ناصرالدین ابوالحسن امیرخسرو دهلوی
ملیت : ایرانی
-
قرن : 8
منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
(725 -651 ق)، عارف، شاعر و موسیقیدان. از امراى قبیلهى لاچین از تركان ختایى ماوراءالنهر ساكن كش بود. پدرش در روزگار حمله و استیلاى مغول به هندوستان رفت، و به خدمت شمسالدین التتمش رسید و در سلك امراى او درآمد و مدتى سمت امیرالامرائى یافت. در قصبهى پیتالى ساكن شد و با دختر عمادالملك ازدواج نمود. در كودكى امیر خسرو به شرف دستبوس نظامالدین محمد دهلوى معروف به «نظام اولیاء» از كبار مشایخ چشتیه رفت و از آن پس تا پایان حیات ارادت خود را نسبت به آن پیر حفظ كرد و خود در شمار بزرگان سلسلهى عرفاى چشتیه در آمد. امیرخسرو در خدمت سلطان المشایخ با خواجه حسن دهلوى شاعر معروف و ضیاءالدین بن رجب برنى مؤلف تاریخ «فیروز شاهى» آشنایى یافت. در همان حال به تعلّم علوم ظاهرى نیز سرگرم بود، و با بسیارى از علوم متداول زمان آشنا گشت. چون به حد رشد رسید به دربار غیاثالدین بلبن راه یافت و بعضى از امراء او مانند ملك چهجو را مدح گفت. سپس به خدمت پسر بزرگ غیاثالدین بلبن درآمد. وى بعد از فوت غیاثالدین بلبن در سال 686 ق ملازم درگاه معزالدین كیقباد و سپس مقرب درگاه جلالالدین فیروزشاه خلجى شد و مانند پدر و برادر خود در زمرهى امرا درآمد و عنوان «امیر» گرفت و به «امیرخسرو» اشتهار یافت. در دستگاه سلاطین دهلى یعنى ركنالدین ابراهیم، علاءالدین محمد، شهابالدین عمر، قطبالدین مباركشاه و تغلق شاه مغزز و محترم بود. در سفر تغلق شاه به بنگاله همراه او بود و در بازگشت پس از آن كه شنید شیخ نظامالدین اولیاء درگذشته. ترك خدمت گفت و به دهلى رفت در جوار قبر مرشد خود مقیم شد. هرچه داشت به بینوایان بخشید و بعد از شش ماه درگذشت. و در جوار نظاماولیاء به خاك سپرده شد. امیر از بزرگترین شاعران ایرانى هندوستان بود و به همین جهت به او لقب سعدى هندوستان دادهاند. وى علاوه بر اطلاعات وسیع از زبانهاى فارسى و تركى و عربى به زبان هندى آشنایى داشت و در موسیقى هندى و یارانى نیز ماهر و توانا بود. آثار وى: «دیوان» امیرخسرو شامل انواع مختلف شعِر مثنوىهاى. «پنج گنج» «ثمانیهى خسرویه» مثنوى هشتگانه؛ «اعجاز خسروى» در فن انشاء؛ «خزاین الفتوح»، معروف به «تاریخ علایى».
تازه های مشاهیر
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}