عمادالدین محمود گیلانی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 9 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(مقتول 886 ق)، شاعر و نویسنده. معروف به محمود قاوان، غوان یا گاوان و ملقب به خواجه‏ى جهان. گفته مى‏شود دلیل اضافه‏ى نامش به «گاوان» یا «قاوان» انتساب خاندانش به روستایى در گیلان به همین نام است. وى تا چهل و سه سالگى سفرهاى زیادى كرد و سپس به دربار علاءالدین احمد دوم، پادشاه بهمنى دكن (م 862 ق) رفت. در 862 ق شاه بهمنى او را به منصب وكیلى رساند و بعد از طرف نظام‏الدین احمد شاه بهمنى (867 -865 ق) در این منصب بود و محمد شاه او را خواجه‏ى جهان لقب داد، ولى سرانجام به قتل او فرمان داد. گیلانى در ضمن منصب دبیرى هم داشت و در این شغل بسیار فعال بود و كتاب‏هایى چند در فن انشاء نوشت. از آثار وى: «ریاض الانشاء»، كه به «منشآت» خواجه‏ى جهان معروف است؛ «مناظر الانشاء» كه معروفترین كتاب او است؛ «قواعد الانشاء». بنا به قول مؤلف «تاریخ ادبیات در ایران»، عمادالدین گیلانى «دیوان» شعرى نیز داشته كه تا روزگار تألیف «تاریخ فرشته» رایج بوده است و غیر از آن در دكن آثار خیرى نیز دارد كه از آن جمله به مدرسه و مسجدى كه دو سال پیش از مرگش آنها را بنا نهاد، مى‏توان اشاره كرد.