حسین محمدعلی خطیبی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(تو 1295/1294 ش)، ادیب، روزنامه‏نگار و شاعر. در تهران متولد شد. وى تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در دبیرستان ثریا و مدرسه‏ى دارالفنون، شعبه‏ى ادبى به پایان رسانید. سپس دوره‏هاى مختلف عالى دانشكده‏ى ادبیات و علوم انسانى را با موفقیت گذراند و در سال 1324 ش موفق به اخذ دكترى زبان و ادبیات فارسى شد. ملك‏الشعراء بهار، فروزانفر، پور داوود و على‏اصغر حكمت از استادان او بودند. خطیبى پس از آن مشاغل مختلفى را عهده‏دار بود، از جمله: دبیر دبیرستان شرف، رییس كتابخانه‏ى دانشكده‏ى حقوق، استاد دانشكده‏ى ادبیات تهران، معاون روزنامه‏ى رسمى كشور عضو هیات مدیره‏ى جمعیت هلال‏احمر مركز. از آثار منظوم وى: «منظومه‏اى در چند هزار بیت در مورد زبان پر ارج فارس»؛ و از تالیفات او: «فن نثر در ادبیات فارسى».[1] از دانشمندان زبان و ادبیات فارسى و استاد دانشگاه، در سال 1295 ش در تهران تولد یافت. پدرش آشیخ محمدعلى سال‏ها نایب‏التولیه و مدرس مدرسه‏ى خان مروى بود و امور مدرسه و طلاب و موقوفات را اداره مى‏كرد. خطیبى وقتى به سن رشد رسید، تحصیلات خود را آغاز نمود و به كسوت روحانیت درآمد. در سال 1306 آقا شیخ محمدعلى درگذشت. تولیت و مدیریت مدرسه به دیگرى واگذار شد و خطیبى به مدرسه‏ى دارالفنون رفت و دیپلم خود را از آن مدرسه اخذ نمود. در سال 1313 وارد دانشكده‏ى ادبیات تهران شد و در رشته‏ى زبان و ادبیات فارسى و فلسفه دانشنامه گرفت و در 1316 كه دوره‏ى دكتراى زبان و ادبیات فارسى در دانشگاه تهران تأسیس شد و عده‏ى معین، صفا و خانلرى دانشجویان اولین دوره‏ى دكتراى زبان و ادبیات فارسى بودند. دروس دوره‏ى دكترا را در سال 1318 پایان برد و به تألیف و تنظیم رساله‏ى دكتراى خود پرداخت و ظرف پنج سال تاریخ تطور نثر فارسى را به رشته‏ى تنظیم درآورد و پس از مرحوم ملك‏الشعراى بهار، اولین تحقیق درباره‏ى سبك‏شناسى در نظم و نثر فاسى به وسیله‏ى او پورداوود، على‏اصغر حكمت، بهمنیار و فروزانفر با قید بسیار خوب پذیرفته شد و سمت وى از دبیرى دانشگاه به دانشیارى تبدیل یافت و مستقلاً تدریس سبك‏شناسى را در دانشكده‏ى ادبیات عهده‏دار شد. در سال 1330 پس از درگذشت بهار، كرسى و مقام استادى وى به خطیبى تفویض گردید و از آن تاریخ تا دوران كناره‏گیرى به تدریس تاریخ تطور نظم و نثر و دستور زبان فارسى در دوره‏ى لیسانس و دكترا اشتغال داشت. دكتر خطیبى در كنار شغل دانشگاهى، مشاغل دیگرى را نیز عهده‏دار شد. چندى ریاست كتابخانه دانشكده‏ى حقوق با او بود، بعد مدیریت روزنامه‏ى رسمى كشور را عهده‏دار شد. در دوران حكومت دكتر محمد مصدق مدیركل دفتر نخست‏وزیرى بود و تا سقوط مصدق در سمت رئیس كابینه با مصدق همكارى نزدیك داشت. در سال 1342 در دوره‏ى بیست و یكم مجلس شوراى ملى از لار او را به مجلس فرستادند و در همان دوره به نیابت ریاست رسید. در ادوار بیست و دوم و بیست و سوم و بیست و چهارم همچنان وكیل و نایب‏رئیس اول مجلس بود. دكتر حسین خطیبى در سال 1328 مدیرعامل شیر و خورشید سرخ شد. در آن تاریخ شیر و خورشید سازمان كوچك و غیرفعالى بود. خطیبى توانست در مدتى كوتاه جمعیت مزبور را به سرعت توسعه دهد به طورى كه ده‏ها بیمارستان و درمانگاه، پرورشگاه، مؤسسات خیریه و امدادى دیگر در سطح كشور تأسیس و دائر شد. خطیبى یكى از افراد انگشت‏شمارى است كه با زبان‏هاى فارس قدیم و پهلوى آشنائى دارد. وى در میانسالى با دختر سید محمد آیت‏اللَّه‏زاده كاشانى ازدواج كرد و صاحب دو دختر شد.