اسماعیل جلایر

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 13 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(وف 1290/1285 ق)، نقاش رنگ و روغن، قلمدانكار و خطاط. نقاشى را در مدرسه‏ى دارالفنون و زیر نظر زبده‏ترین استادان زمان خود آموخت. در اغلب رشته‏هاى هنرى، از قبیل: آبرنگ و سیاه‏قلم و نقطه‏پردازى و شبیه‏سازى پراستعداد بود. آثار رنگ و روغنى خود را با رنگهاى شاد و زنده تصویر مى‏كرد و بعضى اوقات از رنگ سیاه و سفید استفاده مى‏كرد و رنگ و روغن را به روش سیاه‏قلم مى‏ساخت. وى زمینه‏ى آثار خود را با گل و برگهاى شاد و زنده و ابتكار مخصوص پر مى‏كرد. در خطاطى نیز روش خاصى داشت. و از روى خطوط میرزا غلامرضا خوشنویس باشى مشق و با قلم‏مو نقاشى مى‏كرد. به خاطر اعتقاد باطنى خاصى كه به حضرت على (ع) داشت، موضوعات هنرى را از بین اقطاب و اخوان صفا و قلندران پاكباخته انتخاب و ترسیم مى‏كرد. وى شاگردان بسیارى را تربیت كرد و از آن جمله: على‏اكبر مصور معروف به حجار. از آثار وى: تابلوى «ذبح اسماعیل»، در اندازه‏ى بزرگ كه تصویر خیالى ابراهیم و اسماعیل و شمارى چند از فرشتگان را نقش‏بندى كرده و با نبوغ هنرى خود جنبه‏ى ملكوتى چشم‏گیرى به آن تابلو داده است. و این اثر عالى جزو آثار فاخر تزیینى مى‏باشد؛ مجلس چایخورى مانند، قصه‏ى معروف یوسف و زلیخا، با رقم: «اسمعیل- غرض نقشى است كز ما باز ماند»؛ دو تابلوى زیبا، به خط نستعلیق استادانه شش دانگ با نام والقاب امین‏السلطان اتابك، با رقم:«اسماعیل»؛ شمایل آبرنگ امیرالمؤمنین با حسنین، با: «رقم كمترین فدویان اسماعیل جلایر»؛ تصویر رنگ و روغن میرزا حسین‏خان سپهسالار بر روى اسب كه صورت تصویر را در شیوه‏ى امپرسپونیسم و با تكه رنگهاى گوناگون تصویر كرده است، با رقم: «عمل نقاش دولت علیه ایران اسمعیل بن المرحوم حاج زمان خان جلایر». در «احوال و آثار نقاشان» به پانزده اثر دیگر وى نیز اشاره شده است.