سهراب سپهری

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

شاعر، نقاش. تولد: 15 مهر 1307، كاشان. درگذشت: 3 اردیبهشت 1359، تهران. سهراب سپهرى پس از طى تحصیلات شش ساله‏ى ابتدایى در دبستان خیام كاشان (1319) و متوسطه در دبیرستان پهلوى كاشان (خرداد 1322) و به پایان رساندن دوره‏ى دو ساله‏ى دانشسراى مقدماتى پسران (خرداد 1344)، در آذر 1325 به استخدام اداره‏ى فرهنگ كاشان درآمد. در شهریور 1327 در امتحانات ششم ادبى شركت نمود و دیپلم دوره‏ى دبیرستان خود را دریافت نمود. سپس به تهران آمد و در دانشكده‏ى هنرهاى زیباى تهران به تحصیل پرداخت و همزمان به استخدام شركت نفت در تهران درآمد كه پس از هشت ماه كار استعفا داد. سپهرى در سال 1330 نخستین مجموعه شعر نیمایى خود را به نام مرگ رنگ انتشار داد در سال 1332 از دانشكده‏ى هنرهاى زیبا فارغ‏التحصیل شد و به دریافت نشان درجه‏ى اول علمى نیز نایل آمد. در همین سال در چند نمایشگاه نقاشى در تهران شركت نمود و نیز دومین مجموعه اشعار خود را با عنون زندگى خواب‏ها منتشر كرد. آنگاه به تأسیس كارگاه نقاشى همت گماشت. در آذر 1333 در اداره‏ى كل هنرهاى زیبا (فرهنگ و هنر) در قسمت موزه‏ها شروع به كار كرد و در ضمن در هنرستان‏هاى هنرهاى زیبا نیز به تدریس مى‏پرداخت. در مهر 1334 ترجمه اشعارى ژاپنى از وى در مجله‏ى «سخن» به چاپ رسید. در مرداد 1336 از راه زمینى به كشورهاى اروپایى سفر كرد و به پاریس و لندن رفت. ضمنا در مدرسه‏ى هنرهاى زیباى پاریس در رشته‏ى لیتوگرافى نام‏نویسى نمود. وى همچنین كارهاى هنرى خود را به معرض نمایش گذاشت. حضور در نمایشگاه‏هاى نقاشى همچنان تا پایان عمر وى ادامه داشت. وى سفرهاى دیگرى به كشورهاى جهان نمود. از آن جمله است سفر به ایتالیا (وى از پاریس به ایتالیا مى‏رود)، سفر به ژاپن (توكیو در مرداد 1339) براى آموختن فنون حكاكى روى چوب كه موفق به بازدید از شهرها و مراكز هنرى ژاپن نیز مى‏شود، سفر به هندوستان (1340)، سفر مجدد به هندوستان (1342، بازدید از بمبئى، بنارس، دهلى، اگره، غارهاى آجانتا، كشمیر)، سفر به پاكستان (1342، تماشاى لاهور و پیشاور)، سفر به افعانستان (1342، اقامت در كابل)، سفر به اروپا (1344، مونیخ و لندن)، سفر به اروپا (1345، فرانسه، اسپانیا، هلند، ایتالیا، اتریش)، سفر به آمریكا و اقامت در لانگ آیلند (1349 و شركت در یك نمایشگاه گروهى و سپس سفر به نیویورك)، سفر به پاریس و اقامت در «كوى بین‏الملى هنرها» (1352)، سفر به یونان و مصر (1353). سهراب سپهرى مدتى در اداره‏ى كل اطلاعات وزارت كشاورزى با سمت سرپرست سازمان سمعى و بصرى در سال 1337 مشغول به كار شد. از مهر 1340 نیز شروع به تدریس هنركده‏ى هنرهاى تزیینى تهران نمود. در اسفند همین سال بود كه از كلیه‏ى مشاغل دولتى به كلى كناره‏گیرى كرد. از جمله نمایشگاه‏هاى نقاشى كه یا سهراب سپهرى در آنجا حضور داشت، یا نمایشگاه انفرادى وى بودند، مى‏توان به موارد زیر اشاره كرد: اولین دوسالانه تهران (فروردین 1337)، دوسالانه‏ى ونیز (خرداد 1337)، دوسالانه‏ى دوم تهران (فروردین 1339، برنده‏ى جایزه‏ى اول هنرهاى زیبا)، نمایشگاه انفرادى در تالار عباسى تهران (اردیبهشت 1340)، نمایشگاه انفرادى در تالار فرهنگ تهران (خرداد 1341، دى 1341)، نمایشگاه گروهى در گالرى گیل گمش (تهران، 1342)، نمایشگاه انفرادى در استودیو فیلم گلستان (تهران، تیر 1342)، دو سالانه‏ى سان پاولو (برزیل، 1342)، نمایشگاه گروهى هنر معاصر ایران (موزه‏ى بندر لوهاور، فرانسه، 1342)، نمایشگاه گروهى گالرى نیالا (تهران، 1342)، نمایشگاه انفرادى در گالرى صبا (تهران، 1342)، نمایشگاه گروهى در گالرى بورگز (تهران، 1344)، نمایشگاه انفرادى در گالرى بورگز (تهران، 1344)، نمایشگاه انفرادى در گالرى سیحون (تهران، بهمن 1346)، نمایشگاه گروهى در گالرى مس تهران (1347)، نمایشگاه جشنواره روایان (فرانسه، 1347)، نمایشگاه هنر معاصر ایران در باغ مؤسسه‏ى گوته (تهران، خرداد 1347)، نمایشگاه دانشگاه شیراز (شهریور 1347)، جشنواره بین‏المللى نقاشى در فرانسه (وى در این جشنواره به اخذ امتیاز مخصوص نایل آمد، 1348)، نمایشگاه گروهى در بریج همپتن آمریكا (1349)، نمایشگاه انفرادى در گالرى بنسن نیویورك (1350)، نمایشگاه انفرادى در گالرى لیتو (تهران، 1350)، نمایشگاه انفرادى در گالرى سیروس (پاریس، 1351، این نمایشگاه در همین سال به گالرى سیحون تهران انتقال یافت)، اولین نمایشگاه هنرى بین‏المللى تهران (دى 1353)، نمایشگاه انفرادى در گالرى سیحون (1354)، نمایشگاه هنر معاصر ایران در «بازار هنر» (بال، سوییس، خرداد 1355)، نمایشگاه انفرادى در گالرى سیحون (1357). سهراب در آغاز كار شاعرى زیر تأثیر شعرهاى نیما بود و این تأثیر در مرگ رنگ به خوبى مشهور است و در آثار بعدى او كم‏كم كارش شكل مى‏گیرد و شعرش با دیگر شاعران هم دوره‏ى خویش ممتاز مى‏گردد. از جمله مجموعه شعرهاى دیگر سهراب سپهرى مى‏توان به این عنوان‏ها اشاره نمود: آواز آفتاب (1340)؛ شرق اندوه (1340)؛ حجم سبز (1346)؛ هشت كتاب(1356). برخى از اشعار وى در سال‏هاى 1344 و 1345 در فصلنامه‏ى «آرش» به چاپ رسید. سهراب سپهرى در اردیبهشت سال 1358 در بیمارستان پارس تهران به سبب سرطان درگذشت. طبق وصیت خودش، پیكر وى در صحن شرقى امامزاده على‏محمد باقر (ع) در قریه مشهد اردهال در كاشان (این صحن معروف به صحن سردار است) به خاك سپرده شد.