محمد اسماعیل نقاشباشی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 13 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(ز 1288 ق)، نقاش، قلمدان‏ساز و خطاط. وى از نوابغ و استادن عصر خویش بود و در 1275 ق از دربار ناصرالدین‏شاه قاجار به لقب نقاش‏باشى مفتخر گردید. این هنرمند در تصویر و شبیه‏سازى توانا بود و تذهیب و ترصیع و حل كارى را خوب مى‏دانست و در نوشتن خطوط و سرودن شعر نیز دست داشت. محمد اسماعیل از استادن پیشگام در ایجاد سبك قاجار در نقاشى قلمدان است و او بود كه ساختن قلمدان‏هاى هفت گنبد و كیانى و داستان‏هاى خسرو و شیرین و حكایات عرفانى و مجالس مربوط به رهبانیت و آیین مسیح را معمول و متداول ساخت. بیشتر كارهاى او مجالس بزم است و صحنه‏هاى جنگ كمتر در آثار او دیده شده است. از آثار وى: قلمدان زیبایى كه بر رویه آن تصاویرى از رجال قاجاریه دیده مى‏شود و به خط شكسته رقم «راقمه اسمعیل 1264» دارد؛ جلد قرآنى كه در داخل آن شمایل حضرت على و حسنین (ع) را درون ترنجى نقاشى كرده و رقم «1279 نقاشباشى اسماعیل» دارد؛ قاب آینه‏ى زیبایى با تصاویر رجال قاجارى و حاشیه و كناره‏ى پر گل و تذهیب، با رقم: «محمد اسماعیل نقاشباشى 1288». در «احوال و آثار نقاشان» به بیست و سه اثر دیگر وى اشاره شده است.