن آیت ‌الله سید موسی شبیری زنجانی، در جوار مرقد استادش آیت‌ الله محقق داماد در صحن مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپرده شد.
 

شناسه اطلاعاتی

- شهر محل سکونت: قم
- درجه علمی: اجتهاد
- مذهب: تشیع
- ملیت: ایرانی

تحصیلات

مقدمات

- ادبیات عرب، اردبیل
 

سطح

- رسائل: سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، قم
- کفایه: میرزا محمد مجاهدی تبریزی، قم
- مکاسب: میرزا محمد مجاهدی تبریزی، قم
- کفایه: سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، قم
 

خارج فقه و اصول

- فقه: سید محمد حجت کوه کمره‌ای، 1370 ـ 1373 هـ .ق، 2 سال، قم
- فقه: سید حسین بروجردی، قم
- فقه و اصول: سید محمد محقق داماد، 1 دوره، قم
- فقه و اصول: امام خمینی، قم، سید محمدرضا گلپایگانی، قم، سید محمدکاظم شریعتمداری، قم)
 

اساتید

- آیت ‌الله سلطانی طباطبایی
- آیت ‌الله محقق داماد
- آیت ‌الله مجاهد تبریزی
- آیت ‌الله گلپایگانی
- آیت ‌الله مرعشی نجفی
- امام خمینی (ره)
- آیت ‌الله حجت کوه‌کمره‌ای
- آیت ‌الله شریعتمداری
- آیت ‌الله بروجردی
 

سمت ها و فعالیت ها

سمت ها

- عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
- مدرس حوزه علمیه قم
 

فعالیت ها

- تبلیغ و سخنرانی، 1325 ـ 1358 خورشیدی، آق بولاغ خلخال، اردبیل، مراغه، ارومیه، گرمی، هشتپر تالش، تبریز
- استنساخ جامع الروات اردبیلی به دستور آیت‌الله العظمی سید حسین بروجردی
- حضور فعال در شکل‌گیری جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
- دستگیری به دست نیروهای امنیتی رژیم پهلوی

نگاشته ها، آثار و دیدگاه ها

مقاله و رساله

- رسالة فی بیع فضولی ـ (در مجموعه مقالات کنگره محقق اردبیلی به چاپ رسید)
- رسالة فی احکام الاراضی و اقسامها، فقه، عربی ـ (در مجموعه مقالات کنگره محقق اردبیلی به چاپ رسید)

تقریرات

- تقریر درس فقه (بیع) آیت‌الله العظمی سید محمد حجت کوه‌کمری؛
- تقریر درس فقه آیت‌الله العظمی سید حسین بروجردی.
 

حاشیه، پاورقی، تعلیقه و مقدمه

- حاشیه بر کفایه، مرحوم آخوند خراسانی، اصول
- حاشیه بر مکاسب، شیخ انصاری، فقه (بیع و مکاسب)
- ارشاد الطالب الی حقایق المکاسب، شرح کتاب مکاسب، تا خیارات شیخ انصاری، 3 جلد
- تنظیم فهرست جامع الشتات، میرزای قمی
 

نگاشته های علمی

- در کلاس درس استاد، تقریر درس مکاسب، رضا محمودی، 3 جلد
- در محضر شیخ انصاری، تقریر، جواد فخار طوسی، (محرمه؛ 9 جلد، بیع، 8 جلد؛ خیارات 9 جلد)

از نگاه دیگران و آثار مرتبط با ایشان

از نگاه دیگران

- آیت ‌الله علی احمدی میانجی: «قهراً جایشان خالی مانده و این ضرری بود (که) به حوزه‌ها وارد شد».
- آیت ‌الله جعفر سبحانی: «ایشان چراغ‌هایی را تربیت کرده‌اند که هر کدام می‌توانند افق بزرگی را روشن کنند».
- آیت ‌الله ناصر مکارم شیرازی: «(ایشان) از چهره‌های درخشان حوزه و از مدرسین والا مقام (بود)».
 

آثار مرتبط

- بر بی‌کران فضایل، گروهی از نویسندگان، فارسی، 1376.

منبع: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما