احمد حبش حاسب مروزی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 2 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(س دوم و سوق ق)، منجم و ریاضیدان. وى حدود صد سال عمر كرد. در زمان مامون و معتصم در حاسب بسیار مشهور بود و لقب حاسب را به دلیل همین تبحر در محاسبات به او دادند. او مدت ده سال به رصد اشتغال داشت. در دوره‏ى علمى بغداد، زمان خلافت مامون در دربار منزلتى خاص داشت، او همچنین در مطالعات نجومى نیز تسلط داشت و به ظاهر نخستین كسى است كه ظل را وارد مثلثات كرد و جدول ظلى را فراهم ساخت و همچنین به تعریف و تعیین جیب (سینوس) پرداخت. آثارى از او به جا مانده كه از آن جمله است: سه زیج معروف: «زیج شاه»؛ «زیج مامونى»؛ «زیج دمشقى»؛ «عمل اسطرلاب»؛ «الرخایم و المقاییس»؛ «الدوایر المماسه و كیفیه الاوصال»؛ «الابعاد و الاجرام»؛ «كتاب العمل السطوح المبسوطه القایمه و المائل و المنحرفه».