ابوالحسن حیرت تبریزی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 13 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(1338/1336 -1264 ق)، عالم، شاعر و نویسنده. معروف به شیخ‏الرییس. در تبریز به دنیا آمد. در یازده سالگى به تهران آمد و در مدرسه‏ى ملا آقا رضا نحو و منطق را از محضر ملاعلى دماوندى فراگرفت و سپس به مدرسه‏ى نظامیه رفت و حساب و هندسه را به مدت دو سال آموخت. در سال 1264 ق به مشهد رفت و علوم ادبى و عربى را نزد استادان فراگرفت. و حكمت و كلام را نزد ملا ابراهیم سبزوارى آموخت. در دوره‏ى دوم مجلس شوراى ملى نماینده‏ى مازندران بود. حیرت پس از آن به عتبات سفر كرد و در نجف اشرف و كربلا از مراجع بزرگ، چون حاج میرزا حبیب‏اللَّه رشتى، فاضل ایروانى و شیخ زین‏العابدین مازندرانى فقه و اصول و سایر علوم اسلامى را فراگرفت. او سفرهایى به حجاز، استانبول، عشق‏آباد، سمرقند، بخارا و هندوستان داشت و به تدریس و تبلیغ پرداخت. در نظم و نثر توانا بود و به زبان فرانسه آگاه. از آثار وى: «دیوان» اشعار؛ «اتحاد الاسلام»؛ «ازاله الاوهام»؛ «رساله نقد فرقه‏ها»؛ «كتاب الابرار»؛ «منتخب النفیسر»؛ «سفرنامه‏ى استانبول»؛ «فصل الخطاب».