عباسعلی کیوان قزوینی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : فرهنگ فارسی معین (جلد ششم)

(1357 -1277 ق)، مفسر، واعظ، صوفى و شاعر، متخلص به كیوان. ملقب به منصور علیشاه. در قزوین به دنیا آمد. براى تكمیل تحصیلات به عراق رفت و از محضر شیخ حبیب‏اللَّه رشتى استفاده كرد تا به درجه‏ى اجتهاد نایل شد. پس از بازگشت در 1313 ق به گناباد و خراسان رفت و به فرقه‏ى دراویش گنابادى پیوست. آن گاه به تهران آمد و به وعظ و ارشاد پرداخت و به شهرت فراوانى دست یافت اما به دلایلى به فقط از سلسله‏ى گنابادیه برید بلكه بر ضد آنها به تبلیغ پرداخت. وى در رشت درگذشت و در سلیمان داراب به خاك سپرده شد. از آثارش: «كنوز الفوائد»؛ «رازگشا»؛ «تفسیر كیوان»؛ «استوارنامه»؛ «بهین سخن»؛ «دیوان» شعر.[1] عباس ابن اسماعیل بن على بن معصوم قزوینى مشهور به حاج ملا عباسعلى كیوان، از علماى دینى و عارف و واعظ (و. قزوین 1277- ف. 1377 ه.ش). وى پس از تحصیل در نجف و كربلا و سامره اجازه‏ى اجتهاد گرفت و به خراسان رفت. در آنجا نزد حاج ملا سلطانعلى به تحصیل عرفان و تصوف پرداخت. در اواخر عمر از تصوف بیزار گردید و كتابهایى در رد آن نوشت. وى مفسر قرآن به عربى و فارسى است كه چند مجلد آن بطبع رسیده، اشعار خیام را شرح كرده و از جمله تألیفات وى از: «كیوان‏نامه»، «استوار»، «راز گشا»، «حج‏نامه»، «عرفان»، «میوه‏ى زندگانى»، «فریاد بشر» را باید نام برد. كیوان معتقد است كه بزرگترین عارف و صوفى خیام و بزرگترین حكیم بوعلى سیناست. وى عرفان را به عرفان علمى و عرفان عملى تقسیم نمود و سلوك و درویشى را عرفان عملى مى‏داند.