محمد مهدی بحر العلوم

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 12 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(1212 -1155 ق)، فقیه، محدث، مفسر و مجتهد. وى در كربلا به دنیا آمد. هنوز به هفت سالگى نرسیده بود كه خواندن و نوشتن را فراگرفت و سطوح اولیه را در مدت سه یا چهار سال تمام كرد و هنوز، به دوازده سالگى نرسیده بود كه در محضر والدش به تحصیل خارج اصول پرداخت و از محضر وحید بهبهانى و شیخ یوسف بحرانى نیز استفاده كرد. بحرالعلوم به پانزده سالگى نرسیده بود كه به درجه‏ى اجتهاد نائل شد و استادانش به اجتهاد او شهادت دادند. سپس به نجف رفت و در درس علماء نجف حضور یافت و مشهور شد. پس از چندى به بروجرد رفت. در اواخر سال 1193 ق مجددا به نجف اشرف مراجعت كرد. وى چنان بر احكام آن مذاهب تسلط علمى داشت كه اهل سنت او را از خود مى‏دانستند. درباره‏ى وى گفته‏اند كه از كسانى كه به آخرین مرحله‏ى ترقى رسیده و در فضایل ادبى و علوم عقلى و نقلى بر همگان فائق آمده است. او در شعر و ادب نیز گوى سبقت را از دیگران ربوده، منظومه‏ى فقهى او شاهد زنده است. برخى از آثار وى: «مصابیح»، در فقه؛ «تحفة الكرام»، در تاریخ مكه و بیت الحرام؛ «رساله در عصیر عنبى»؛ «الفوائد الرجالیه»؛ «شرح باب حقیقة و مجاز»؛ «فوائد اصولیه»؛ «رساله در مناسك حج و عمره»؛ «رساله در قواعد احكام مشكوك»؛ «رساله در انفعال آب قلیل»؛ «الدرة البهیة»، در نظم بعضى مسائل اصولیه؛ «دیوان» شعر، در مدح و رثاء اهل البیت. بحرالعلوم علاوه بر آثار علمیه و تألیفات نفیسه، آثار بنایى و خدمات مذهبى و اجتماعى نیز دارد كه برخى از آنها عبارتند از: تعیین مشاعر حج و مواقیت احرام، بنا سور مسجد كوفه، بناء حجرات در اطراف مسجد كوفه، بناء مأذنه‏ى صحن علوى؛ تجدید ساختمان مسجد شیخ طوسى در نجف، تعیین مقام امام زمان (عج) در مسجد سهله و...